چرا سرمای شدید قطارها را زمین‌گیر کرد؟
عباس قربانعلی‌بیک با بیان اینکه لغو و تاخیر سفرهای ریلی در روزهای گذشته موضوع مهمی است که بسیاری از مردم را با مشکل مواجه کرد، گفت: سفرهای ریلی آخرین چیزی است که در شرایط بحران و شرایط بد جوی از کار می‌افتد، سفرهای جاده‌ای، هوایی و حتی دریایی هم امکان لغو دارند، اما سفر ریلی مطمئن‌ترین و ایمن‌ترین وسیله حمل‌ونقل است و توقف سیستم ریلی احتمال کمی دارد و پیش‌بینی‌های زیادی در دنیا انجام شده که سفرهای ریلی هم قابلیت اعتماد بالایی داشته و هم در دسترس باشد و با بارش برف، به‌سادگی تعطیل نشود.
معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن با بیان اینکه قطارها به تجهیزاتی از جمله گرمکن نیاز دارند، گفت: یکی از مشکلاتی که در روزهای گذشته و با برودت هوا داشتیم این بود که به‌دلیل بارش برف یا یخ‌زدگی، سوزن خطوط عمل نمی‌کرد و در این شرایط قطار دیگر امکان تغییر مسیر ندارد و متوقف می‌شود.
وی ادامه داد: ما هم در کشور به تعداد محدودی گرمکن سوزن داریم، اما همه سوزن‌ها گرمکن ندارند و همان سوزن‌هایی که گرمکن نداشته باشند، نقطه‌ضعف زنجیره ریلی می‌شوند؛ در حالی که سوزن‌های اصلی و مهم در مسیرهای سرد و برف‌خیز باید گرمکن داشته باشند. در این مورد به‌خاطر دارم پنج سال پیش یکی از شرکت‌ها نمونه گرمکن سوزن را با شرایط آزمون رایگان به راه‌آهن پیشنهاد داده بود که احتمالا به نتیجه نرسید.
لکوموتیوهای دیزلی در مناطق بسیار سردتر از ما هم در دنیا وجود دارد
این کارشناس حوزه ریلی با اشاره به مشکل لکوموتیوها بیان کرد: لکوموتیوهای ما دیزلی هستند که مشابه آن در مناطق بسیار سردتر از ما هم در دنیا وجود دارد، برای مثال در کانادا عمده حمل‌ونقل بار از طریق لکوموتیوهای دیزلی انجام می‌شود، البته قطارهای مسافری با لکوموتیو دیزلی هم در آنجا وجود دارد، هرچند بسیاری از قطارهای مسافری حومه کانادا برقی است. با وجود این، در آن کشورها لکوموتیو دیزلی با وجود دمای منفی ۴۰ درجه هم با چنین مشکلاتی مواجه نمی‌شود و همواره اقدامات لازم برای گرم نگه داشتن قطارها انجام می‌شود.
قربانعلی‌بیک گفت: یکی از مشکلاتی که در روزهای گذشته برای قطارهای ما در نقاط سرد کشور پیش آمد هم درباره لوکوموتیوها بود؛ اگرچه لکوموتیوی که گرم باشد، مگر در شرایط خرابی خاموش نمی‌شود، اما این اتفاق افتاد، احتمالا پیش‌بینی‌های لازم برای روشن نگه داشتن آنها انجام نشده و بعضی از تجهیزات مورد نیاز آنها حذف شده بود.
این کارشناس حوزه ریلی ادامه داد: از طرفی ایستگاه‌های ما در ایران هم مشکل دارد، با وجود اینکه باید برای دماهای منفی تجهیز شوند، اما این آمادگی را نداشتند. ما در نقاط متعددی مانند مراغه و مسیر تهران-مشهد، در سال‌های گذشته هم با هوای سرد و دمای پایین‌تر از منفی ۲۰ مواجه بودیم و این اتفاق بی‌سابقه نبوده است.
سوء‌مدیریت را نمی‌توان به یک سال گذشته نسبت داد
قربانعلی‌بیک اضافه کرد: سوء‌مدیریت را نمی‌توان به یک سال گذشته نسبت داد، اما نگاه غلطی وجود داشته این بوده که امروز از بحران عبور کردیم و دیگر نیازی به انجام اقدام جدید نیست؛ این کوتاهی و قصور از سال‌های گذشته وجود داشته و اینگونه اتفاقات دوباره ممکن است سال یا سال‌های بعد تکرار شود. ضمن اینکه بسیاری از مشکلات فقط به تجهیزات بازنمی‌گردد و ناشی از الگوهای غلط بهره‌برداری است، مانند توقف قطار باری در خط کنار سکو، آماده نبودن ایستگاه‌ها برای پذیرش مسافرین، فقدان شیوه‌نامه برخورد با بحران و مشکلات دیگر.
وی باه اشاره به مشکلات لکوموتیوهای دیزلی در سرما و گرمای مسیر تهران مشهد گفت: در سال‌های گذشته همچنین در خصوص برقی شدن راه‌آهن هم غفلت شده است. در مسیر تهران-مشهد با توجه به حجم مسافر و سابقه برودت و برفی که در مشهد وجود داشته، باید به این موضوع توجه می‌شد. پیشنهاد می‌شود این مشکلات و بحران‌ها تجمیع، مستندسازی، تحلیل و ریشه‌یابی شود و نتایج حاصل از آن با راهکارهای مناسب و بهینه شناسایی و پس از آزمون در خطوط و ناوگان مربوطه و در معرض رخدادهای آینده به‌کار گرفته شود و نتیجه به نهادهای تخصصی و انجمن‌ها اعلام شود.
