بحران گاز گلستان در ایستگاه نانوایی/ صف نان شلوغ‌تر از همیشه
نان قوت لایموت هر خانه‌ای است، گرچه شاید خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی برخی از محصولات غذایی را از سفره خود حذف کنند اما با گرانی برنج، گرایش مردم به خرید نان دوچندان شده و همیشه به عنوان اصلی‌ترین بخش سبد غذایی خانوار در سفره‌ها وجود دارد از صبحانه گرفته تا شام.
کافی است یک صبح دل‌انگیز زمستانی بخواهید نان گرم برای صبحانه تهیه کنید از صف‌های شلوغ نانوایی کلافه می‌شوید البته این شلوغی صف‌ها هم روایت‌های مختلفی دارد برخی آن را ناشی از تخلف واحدهای خبازی می‌دانند و معتقدند برخی نانوایان به دلیل گرانی آرد، کم‌فروشی می‌کنند.
در حالی که اصلاح نرخ آرد و حذف یارانه این محصول راهبردی از صنف و صنعت تغییری در قیمت، یارانه و سهمیه آرد نانوایی‌ها نداشت اما ظاهراً تفاوت زیاد قیمت آرد دولتی با آزاد برخی از نانوایان را به طمع انداخت تا با فروش سهمیه آرد خود به بخش‌های دیگر به سود بیشتری دست پیدا کنند در نتیجه برخی از آنها دست به تعطیلی غیرمجاز نانوایی، عدم رعایت ساعت کاری و فروش آرد زدند و همین مسئله خود بر شلوغی صف‌های نان در گلستان دامن زد اما این روزها با قطع سوآپ گاز ترکمنستان و قطعی آن، صف‌های نان شکل و شمایل دیگری به خود گرفته و تهیه نان آسایش را از خانواده‌های گلستانی ربوده است.
برخی از مردم هم شلوغی این روزهای نانوایی‌ها را در مردودی نانوایان در آمادگی برای مقابله با بحران می دانند و می گویند؛ خبازی‌ها به دلیل عدم آمادگی برای پخت نان با سوخت جایگزین و به علت ناقص بودن امکانات برای خدمات‌دهی با سوخت دوم، فعالیت خود را کم کرده‌اند.
برخی دیگر هم می‌گویند سهمیه آرد نانوایی‌ها کاهش پیدا کرده و عده‌ای دیگر اعتقاد دارند مردم در شرایط بحران گاز با تصور اینکه فعالیت نانوایی به دلیل اُفت فشار گاز تعطیل می‌شود اقدام به ذخیره‌سازی نان در فریزرهای خانگی می‌کنند برخی هم مصرف نان برای خوراک دام را از علل شلوغی صف‌های نانوایی‌ها می‌دانند.
هر چه که هست معمای حل‌نشده شلوغی صف‌های نان در گلستان به ویژه در مرکز استان این روزها با بحران گاز پیچیده‌تر شده و ایستادن در صف‌های چندساعته آرامش مردم سلب کرده است؛ برای کشف پشت پرده به سراغ مردم و مسئولان متولی رفتیم تا با آنها در این زمینه به گفتگو بنشینیم؛
یک شهروند گرگانی در این باره به ایسنا گفت: ۷۰ سال سن دارم با وجود آنکه به دلیل کهولت سن امکان ایستادن طولانی‌مدت را ندارم اما برای خرید تنها سه قرص نان نزدیک دو ساعت در صف نان ایستاده‌ام، آیا این انصاف است؟
علی ملکی با اشاره به اینکه این روزها، فعالیت نانوایان و پخت نان تحت تاثیر قطعی گاز قرار گرفت، تصریح کرد: گرچه در گذشته هم برای خرید نان مجبور به ایستادن در صف‌های شلوغ نان بودیم اما این روزها با قطعی گاز گرایش مردم به خرید و ذخیره‌سازی نان افزایش پیدا کرده و همین مسئله مشکل‌ساز شده است.
شهروند دیگر هم با اشاره به شلوغی نانوایی‌های گلستان به خبرنگار ایسنا گفت: قطعی گاز موجب شده تا ساعت کار نانوایی به هفت صبح تا ۱۴ عصر تغییر کند که در این شرایط ما مجبور به ایستادن در صف‌های بلند نان هستیم و نانی هم که تهیه می‌کنیم تا شب هم بیات می‌شود.
این بانوی گلستانی با تاکید بر اینکه صف‌های شلوغ نان فقط معضل این روزها نیست، گفت: با وجود آنکه گلستان در تولید گندم جزو استان‌های شاخص محسوب می‌شود اما نان بی‌کیفیت و صف‌های شلوغ نانوایی‌ها همیشه برای ما آزاردهنده بود.
