یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با بیان این که غرب از همکاری گسترده نظامی ایران و روسیه نگران است که منجر به تقویت نیروی نظامی ایران شود و آنها نسبت به این مساله حساس هستند، گفت: با توجه به شرایطی که برای ایران ایجاد کردهاند و فشارهایی که آمریکا به عراق برای عدم انتقال ارز به ایران و یا عدم خرید نفت ایران به چین وارد میکند، شاید بتوان با در نظر گرفتن یک شرایط حد وسط مذاکرات را آغاز کرد.
عبدالرضا فرجیراد در تحلیل خود از اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ابراز امیدواری برای احیای گفتگوها با ایران گفت: گروسی در تلاش است برای این که بداند سفرش به ایران میتواند موثر باشد یا خیر، لذابا طرف ایرانی به نحوی در حال گفتگو هستند و احتمال دارد که گروسی در هفتههای آینده به تهران سفر کند.
وی تصریح کرد: فکر نمیکنم مساله برجام اکنون خیلی به گروسی و آژانس ارتباط پیدا کند، نمیخواهم بگویم بیارتباط است، اما اهمیت گذشته را ندارد و علتش هم این است که آقای باقری مذاکره کننده ایرانی و معاون سیاسی وزیر امور خارجه اعلام کرده که ما حاضریم بدون کم و کاست به همان برجام اولیه برگردیم. در واقع وقتی به برجام اولیه برگردند بحث آژانس و پادمان کمتر مساله مورد توجه است.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین بیان کرد: اکنون مشکلی که در شروع مذاکرات وجود دارد، پیامی است که آمریکاییها به قطریها دادند و وزیر خارجه قطر به ایران آورد، در واقع آنها علاقهمند هستند اگر مذاکرات میخواهد انجام شود، همکاری ایران و روسیه در بعد نظامی کاهش پیدا کند، مساله پهپادها حل شود و احتمالا درخواست مذاکره مستقیم هم دارند.
فرجی راد افزود: بنابراین بهانه آنها این است که اگر مساله روسیه حل شود، مذاکره مستقیم کار را سریعتر پیش میبرد، در شرایط فعلی افکار عمومی بر روی کشورهای غربی برای عدم مذاکره با ایران فشار میآورد، شاید بتوانند این افکار عمومی را دور بزنند لذا مذاکرات میتواند انجام شود.
وی ادامه داد: کار هم تا حدودی تسهیل شده به خاطر این که ایران نظر جدیدی را ارائه میدهد، اما غربیها شروطی را گذاشتند چه اروپا چه آمریکا که به نظر میرسد اصل شرط آنها مساله همکاری نظامی ایران و روسیه باشد.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین خاطرنشان کرد: زمانی ایران میگفت باید پرونده بسته شود، اما اکنون با توجه به صحبتهای آقای باقری درباره این که همان برجام سابق بی کم و کاست اجرا شود لذا بسته شدن پرونده خیلی موضوعیت پیدا نمیکند و تنها نقش آژانس کاهش مییابد و آژانس میتواند نظارتش را داشته باشد.
فرجی راد با اشاره به این که درباره همکاری ایران و روسیه در مورد هواپیمای سوخو هنوز موضوعات قطعی نیست گفت: نه طرف روس تایید کرده و نه ایران، آنچه از این همکاریها غرب را بیشتر نگران میکند در درجه اول سلاحهایی است که گفته میشود ایران به روسیه میدهد که غربیها مدعی هستند در اوکراین به کار میرود.
وی خاطرنشان کرد: اروپا و آمریکا نسبت به این مساله حساس هستند به ویژه آمریکاییها که نگران همکاری گستردهتر ایران و روسیه میباشند قبلا که همکاری جدی نداشتند غرب هم خیالش راحت بود، اما اکنون نگرانیها افزایش یافته، زیرا نگران این هستند که همکاریها منجر به تقویت نیروی نظامی ایران شده و دست بالاتر را در حوزه خلیج فارس پیدا میکند.
سفیر سابق کشورمان در نروژ تصریح کرد: همکاری نظامی ایران و روسیه سالها ادامه داشته، اما غربیها از همکاری گستردهتر میترسند. یکی از راهها این است که ایران با روسیه گفتگو کند تا مساله پهپاد و موشک حل شود، موضوع خاتمه یافته و مذاکرات آغاز گردد.
فرجی راد همچنین یادآور شد: در سفر علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور به روسیه نیز این مساله میتواند مورد گفتگو قرار گیرد.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه افزود: از طرف دیگر شاهد هستیم مذاکرات شروع نشود فشارهای غرب بیشتر میشود، ایران به کنفرانس امنیتی مونیخ دعوت نشد، همچنین ایران را از اجلاس داووس هم کنار گذاشتند و برای طرف ایران دعوت نامه نیامد، ضمن این که آمریکا به عراق برای عدم انتقال ارز به ایران فشار میآورد، چین را نیز برای عدم خرید نفت از ایران تحت فشار قرار میدهند، شاید با این شرایط بتوان با یک حد وسطی مذاکرات را آغاز کرد.