آمار تقاضای اعلامی خودروها جای تأمل دارد/ موضع وزارت صمت و اقتصاد عرضه در بورس است
به دنبال بحث‌های اخیر پیرامون قرعه‌کشی خودروها و اظهار نظر رئیس سازمان بورس کالا که قرعه‌کشی را یک لاتاری ملی و توزیع رانت بی‌هدف خواند و همچنین آمار بالای ثبت‌نام کنندگان (۱۱ میلیون نفر) در آخرین طرح اجرایی گروه صنعتی ایران‌خودرو؛ امید قالیباف در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اخیراً اتفاق خوبی که در عرضه گروه خودروسازی سایپا افتاد این بود که بیش از ۷۰ هزار دستگاه خودرو (در قالب‌های گوناگون) به قیمت کارخانه در سایت این شرکت عرضه شد اما تنها ۸۵۰۰ دستگاه تقاضای کامل (ثبت‌نام‌های نهایی شده با پرداخت وجه) ثبت شده است. این در کنار عرضه ایران‌خودرو که ادعا می‌شود در طرح اخیر ۱۱ میلیون متقاضی ثبت‌نام کرده است؛ جای تامل دارد. این مدل عرضه سایپا (عرضه بالا) نشان می‌دهد که به هرحال تعداد تقاضای واقعی از اعدادی که اعلام می‌شود، بسیار کمتر است.
سخنگوی وزارت صمت تاکید کرد: ما از عرضه در بورس کالا حمایت می‌کنیم؛ چرا که مدل موفقی از عرضه خودرو بود که توانست قیمت‌ها را با قیمت به مراتب کمتر از قیمت بازار آزاد عرضه کند. اما در شرایط عادی که بازار متعادل است و خودروسازان در حداکثر توان تولید و نیاز داخل را برآورده می‌کنند، همچون گذشته (خارج از قرعه‌کشی) می‌تواند فروش انجام شود و دیگر ابزار یا واسطه‌ای لازم نیست. در شرایط عادی، اختیار نحوه فروش خودرو، با خودروساز است و می‌تواند تصمیم بگیرد که روند عرضه در بورس ادامه پیدا کند یا خیر و موضوع درون صنعتی است اما تاکید می‌کنیم که این روند در شرایط عادی بازار می‌تواند اجرایی شود.
مشاور وزیر صمت تصریح کرد: در حال حاضر شرایط عادی نیست؛ همچنان عرضه کمتر از تقاضاست و اختلاف قیمت بین کارخانه و کف بازار مشهود است؛ بنابراین عرضه در بورس کالا از نظر وزات صمت روش قابل دفاعی است و مورد حمایت است؛ اما پس از گذر از این شرایط، ادامه ماجرای عرضه و اختیار فروش خودرو با خودروساز است و ما نمی‌توانیم خودروساز را مجبور کنیم که در بورس کالا عرضه کند یا نکند.
قالیباف ادامه داد: بحث دیگری که بسیار هم حائز اهمیت بحث شورای رقابت است. در حال حاضر در خودروهایی که مشمول قاعده انحصار هستند، شورای رقابت بایستی فرمول قیمت‌گذاری را اعلام کند. در این رابطه مقرر شده جلساتی برگزار و موضوع نهایی شود تا به "یک درک مشترک و فرمول مشترک در قیمت‌گذاری برسیم"؛ هنوز این اتقاف نیفتاده و با شورای رقابت به جمع‌بندی قاعده‌گذاری قیمت نرسیده‌ایم. انتظار ما این است که این اتفاق هر چه سریعتر رخ دهد.
سخنگوی وزارت صمت تاکید کرد: در مسیر تعامل با شورای رقابت و تصمیم مشترک میان خودروساز و شورای رقابت است که جایگاه بورس کالا و آینده عرضه خودرو در بورس کالا تعریف می‌شود؛ دیگر شورای رقابت است که تصمیم‌گیر است و نه وزارت صمت و نه وزارت اقتصاد؛ اما همانطور که اشاره شد، در مقطع فعلی، موضع وزارت صمت و موضع وزارت اقتصاد در مورد عرضه خودروها در بورس کالا مشترک است.
وی در پاسخ به اینکه در حال حاضر نگرانی گذشته از شکل‌گیری سه قیمت برای یک محصول خودرویی (قیمت کارخانه، بورس و بازار آزاد) اتفاق افتاده است، تصریح کرد: در گذشته که وزارت صمت هم با عرضه خودرو در بورس کالا مخالفت کرده بود (خرداد ماه سال جاری)، اتفاقی که افتاد این بوده که برای عرضه در بورس کالا، کف عرضه تعیین نشده بود؛ بنابراین خودروساز با تعدادی محدود عرضه می‌کرد که منجر به شکل‌گیری‌های قیمت بالا می‌شد. اما زمانی که کف عرضه در بورس کالا برای عرضه خودروهای کم‌تیراژ تعیین و تعریف شد، دیگر رقابت‌ها در حالت منطقی شکل گرفت و قیمت‌ها منطقی شد.
