۱۱ سال تلاش و انتظار؛ زمان کمی نیست! چیزی بیش از یکسوم مجموع سالهای خدمت یک معلم. ۱۱ سال پیگیری برای اینکه وعده تکراری مسئولان در دولتهای مختلف، محقق شود و بالاخره نظام رتبهبندی معلمان به سرانجام برسد. در این مسیر، تعدادی از معلمان پیگیرتر و فعالتر بودند. همانهایی که حالا در مظان اتهام قرار گرفتهاند و گفته میشود تعدادی از آنها به دلیل انجام فعالیت صنفی در سالهای اخیر، از این نظام محروم شدهاند. قرار بود با اجرائیشدن طرح رتبهبندی و در واقع با همان افزایش دستمزدی که البته حالا با توجه به تورم فعلی چندان هم رقم درخورتوجهی نمیشود، وضعیت اقتصادی زندگی تمام معلمان بهبود یابد. آنها ۱۱ سال تلاش کردند و برخی از آنها به نمایندگی از دیگر معلمان منطقه به هر کجا که باید میرفتند، رفتند؛ در این سالها با مسئولان و نمایندگان مجلس دیدار داشتند تا پیگیر حق و حقوق همصنفیهایشان باشند. پیگیریها بالاخره به نتیجه رسید؛ اما حالا همان معلمانی که برای اجرائیشدن نظام رتبهبندی تلاش کردند، از این حق محروم شدهاند. چرا؟ چون در ماهها و سالهای گذشته، اعتراض و فعالیتهای صنفی داشتهاند. روزی با پدیده دانشجویان ستارهدار مواجه شدیم و شاید حالا هم بتوان این دسته از معلمان را که از حقوق بحق خود محروم شدهاند، «معلمان ستارهدار» دانست.
برای معلمان فرش قرمز پهن نمیکنیم
تحسین مصطفی معلم ادبیات است. او ۲۳ سالی است که در یکی از دبیرستانهای مریوان درس میدهد. مصطفی چند سالی فعال صنفی شهرش بود و برای همین هم پیگیر رتبهبندی فرهنگیان. همراه جمعی از معلمان بارها در جلسات مسئولان شرکت کرده تا صدای معلمان را به گوش مسئولان برساند. البته موفق هم شد، نظام رتبهبندی آبان ماه امسال بعد از ۱۱ سال اجرا شد؛ اما در فیش حقوق این معلم افزایش حقوقی اعمال نشده بود.
مصطفی بارها و بارها به آموزش و پرورش منطقه مریوان و کردستان مراجعه کرده؛ اما هیچکدام از مسئولان پاسخ روشنی به او ندادند: «آبان ماه اعلام کردند که همه معلمان رتبه یک (رتبهبندی) را برای افزایش حقوق دریافت کردند. همان زمان مسئولان استانی تأکید داشتند که تکلیف کامل رتبهبندی را در ماههای بعد روشن میکنیم. از آبان ماه هم این افزایش حقوق در فیش حقوقی معلمان درج شد و خودم هم در همان ماه یک مبلغی دریافت کردم؛ اما در فیش آذر ماه برای چند نفر از فعالان همین رتبه یک هم حذف شد. ما وقتی پیگیری کردیم، به ما گفتند که مدیران بالادستی شفاهی به ما اعلام کردند که رتبه این چند نفر را حذف کنیم. هنوز دلیل این کار را نگفتهاند. هرکدام از معلمان که مراجعه میکند، میگویند دستور از بالا بوده است. حالا این دستور از کجا آمده، اصلا معلوم نیست. حتی به ما اخطاری هم دراینباره ندادهاند. برخی از مسئولان استان هم میگویند یک نامهای بوده که در این نامه گفتند نام شما حذف شود. ما نمیدانیم نامه از چه کسی و از طرف کجا بوده. به حسابداری، کارگزینی، رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه مراجعه کردیم و آنها گفتند که تلفنی به ما اعلام کردهاند».
او تعداد معلمان مریوانی را که از نظام رتبهبندی حذف شدهاند، ۱۰ نفر میداند و میگوید: «۱۰ نفر از معلمان مریوانی از مزایای رتبهبندی محروم شدند. در سنندج این آمار بیشتر است؛ یعنی رقم دومیلیونو ۵۰۰ تا سهمیلیونو ۲۰۰ هزار تومان پولی که بابت رتبهبندی معلمان پرداخت میشد، حذف شده است. این حق ماست. وقتی با مدیرکلهای استان حرف میزنیم، به معلمانی که پیگیر حق و حقوقمان هستند، میگویند که دیگر آن دوره گذشت که ما فرش قرمز برای معلم پهن کنیم تا در ادارات بیایند و گفتگو کنند. ما هم گفتیم دادگاه اداری برگزار میکردید و محکوم میشدیم، بعد این کار را انجام میدادید. این اقدام غیرقانونی است. حرف ما بهعنوان فعالان صنفی این است که حاکمیت قانون رعایت شود».
