موجودات زنده ایرانی در فضا

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با اشاره به پرتاب موفق‌آمیز راكت ایرانی «كاوش -2» در هفته گذشته از پیگیری پرتاب نخستین راكت ایرانی حامل موجودات زنده به فضا در آینده خبر داد.

به گزارش علم و فناوری آفتاب به نقل از ایسنا، «دكتر محمد ابراهیمی» با اشاره به برنامه‌ریزی برای پرتاب راكت‌های كاوش 3، 4 و راكت‌های دیگر از پیگیری اعزام موجودات زنده از قبیل حیوانات كوچك مثل موش برای آزمایش‌های علمی و همچنین انجام تست‌های نجومی و تست تجهیزات پیشرفته ساخت داخل در این ماموریت‌ها خبر داد و گفت: «پژوهشگاه هوافضا آمادگی پیگیری این اهداف را داشته و در حال مذاكره در این زمینه‌ها هم هستیم».

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با بیان این كه پرتاب بعدی كاوش بستگی به عوامل زیادی از جمله ماموریت و كاربرد آن دارد، تصریح كرد: «چنانچه حامی خوب برای پروژه وجود داشته و هوا هم تا پایان سال مناسب باشد، احتمالا یك پرتاب دیگر خواهیم داشت».

«دكتر ابراهیمی» درباره برنامه‌های احتمالی برای اعزام فضانورد در قالب این پروژه‌ها گفت: «بحث اعزام انسان به فضا پروسه‌ای طولانی است، زیرا انسان نیاز به كپسول بزرگتر داشته و بازگشت انسان از فضا تدابیر پیچیده‌تری دارد».

وی با بیان این كه راكت پرتابی «كاوش 2» شامل محموله آزمایشگر، موتور راكت و سامانه بازیافت بود، گفت: «محموله آزمایشگر چیزی است كه به جو زمین رفته و بازیابی می‌شود كه قسمت ارزشمند كار بوده و داخل آن تجهیزاتی از قبیل دوربین، سنسورها و كامپیوتر پروازها قرار دارند».

وی با بیان این كه با سوختن سوخت موتور تنها یك پوسته استوانه‌‌ای از آن باقی‌ می‌ماند، افزود: «این بخش در نهایت برای افزایش ارتفاع سایر مجموعه جدا می‌شود. در ادامه برای بازگشت محموله به زمین سرعت آن به تدریج كاهش می‌یابد و ابتدا پره كاهنده سرعت باز شده، سپس چتر ترمزی و در نهایت چتر اصلی باز می‌شود تا راكت با سرعت مناسب به زمین برسد».

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با بیان این كه وزن محموله حدود 150 كیلو بود، تصریح كرد:« تمامی اجزای راكت كاوش 2 ساخت داخل بود به طوری كه موتور را از یكی از صنایع گرفته و كل محموله را خودمان ساخته‌ایم. به طوری كه در طراحی و ساخت اجزا، هر جا توانایی انجام آن را داشته‌ایم، محققان پژوهشگاه آن را ساخته‌اند و در ساخت اجزای دیگر آن از بخشهای خصوصی و دولتی توانمند داخلی كمك گرفته‌ایم؛ به این ترتیب در طراحی، ساخت و حتی تستهای قبل از پرتاب هیچ طرف خارجی حتی در حد مشاوره در این پروژه وجود نداشتند».

وی درباره همكاری‌های داخلی در اجرای این پروژه، خاطر نشان كرد: «اساتید و دانشجوهای دانشگاههای معتبر هوافضا كشور مانند صنعتی شریف، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و صنعتی امیر كبیر از جمله همكارانی بودند كه در حوزه ایرودینامیك و شبیه سازی پروازی در این پروژه همكاری كردند».

«دكتر ابراهیمی» با اعلام این كه اولین پرتاب آزمایشی راكت كاوش حدود دو سال پیش انجام شد، تصریح كرد: «كل مراحل پروژه در 10 دقیقه انجام شده است كه محموله نیز پس از این زمان به زمین رسیده است».

