بیماری فشار خون به عنوان یکی از علل ابتلا به بسیاری بیماریها همچون بیماریهای قلبی و عروقی، سکته مغزی، سکته قلبی، نارسایی کلیوی و آسیب رسیدن به چشم و...در علم پزشکی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ به طوری که سالیانه صد ها هزار نفر در جهان و ایران در اثر این بیماری جان خود را از دست میدهند. این بیماری با همه شرایطی که دارد علامت و مشخصه اصلی و واضحی نداشته و به عنوان قاتل خاموش مشهور شده است. همه دیگر درباره اهمیت فشار خون میدانند و اینکه اگر فشار خون آنها در کنترل نباشد دچار مشکل خواهند شد.
فشار خون چیست؟
فشار خون نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگها وارد می شود. خونی که قلب آن را به داخل شریانها پمپ میکند تا با کمک آنها به همه نقاط بدن برسد. افزایش فشار خون که «هایپرتنشن» نیز نامیده میشود بیماری خطرناکی است؛ زیرا باعث میشود تا قلب با فشار و سختی بیشتری کار کرده و هم چنین عاملی برای سخت شدن جداره رگها یا «آترواسکلروز» است. این آسیبها در نهایت به نارسایی قلب منتهی میشود.
چه عاملی باعث به وجود آمدن فشار خون میشوند؟
دلایل قطعی افزایش فشار خون هنوز شناخته نشده اند اما بر اساس تحقیقات چندین عامل که در ادامه مطلب میآیند ممکن است که در این افزایش نقش داشته باشند. این موارد شامل؛
سیگار کشیدن
داشتن اضافه وزن
نداشتن فعالیت فیزیکی
رژیم غذایی پر نمک
مصرف مشروبات الکلی
استرس و اضطراب
سن بالا
عوامل ژنتیکی
سابقه خانوادگی فشار خون بالا
بیماری کلیوی مزمن
اختلالات غدد فوق کلیوی و تیروئید
علایم فشار خون کدام ها هستند؟
متاسفانه در بیشتر اوقات فشار خون بالا هیچ علامت و نشانهای از خود نشان نمیدهد. در حقیقت یک سوم از کسانی که به افزایش فشار خون مبتلا هستند از بیماری شان هیچ اطلاعی ندارند. تنها راه قطعی برای اینکه شما را از وضعیت فشار خونتان با خبر کند کنترل مداوم آن به وسیله پزشک است. اگر فشار خون شما به طور ناگهانی خیلی بالا برود میتواند باعث ایجاد علایمی شود که هر کدام از آنها یک زنگ خطر جدید برای شما هستند. علایمی مانند:
سردرد شدید
سر گیجه
مشکلات بینایی
درد قفسه سینه
تنفس سخت
ضربان قلب نا منظم
وجود خون در ادرار
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون هستند؟
همه انسانها به شکل بالقوه در معرض ابتلا به این بیماری هستند، اما خطر بعضی از ما را بیشتر تهدید میکند.
این افراد شامل افرادی که بعضی از اعضای خانواده شان مبتلا به فشار خون هستند.
افرادی که سیگار میکشند.
زنانی که حامله هستند.
زنانی که از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند.
افرادی که بالای ۳۵ سال سن دارند.
افرادی که اضافه وزن داشته و یا چاق هستند.
افرادی که فعالیت فیزیکی ندارند.
کسانی که الکل مصرف میکنند.
کسانی که رژیم غذایی سرشار از نمک و چربی دارند.
فشار خون چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما میتواند با معاینه روتین، شما را از وجود فشار خون آگاه کند. فقط کافی است در سال حداقل یک بار از این نظر خود را بررسی کنید. قبول کنید که این کار سختی نیست.
فشار خون باعث ایجاد چه مشکلاتی برای سلامتی شما میشود؟
فشار خون بالا بیماری خطرناکی است که میتواند مشکلاتی جدی را برای قلب و عروق شما ایجاد کند و در صورت ادامه یافتن حتی برای سایر ارگانها خطرناک بوده و میتواند باعث مواردی چون:
سکته
نارسایی قلبی
حمله قلبی
نارسایی کلیه و مشکلات دید شود.
