تعداد خبرگزاری‌های ایران کم می‌شود؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته ـ ۲۰ بهمن ماه ـ با ارائه آماری از تعداد رسانه‌هایی که در کشورمان مجوز دارند، در این زمینه به طور خاص خبرگزاری‌ها را مورد توجه قرار داده و با مقایسه‌ای آماری با دیگر کشورها، از تصمیم برای ادغام پنج تا ۶ خبرگزاری دولتی در «ایرنا» خبر داده است.
محمدمهدی اسماعیلی که این خبر را در جریان جلسه‌ای با فعالان فرهنگی و هنری استان قزوین اعلام کرده است، هنوز توضیحات بیشتری درباره این طرح و نام خبرگزاری‌هایی که وزارت ارشاد قصد ادغام آن‌ها با ایرنا را دارد را ارائه نکرده است.
او در مقایسه‌ای آماری میان ایران و دیگر کشورها، گفته است: «در کشور‌های توسعه یافته دنیا چهار تا پنج خبرگزاری وجود دارد، اما در کشور ما ۴۸ خبرگزاری فعالیت می‌کنند.»
صحبت‌های وزیر ارشاد در حالی مطرح می‌شود که در سال ۹۸ هم محمدرضا دربندی ـ مدیر کل وقت مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی در دولت دوازدهم ـ تعداد خبرگزاری‌های فعال در ایران را ۳۰ رسانه عنوان کرده و به کنایه گفته بود، «مردم ما علاقه‌مند شدید به تأسیس رسانه هستند. این تعداد از کل خبرگزاری‌های کشور‌های اروپایی بیشتر است!»
همچنین نتایج یک تحقیق کیفی دانشجویی با عنوان «بررسی وضعیت و کارکرد خبرگزاری‌های ایران» در سال ۸۹ نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از خبرگزاری‌ها (آن زمان ۷۰ درصد) طی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ تاسیس و آغاز به کار کرده اند.
این در حالی است که تا سال ۷۸ تنها یک خبرگزاری در ایران به نام ایرنا فعالیت می‌کرد و پس از آن خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در تاریخ ۱۳۷۸/۴/۲ راه اندازی شد و سایر خبرگزاری‌ها در امتداد این دو رسانه و با فاصله چندساله، به فضای رسانه‌ای کشور اضافه شدند.
صدور مجوز برای خبرگزاری‌ها در مقطعی چنان شدت گرفت که برای مثال در ۱۹ مهر ماه سال ۹۱ به یک باره اعلام شد که ۱۲ خبرگزاری به رسانه‌های داخلی اضافه شدند. در بین این خبرگزاری ها، نام هایی، چون «آنا»، «پانا»، «ایمنا»، «تابناک»، «کُرد پرس»، «خبر آن‌لاین» و خبرگزاری «کتاب» به چشم می‌خورد. هرچند برخی از این خبرگزاری‌ها پیش از آنکه هیات نظارت مجوزشان را به عنوان یک خبرگزاری بپذیرد، در فضای رسانه خود را به عنوان خبرگزاری معرفی کرده بودند.
همچنین خبرگزاری فارس سال تاسیس خود را ۲۲ بهمن ۱۳۸۱ اعلام کرده است و خبرگزاری مهر بر اساس خبری از این رسانه، از هجدهم اسفند ماه سال ۱۳۸۱ فعالیت آزمایشی خود را آغاز کرد و در ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۸۲ بر روی شبکه اینترنت قرار گرفت.
با این همه در این سال‌ها اغلب کارشناسان رسانه با انتقاد از افزایش بی رویه خبرگزاری‌ها در کشور، تاکید کرده اند، زمانی می‌توانیم عنوان خبرگزاری را به یک رسانه اطلاق کنیم که تمام استاندارد‌ها را داشته باشد. با چنین نگاهی «شاید بهتر است خبرگزاری‌های قبلی را به حد استاندارد لازم برسانیم، سپس اقدام به تکثر در این حوزه کنیم.»
در این میان برخی هم دادن مجوز بی رویه به خبرگزاری‌ها را از بُعد قانون‌گذاری تلاش برای سامان‌دهی فضای رسانه‌یی کشور عنوان کرده بودند؛ چراکه همان طور که پیشتر اشاره شد برخی از پایگاه‌های خبری پیش از آنکه رسما فعالیتشان به عنوان خبرگزاری پذیرفته شود، بر خود نام خبرگزاری گذاشته بودند.
حالا ظاهرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم، با عملیاتی کردن نگاهی که از کاهش کمی و افزایش کیفی خبرگزاری‌ها حمایت می‌کند، قصد دارد فضای فرهنگ و رسانه کشور را به سمت پایین آوردن تعداد خبرگزاری‌ها سوق دهد و در این مسیر از خودش، یعنی رسانه‌های دولتی شروع خواهد کرد. وزیر ارشاد در راستای اجرایی کردن این طرح اعلام کرده است، نامه ادغام ۵ ـ ۶ خبرگزاری دولتی در ایرنا را به رئیس جمهور ارسال کرده و پیگیر اجرای این کار هستند.