اما این روزها نانوایان هم از کُندی برخی از اقدامات از جمله دیر رسیدن سوخت گازوئیل گله‌مند هستند و برخی دیگر معتقدند حتی مشعل برای راه اندازی سوخت جایگزین در استان گلستان موجود نیست که بتوانند آن را خریداری کنند و عده‌ای دیگر هم می گویند هزینه های دوگانه سوز کردن نانوایی در توان آنها نیست.
سهمیه آرد گرگان از سال ۱۳۹۵ تغییر نکرد
«عیسی پایین محلی»، فرماندار گرگان در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به علل شلوغی صفوف نانوایی ها گفت: صف های شلوغ نان از گذشته هم در شهرستان گرگان و روستاهای آن وجود داشته اما با قطع سوآپ گاز ترکمنستان این مسئله تشدید شد، ۱۵ میلیون مترمکعب مصرف گاز گلستان بوده که با این اقدام ترکمنستان، پنج میلیون مترمکعب از گاز گاستان قطع شد و در سه شب در شرایط بسیار بحرانی قرار داشتیم و برای جلوگیری از بروز مشکل در تأمین گاز خانگی، گاز بسیاری از واحدهای تولیدی و صنایع قطع شد.
وی همچنین عدم افزایش سهمیه آرد را از علل دیگر شلوغی نان دانست و افزود: از سال ۱۳۹۵ تاکنون سهمیه شهرستانی آرد در گرگان افزایش نداشته در حالی که از آن سال تاکنون افرادی که به صورت قانونی و غیرقانونی وارد استان شدند قابل توجه است، در حال حاضر حدود ۶۰۰ هزار نفر در مرکز استان زندگی می کنند که سهمیه آرد شهرستان براساس جمعیت ۴۰۰ هزار نفری در سال ۱۳۹۵ است.
پایین محلی اضافه کرد: در حال حاضر بیش از ۳۰ هزار نفر از اتباع بیگانه به ویزه تبعه افغانستانی در شهرستان گرگان زندگی می کنند، همچنین بیمارستان‌های گرگان هر روز میزبان بیماران اقصی نقاط استان گلستان هستند و مراکز درمانی شهرستان روزانه هشت هزار قرص نان مصرف دارند، از سویی دیگر وجود دانشجویان مهمان و خوابگاهی، خروج آرد از سهمیه سیستم دولتی و تخلف محرز برخی نانوایان شلوغی صف های نانوایی را تشدید کرده است.
به گفته فرماندار گرگان، یک کیسه آرد یارانه ای تنها ۳۳ هزار تومان به نانوایان به فروش می رسد اما همین یک کیسه آرد در بازار آزاد ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار تومان فروخته می شود لذا برخی از نانوایان با سوء استفاده از روزنه های موجود تصمیم گرفتند به جای دردسرهای پخت نان، آرد را به بازار آزاد به فروش برسانند.
وی ظرفیت های موجود برای نظارت بر روند کار نانوایی‌ها را ضعیف خواند و افزود: شهرستان گرگان که ۴۲۷ نانوایی دارد تنها یک نیروی نظارتی در فرمانداری گرگان بر روند کار نظارت می کند که کافی نیست البته دستگاه های دیگر اعم از صمت، تعزیرات حکومتی، جهاد کشاورزی، اداره کل غله و غیره نیز تیم های نظارتی دارند اما اگر کسی بخواهد دست به تخلف بزند از روزنه های مختلف برای انجام این کار استفاده می کند.
پایین‌محلی همچنین بخشی از شلوغی صفوف نان را بار روانی جامعه خواند و گفت: مردم تصور کردند که با قطعی گاز پخت نان دچار مشکل می شود که این مسئله بر شلوغی صف های نان افزود، در همین راستا تصمیم به تغییر ساعات کار نانوایی گرفتیم، همچنین تاکنون ۶۰ نانوایی متقاضی به سوخت جایگزین متصل شدند و نانوایی هایی که در شیفت صبح با سوخت گاز و در عصر با سوخت جایگزین فعالیت کنند تشویقی هم می گیرند.
زیرساخت‌ها برای دوگانه‌سوز شدن نانوایی‌ها فراهم نیست
فرماندار گرگان در پاسخ به این پرسش که چرا همه نانوایان از سوخت جایگزین استفاده نکردند، پاسخ داد: در حال حاضر اگر کل استان گلستان و شهرستان گرگان را بگردید پنج مشعل هم پیدا نمی کنید که به نظر می رسد عدم نیاز به دوگانه سوز شدن و یا عدم متقاضی علت فقدان این قطعه باشد البته مقرر شد با رایزنی رئیس اتحادیه خبازان استان، ۳۰ دستگاه مشعل از تهران وارد استان شود.