آموزش و پرورش استان جوابی نمیدهد؟
کوکب بداغی معلم تربیت بدنی است. او ۱۷ سال سابقه کار دارد و در یکی از دبیرستانهای استان ایذه تدریس میکند. او هم چند سالی فعال صنفی شهرش بود و برای این نظام کلی تلاش کرد؛ اما آذر ماه امسال حکم رتبهبندی او هم حذف شد: «آبان ماه افزایش حقوق داشتم و حکم رتبهبندی را در همان ماه برایم زدند؛ اما ۲۱ آذر ماه وقتی احکام را دیدم متوجه شدم که نظام رتبهبندی از حکمم حذف شده است. البته آن افزایش حقوقی که داشتم هم از حقوق آذر ماه من کسر شد و من در این ماه یکمیلیونو ۶۰۰ هزار تومان دریافت کردم. این موضوع را به ما اطلاع ندادند، خودم از طریق امور اداری منطقه فهمیدم و وقتی به اداره آموزش و پرورش مراجعه کردم، امور اداری منطقه گفت در تماس تلفنی امور اداری استان حکم شما لغو شده است. من از هیئت تخلفات هم هیچ حکمی ندارم و دادگاه هم نرفتهام. چطور بدون هیچ مجوز و سند قانونی و فقط با یک تلفن قانون کشوری را لغو کردند؟ هنو هیچ جوابی برای این پرسشم از اداره نگرفتهام. همه میگویند که از بالا بوده است؛ یعنی ما را به خاطر فعالیتهای صنفی که داشتیم، تنبیه کردند. ما فقط دنبال این بودیم که حق معلمان را بگیریم و تلاش هم کردیم و این اتفاق هم افتاد؛ اما حالا ما تنبیه شدیم. اگر رتبهبندی به ناحق بوده و ما هم اشتباه کردیم که پیگیر این حق بودیم، چرا در حکم برای معلمان صادر شده است. چرا این حق را به ما نمیدهند؟ چرا کسی جواب ما را نمیدهد؟ حتی حاضر نشدهاند زیر نامهای که ما این پرسشها را مطرح کردیم، چیزی بنویسند».
اقدام غیرقانونی آموزش و پرورش
پیروز نامی معلم کامپیوتر یک هنرستان در اهواز است. او ۲۴ سال سابقه دارد و سالهای سال هم عضو کانون صنفی معلمان بوده است. آنطور که نامی میگوید، از همان روزهای اولی که موضوع رتبهبندی معلمان مطرح شد، او پیگیر ماجرا بوده است.
نامی از وعدههای مختلف دولتها برای اجرای نظام رتبهبندی میگوید: «هر دولتی وعده میداد و اجرائی نمیشد، سالهای طولانی راههای قانونی را پیش گرفتیم و با نمایندگان مجلس در دورههای مختلف صحبت کردیم؛ اما این حرفزدنها فایدهای برای ما نداشت. مجبور شدیم دست به تجمع بزنیم و اعتراض کنیم. همین که تجمع کردیم، مجبور شدند خواسته معلمان را بررسی کنند، آبان ماه نظام رتبهبندی اجرائی شد و به همه رتبه یک دادند. مبلغی هم به حساب معلمان واریز شد؛ اما ماه بعدش احکامی را که برای رتبهبندی زدند، حذف کردند. حکم من و چند همکار دیگر از سامانه برداشته شد. علت را جویا شدیم، گفتند به ما اعلام کردهاند که شما را حذف کنیم. پرسیدیم چه کسی این حرف را زده و با چه قانونی این کار را کرده است، گفتند به ما شفاهی گفتند، در پاسخ گفتیم چنین چیزی امکان ندارد، باید بخشنامه یا قانونی باشد، ما یک سازمان هستیم و همه کارها باید مکتوب باشد. باید نامه مکتوب به ما بدهید، گفتند به ما هم تلفنی زنگ زدند و گفتند این چند نفر را از رتبهبندی محروم کنید».
