کدام طرح صیانت در دست بررسی است؟
«درست روز بعد از اینکه مرتضی آقاتهرانی، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس و البته رییس شورای مرکزی جبهه پایداری، مدعی شد که طرح معروف صیانت در مراحل پایانی بررسی در مجلس است، وزیر ارتباطات هم در حاشیه نشست هفتگی هیات دولت هم از مجرای قانونی فیلتر تلگرام و اینستاگرام در وضعیت فعلی کشور گفته است که مصوبه فیلترشدن اینستاگرام و تلگرام ربطی به وزارت ارتباطات یا حتی دولت ندارد. این تصمیمی است که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با حضور سران سه قوه گرفته شده است. جمع‌بندی رسانه‌ها از این اظهارات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم یک جمله بود: مصوبه فیلترینگ با حضور رییسی، قالیباف و اژه‌ای اتخاذ شده است. وقتی این دو نقل قول را در کمتر از ۲۴ساعت کنار هم می‌گذاریم و البته مرور می‌کنیم که از اساس بررسی طرح صیانت در مجلس متوقف شده و محتوای آن نیز از جانب نهاد‌های دیگر از جمله شورای عالی فضای مجازی - در قالب نهاد اصلی بررسی‌کننده طرح صیانت - و شورای عالی امنیت ملی - به عنوان مصوبه‌ای برای حوادث اخیر - در حال پیاده‌سازی و اجراست، با این سوال روبه‌رو می‌شویم که مرتضی آقاتهرانی، چهره شاخص جبهه و حامی اصلی طرح صیانت از حقوق کاربران، از کدام طرح سخن می‌گوید که بررسی آن هم در مراحل پایانی است.
فعالیت کمیسیون ویژه صیانت وجاهت قانونی ندارد
غلامرضا نوری قزلجه، عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، در گفتگو با «اعتماد» تاکید دارد که بر اساس آیین‌نامه مصوب در این کمیسیون «جلسات آن باید از قبل اعلام و به صورت علنی، پخش مستقیم شود.»
او می‌گوید که بر این اساس، آخرین جلسه رسمی این کمیسیون که سیزدهمین جلسه نیز بوده، یک سال قبل تشکیل شده و یک سال قبل که همزمان با ارائه گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس بود و تنش جدی در جلسه کمیسیون پیش آمد.
این عضو رسمی کمیسیون صیانت، همچنین به «اعتماد» می‌گوید که بعد از آن جلسه به عنوان «آخرین جلسه رسمی»، حدود ۱۱ ماه پیش در زمان بررسی بودجه سال ۱۴۰۰، این کمیسیون جلسه‌ای تشکیل داده که همان زمان با تذکر او در جلسه علنی و ورود رییس و معاونت قوانین مجلس، مصوبه باطل و بعد با رای‌گیری مجلس از اساس اختیار اصل هشتادوپنجی‌شدن بررسی این طرح در کمیسیون ویژه لغو شده و باید در صورت تصمیمی مبنی بر ادامه بررسی طرح، به صورت طرح عادی به صحن برگشته و تصمیم با رای همه نمایندگان اتخاذ شود.
اشاره نوری قزلجه به رای استمزاجی است که در یک جلسه غیر علنی درباره لغو اصل ۸۵شدن طرح صیانت اتخاذ شد. برخی این رای‌گیری را قبول نداشتند و برخی می‌گفتند هیات‌رییسه مجلس این اختیار را دارد تا درباره آن تعیین تکلیف کند. هیات‌رییسه مجلس، اما در این باره سکوت کرد و بعد از اینکه بررسی این طرح در تابستان سال گذشته در شورای عالی فضای مجازی آغاز شد، گویی موضوع در مجلس رو به سکوت رفت. نوری قزلجه همچنین می‌گوید که از آن زمان تا امروز هیچ جلسه دیگری در این باره تشکیل نشده. البته تقلا‌های زیادی برای تشکیل جلسه و ادامه بررسی طرح صورت گرفته که هم غیر قانونی و هم بی‌نتیجه بوده است.