وی ادامه داد: براساس برنامه ریزی انجام شده مقرر شد افرادی که تاکنون از وام دوگانه سوز استفاده نکردند به بانک سپه مراجعه کنند و از تسهیلات ۱۲ الی ۱۸ درصد بهره مند شوند.
تورم بیرونی و داخلی کمر نانوایان را شکست
اما «حمیدرضا مقیمی»، رئیس اتحادیه نانوایان گلستان اعتقاد دارد؛ برای دوگانه سوز شدن نانوایان اقدام شده و از دو هزار و ۳۰۰ واحد خبازی در استان گلستان تاکنون یک هزار و ۲۰۰ واحد به سوخت جایگزین متصل شدند.
وی افزود: قرار بود در سنوات گذشته تسهیلات کم بهره به نانوایان تعلق بگیرد که انجام نشده، در حال حاضر تورم بیرونی و داخلی تولید نان کمر نانوایان را شکسته و بسیاری از آنها توان دوگانه سوز شدن را ندارند.
رئیس اتحادیه نانوایان گلستان با بیان اینکه تاکنون تسهیلاتی برای دوگانه سوز شدن نانوایی ها به نانوایان اعطاء نشده است، متذکر شد: با وجود آنکه گردش مالی خبازان در بانک عامل ماهانه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان است اما این بانک عامل تاکنون هیچ تسهیلاتی به نانوایان اعطاء نکرده، همه نانوایان به دنبال دوگانه سوز کردن هستند اما توان مالی این کار را ندارند.
شیوه دریافت سوخت جایگزین برای نانوایی‌ها
اما «حسین پهلوانان»، معاون توسعه بازرگانی جهادکشاورزی گلستان نیز با اشاره به صفوف شلوغ نان در گلستان اظهار کرد: این صف ها مربوط به چند روز اخیر نیست و از گذشته نیز وجود داشت اما قبلاً با صف های نسبتاً متوسط مواجه بودیم که در شرایط فعلی با بار روانی ایجاد شده در جامعه و اقدام مردم برای ذخیره خانگی صفوف نان طولانی‌تر شده است.
وی پراکنش نانوایی‌ها، سهمیه ناکافی آرد، کیفیت پخت نان و جایگزینی نان به جای برنج را از علل شلوغی صفوف نان برشمرد و ابراز کرد: نظارت های لازم وجود دارد تا آرد از شبکه خارج نشود و جلوی تخلفات احتمالی گرفته شود.
اما «سیدمحمد حسینی»، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده های نفتی گلستان نیز با اشاره به گلایه برخی خبازان از کُندی در ارسال سوخت جایگزین به خبرنگار ایسنا گفت: سوخت جایگزین به میزان کافی برای نانوایان تهیه شده و استاندار گلستان نیز دستور دادند سازمان های متولی برای دوگانه سوز شدن نانوایی در شرایط بحران از جمله افت فشار و یا قطعی گاز اقدام کنند که ما سریعاً در بیش از ۶۰۰ نانوایی در استان سوخت توزیع کردیم.
وی افزود: نانوایانی که تمایل به دریافت سوخت دارند حتماً مشعل داشته باشند و با استفاده از شناسه صنفی روی جواز کسب درخواست دریافت سوخت را در سامانه صدف ثبت کنند، بلافاصله پس از ثبت‌نام سوخت به دست آنها می‌رسد و مشکلی برای برای تولید، انتقال و توزیع سوخت نداریم.
گرچه مسئولان هم به شلوغی صفوف نان در گلستان و کلافگی مردم از این معضل معترفند اما به طور قطع صرفاً اکتفای به ابراز این موضوع دردی از مردم دوا نمی‌کند، اینکه وقت گرانبهای مردم ساعت‌ها در صفوف نانوایی به هدر برود و در نهایت عده‌ای دست خالی به منزل برگردند زیبنده نیست از مسئولان انتظار می‌رود با اتخاذ تدابیر مختلف و تشدید نظارت‌ها این معضل را از سر راه مردم بردارند به ویژه که برودت بی‌سابقه دمای هوا و بحران گاز استان گلستان باید درس عبرتی برای مسئولان استان باشد تا شرایط و زیرساخت‌ها را قبل از رسیدن بحران یا مشکلات احتمالی بعدی فراهم کنند.