او این اقدام را غیرقانونی میداند و تأکید میکند: «ما در مملکت براساس قانون زندگی میکنیم، این حرکت غیرقانونی است. کسی در آموزش و پرورش استان حاضر به پاسخگویی نیست. من به همراه چند معلم دیگر نامهای نوشتیم و تأکید کردیم به این قضیه اعتراض داریم. باید این موضوع به صورت مکتوب به ما اعلام شود، نامه را جواب ندادند. به ما گفتند برخی افراد این دستور را دادند. ما به واسطه کارهای صنفی که میکنیم با برخی آقایان در ارتباطیم و از آنها سؤال کردیم و آنها گفتند اصلا چنین چیزی صحت ندارد. هر اتفاقی افتاده از ناحیه خودشان بوده است. ما پیگیر بودیم تا بدانیم چه کسانی از رتبهبندی محروم شدند، مسئولان اداره گفتند برخی از معلمان که حذف شدند، کار صنفی نکردند. آنها در اعتراضات خیابانی بودند.
این اتفاق در حالی افتاده است که در آییننامه رتبهبندی قید نشده چنانچه اگر معلم کاری انجام دهد، رتبهبندیاش حذف میشود. ما یک آییننامه رتبهبندی و یک شیوه اجرا داریم. در شیوهنامه اجرائی اصلا موضوعات اینچنینی قید نشده که اگر بازداشت شوید یا اگر اعتراض کنید، رتبه شما حذف میشود. باید توضیح دهند که با چه قانونی این حق را از ما گرفتند.
فعالیت صنفی و حذف از رتبهبندی
عبدالرضا قندهاری معاون دبستانی در نیشابور است. او هم مثل چند همکار دیگرش محروم از نظام رتبهبندی شده است. خودش میگوید تنها دلیلش فعالیت صنفی بوده است.
قندهاری وقتی به امور اداری آموزش و پرورش استان مراجعه کرده به او گفتند که حراست نام شما را حذف کرده است: «همزمان دو حکم در سایت ثبت شد؛ یکی حکم ترمیم و دیگری حکم رتبهبندی بود. حکم ترمیم را زده بودند؛ اما نمیدانم حکم رتبهبندی را زدند یا خیر؟ درعینحال پاسخی که به خاطر پیگیریهایم دادند، این بود که حراست اداره کل نام من راحذف کرد. من جزء فعالان صنفی بودم که در تجمعات رتبهبندی حضور داشتم».
چهرههای شناختهشده معلمان محروم شدند
موضوع محرومشدن برخی از معلمان از نظام رتبهبندی با واکنش معلمان صنفی مواجه شد تا جایی که برخی از معلمان از تهران پیگیر وضعیت همکاران محرومشان شدند.
نرگس ملکزاده معلم و فعال صنفی معلمان موضوع را از طریق مسئولان آموزش و پرورش پیگیری کرد و پاسخی که شنید این بود: «با وزارتخانه صحبت کردیم، مسئولان گفتند که چرا میگویید که این افراد عضو تشکل صنفی بودند، برایشان حکم صادر نشده است. برایشان حکمی نخورده؛ چون در اعتراضات اخیر شرکت داشتند. درصورتیکه از هرکدام از این معلمان بپرسید، میگویند اصلا بحث اعتراضات اخیر مطرح نیست. معلمان صنفی جایگاه خودشان را میدانند. تمام کسانی که از این حکم حذف شدهاند، در استانهای خودشان چهره شناختهشدهای هستند. وقتی اعتراضات اخیر شکل گرفت، سخنگوی دولت آمد و اعلام کرد که صدای معلمان را در این دولت شنیدیم و مطالباتشان را بعد از ۱۱ سال اجرا کردیم. همین فعالان صنفی بودند که نماینده معلمان شدند و اعتراض کردند، حالا شما رتبهبندیشان را حذف کردید. اگر صدای اعتراض را شنیدید، چرا احکامشان را حذف کردید».
او میگوید: «استانها به صورت کاملا سلیقهای برخی از معلمان را از رتبهبندی محروم کردند. در شیوهنامه و آییننامه رتبهبندی بندی وجود دارد که مثلا شایستگی عمومی همکار فرهنگی را میتوان از مراجع ذیصلاح قانونی استعلام کرد. نام آن مراجع هم نیامده که چه کسانی هستند و چقدر حق دخالت دارند. در این آییننامه اشاره نشده که حق و حقوق معلمی حذف شود و امتیازی را بتوان از همکار فرهنگی کم کرد. به لحاظ قانونی این کار زیر سؤال میرود. برخی از همکاران ما بدون هیچ دلیلی رتبهبندیشان حذف شده است. افزایش حقوق و رتبهبندی حق معلم است و این کار بار حقوقی برای همکار دارد. با چه استدلالی این موضوع در فیش برخی از همکاران حذف شده است. وقتی در ابتدای سال برای همکار حکم جدید میزنید تا افزایش حقوق داشته باشد، مگر نهادهای نظارتی حق دخالت در این حکم را دارند و اصلا مگر آنها روی احکام ما نظر میدهند که حالا روی حکم رتبهبندی نظر دادهاند».