چه اصراری است؟
نوری قزلجه در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود تاکید می‌کند که «بخش زیادی از محتوای طرح صیانت در حال حاضر توسط شورای عالی فضای مجازی مصوب شد و در حال اجراست و برخی مواد این طرح نیز در لایحه بودجه آمده و در حال بررسی است.» بخش‌هایی که رییس فراکسیون مستقلین مجلس آن‌ها را «نگران‌کننده» می‌خواند و یادآوری می‌کند که بر اساس تصمیمات نهاد‌هایی دیگر و شرایط زمان پیاده و اجرا شده است.
او در این باره می‌گوید: «آنچه امروز اجرا می‌شود، مصوبه مجلس نیست و این کاهش سرعت و فیلترینگ گسترده و مواردی از این دست به خاطر شرایط اضطرار و بر اساس مقرره نهاد‌هایی هستند که «نهاد رسمی قانونگذاری» نیستند و اجرای خودشان نیز به منزله اجرای یک قانون نیست؛ چرا که در شرایط فعلی امکان اصلاح این بخشنامه‌ها و برگشت رویه وجود دارد.»
بر اساس گفته‌های نوری قزلجه محتوای طرح صیانت در حال اجرا در کشور است، اما مهم این است که بدون مجوز مجلس است، اما گویی برخی اصرار دارند این مسائل را به صورت قانونی دربیاورند؛ اصراری که حالا از جانب چهره شاخص جبهه پایداری در قالب اعلام مراحل پایانی بررسی طرح، شنیده می‌شود. تئوری دومی که در این زمینه به ذهن خطور می‌کند، این است که شاید جریان آقاتهرانی در مجلس طرح را بعد از لغو اصل ۸۵شدن آن به کمیسیون فرهنگی برده و در سکوت خبری مشغول بررسی آن هستند تا با خیال راحت فیلترینگ بلاتکلیف این روز‌های کشور را قانونی کنند و میخ همیشگی را بر آن بکوبند. کمااینکه عضو رسمی کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت نیز با اشاره به همین موارد می‌گوید مصوبه مجلس و قانونی‌شدن این موضوعاتی که امروز در قالب مصوبات شورای عالی امنیت ملی در حال اجراست، یک اتفاق مهم دیگری است؛ چراکه افق دید نسبت به مساله از اساس تغییر می‌کند و اجرای مصوبه این نهاد‌ها با اجرای مصوبه مجلس که قانون تلقی می‌شود، بسیار متفاوت است.
البته نوری قزلجه از اساس می‌گوید امکان ارجاع طرح رد وضعیت فعلی به کمیسیون فرهنگی نیز وجود ندارد. او به «اعتماد» می‌گوید از نظر قانونی حتی امکان اتخاذ چنین تصمیمی و طی چنین روالی نیز نیست. او چندین بار تاکید می‌کند که چنین ارجاعی به کمیسیون فرهنگی صورت نگرفته و وقتی هنوز کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت تعیین تکلیف نشده و معلوم نیست که این کمیسیون بر اساس نظر نهایی هیات‌رییسه و با استناد به شیوه رای‌گیری در جلسه غیر علنی که استمزاجی تلقی می‌شود، منحل یا کماکان برقرار است، نمی‌توان طرحی به این عنوان یا عناوین مشابه یا با محتوای مشابه را به کمیسیون فرهنگی مجلس ارجاع داد.
نوری قزلجه در این باره به «اعتماد» می‌گوید: «اگر کسی ادعای بیشتری از این دارد که می‌گوید طرحی مصوب شده و در مرحله پایانی است و هر ادعایی دارد، بنده به عنوان عضو رسمی این کمیسیون آماده هستم تا با شخص یا اشخاص مدعی در این زمینه، مناظره کنیم و ببینیم از کجا این طرح مجوز بررسی گرفته و در حال پایانی نیز هست، البته اگر کسی بیشتر از این مدعی باشد و طرح و مصوبه‌ای را به مجلس نسبت دهد، من حرف‌هایی دارم که در آن زمان خواهم گفت و فعلا نیازی به بیان آن نمی‌بینم.»