وی در باره كاربردهای راكت‌های كاوش توضیح داد: «با توجه به حساسیت و هزینه بر بودن سیستمهای ماهواره‌یی و تجهیزات فضایی موفقیت انجام پروژه بسیار حائز اهمیت است و آزمایشگاههایی كه بتوانند آن محیط را شبیه سازی كنند یا فراهم نبوده و یا این كه بسیار سخت فراهم می‌شوند، بنابراین راكت كاوش، آزمایشگاهی است برای رایانه‌ها یا سنسورهایی كه قصد استفاده از آن‌ها بر روی ماهواره را دارند».

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا خاطر نشان كرد: «كاربرد دیگر راكت‌های كاوش‌، مطالعات علمی خاص در ارتفاعات 50 تا 200 كیلومتری جو است، زیرا بالن‌های توانایی رسیدن به آن ارتفاع را نداشته و ماهواره‌ها نیز نمی‌توانند به دلیل خطر سقوط زیر ارتفاع مشخصی كار كنند؛ بنابراین معمولا مطالعات علمی در این فاصله از جو را با راكتهای كاوش انجام می‌دهند به طوری می‌توان سرعت باد، فشار هوا و برخی تستهای نجومی را با این نوع راكتها انجام داد».

وی تاكید كرد: «كاربرد بسیار مهم دیگر راكت‌های كاوش، فرستادن موجودات زنده است كه چنانچه قصد تحقیقات بر روی موجودات زنده را داریم، یكی بسترهای خوب و ارزان قیمت راكت‌های كاوش است به طوری كه می‌توان یك موش را با فراهم كردن شرایط مناسب به فضا فرستاد تا به تدریج موجودات دیگر به فضا فرستاده شده و به زمین برگردند كه چنین ماموریت‌هایی هزینه‌های هنگفت استفاده از ماهواره بر یا ماهواره را ندارد».

«دكتر ابراهیمی» در باره مراحل بعدی پروژه راكت كاوش گفت: «در حال تعامل با بخشهای مختلف هستیم تا پیشنهاد‌های جدی كاری بگیریم، البته علاقمند به همكاری بین‌المللی هستیم، اما همكاریهای بین‌المللی نیاز به تعاملات طولانی دارد، اما از داخل ، یك سری تحقیقات نجومی از سوی پژوهشگاههای درگیر پیشنهاد‌ شده و راجع به فرستادن موجودات زنده نیز علاقمندی‌هایی از داخل ابراز شده است كه در حال بررسی این پیشنهاد‌ات هستیم،‌ البته برخی مجموعه‌ها نیز علاقمندند تا ریز سیستم‌های خود را در این پرتاب آزمایش كنند».

وی ادامه داد: «حتی در این پروژه اخیر یك مجموعه ریزسیستم خود را تست كرد به طوری كه سنسوری در حوزه ناوبری ساخته بود تا از كارایی آن اطلاع پیدا كند، از این رو در حال بررسی دقیق‌تر این پروژه‌ها هستیم تا هم از نظر مالی پروژه را حمایت كرده و هم این كه به لحاظ علمی كار جدیدی باشد».

«دكتر ابراهیمی» با بیان این كه این نوع پرتابها به علت سادگی هنوز هم در سازمان فضایی آمریكا (ناسا) رایج است، اضافه كرد: «همچنین دانشگاههای معتبر آمریكا برای آموزش پرسنل و دانشجویان پرتاب راكتهای كاوشگر را مكررا انجام می‌دهند؛ البته در كشور پاكستان و هند این نوع پرتابها رایج است، اما در كشورهای حوزه خلیج فارس هیچگونه از این نوع پرتاب صورت نگرفته است».

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا در پایان گفت: «هدف از این پروژه این بود كه سیستم‌های جداساز عمل كرده، بازیابی كامل بر روی زمین انجام شود و در نهایت فیلم و عكسها به ایستگاه مخابره شده و ثبت شوند كه تمامی این اهداف به خوبی در پرتاب كاوش دو به نتیجه رسید».