چگونه میتوان فشار خون را درمان کرد؟
فشار خون به طور عمده با استفاده از تغییر شیوه زندگی بیماران و سپس با استفاده از دارو درمانی بهبود مییابد. تغییر شیوه زندگی شامل موارد زیر است:
کاهش وزن
ترک کردن سیگار
داشتن یک برنامه غذایی مناسب (برنامه غذایی مناسب شامل غذاهای کم چربی، کم سدیم و مصرف روزانه میوه و سبزیجات است)
انجام ورزشهای مناسب به خصوص ورزشهای هوازی
درمان فشار خون بالا با دمنوشهای گیاهی
بسیاری از گیاهان دارویی، مشابه داروهای شیمیایی میتوانند در لحظه فشار خون را کاهش دهند. از این گیاهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پونه کوهی
سنبلالطیب
اسطوخودوس
گیاه دماسبی
گیاه قاصدک
گل ساعتی
چای ترش
مکانیسم اثر اکثر آنها بر مبنای گشاد کردن عروق یا آرامبخشی بدن است. از آن جایی که استفاده همزمان این گیاهان به صورت دمنوش یا چای ممکن است با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشد، پیش از مصرف با پزشک متخصص طب سنتی خود صحبت کنید.
درمان فشار خون بالا با طب سنتی
از تاثیر عسل برای فشار خون بالا غافل نشوید. زیرا مطالعات نشان دادهاند که مصرف هر چه بیشتر آن باعث کاهش فشار خون میشود. متخصصان برای پایین آوردن سریع فشار خون در طب سنتی، معتقد به خوردن روزانه یک حبه سیر به صورت ناشتا هستند. این روند باید تا ۴۰ روز ادامه یابد و به مرور میتوانید میزان آن را کم کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
فشار خون بالا قاتل خاموش نامیده میشود؛ زیرا معمولاً هیچ علائم و نشانههای هشدار دهندهای ندارد و بسیاری از افراد نمی دانند که به آن مبتلا هستند. به همین دلیل بسیاری از پزشکان در ویزیتهای معمول، ابتدا به سراغ اندازه گیری فشار خون شما میروند.
اگر ۱۸ سال به بالا هستید و سابقه خانوادگی این بیماری را دارید، از پزشک متخصص بخواهید که به صورت منظم وضعیت فشار خون شما را بررسی کند. اصولا میزان فشار خون در هر دو بازو یکسان نیست و عدد بالاتر به عنوان فشار خون معمول شما در نظر گرفته میشود.
ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در پاسخ به این پرسش که فشارخون چه علامتی دارد؟، بیان داشت: معمولا فشار خون در افراد مسن پیدا میشود؛ یعنی وقتی رگ سخت میشود اما در اطفال و جوانان نیز ممکن است به علت اختلالات کلیوی، تنگی عروق کلیوی و اختلال قلب یا هورمونی پیدا شود و میزان آن بالا رود.
وی ادامه داد: بنابراین باید بررسی کامل شود و علت ان مشخص شود و وقتی علت مشخص شد، داروی خاص ان نیز تجویز میشود.
این متخصص داخلی درباره نشانه فشار خون بالا، خاطرنشان کرد: ممکن است فشار خون هیچ علامت مشخصی نداشته باشد یا ممکن است همراه با سردرد، بدن درد، سرگیجه و خونریزی بینی همراه باشد.کسانی هم هستند که فشار خون آنها همراه با سکته مغزی و قلبی همراه است.
خسرونیا درباره اقدام اورژانسی در زمان بالا رفتن فشار خون، ابراز کرد:معمولا کسانی که فشار خون بالا دارند اگر عوارضی ایجاد نشود باید استراحت کنند و از داروهایی که قبلا پزشک تجویز کرده استفاده کنند؛ ضمن اینکه باید از مصرف نمک خودداری کنند.
وی تاکید کرد: استرس و اضطراب نیز باعث بالا رفتن فشار خون میشود.