علائم در رفتگی فک
علائم در رفتگی فک به معنای تغییر مکان این قسمت از صورت بوده و ضایعه‌ای دردناک محسوب می‌شود. ضربه و فشار به فک پایین یکی از مهمترین علل جابه‌جایی و دررفتگی فک پایین بوده که شامل ضربات ناگهانی در قسمت فک پایین شما می‌شود و در این حالت دچار دررفتگی فک خواهید شد. فک پایین ممکن است هنگام بازی فوتبال یا دیگر فعالیت‌های بدنی دچار دررفتگی شود.
علل دررفتگی فک پایین
به استخوان قسمت پایینی فک، مندیبل گفته می‌شود. این قسمت از استخوان فک از دیگر قسمت‌های جمجمه جدا است و به‌کمک استخوان گیجگاهی زیر‌آرواره‌ای به جمجمه متصل خواهد شد. این اتصال دلیل باز و بسته‌شدن فک افراد خواهد بود. زمانی که به این قسمت پایینی صورت آسیب وارد شود استخوان‌های فک پایین شما جابه‌جا خواهد شد و علائم در رفتن فک ایجاد می‌شود.
دقت داشته باشید که علائم در رفتگی فک بالا نیز قابل مشاهده است. این بخش هم می‌تواند دچار شکستگی شود. اما این شکستگی را پزشکان به شکستگی صورت نسبت می‌دهند و به آن شکستگی فک نمی‌گویند. برخی عوامل ممکن است باعث ایجاد دررفتگی در فک شود این موارد عبارتند از:
• خمیازه کشیدن
• گازگرفتن و گاززدن انواع خوراکی‌ها
• استفراغ کردن
• عملیات دندانپزشکی
توجه داشته باشید که این ضایعه باعث می‌شود تا در قسمت فک پایینی شما درد‌های شدیدی ایجاد شود. همچنین حرکت فک پایینی تحت‌تأثیر این دررفتگی قرار خواهد گرفت. این اختلال در افرادی که سابقه شکستگی یا دررفتگی در فک پایینی دارند بیشتر مشاهده می‌شود.
به نقل از دکتردکتر علائم در رفتگی فک پایین شامل جلوآمدن فک، ردیف نبودن دندان‌ها، مشکلاتی در جویدن غذا و همچنین عدم توانایی صحبت کردن خواهد بود. برای درمان علائم در رفتن فک باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه بیمار و پرسیدن شرح حال او و همچنین گرفتن عکس رادیولوژی با اشعه ایکس قادر خواهد بود تا راه درمان در رفتگی فک را تشخیص دهد.
در صورتی که علائم شکستگی فک پایین محدود باشد، پزشک یا دندانپزشک می‌تواند این قسمت از صورت را به سادگی درمان کند. اگر علائم شکستگی شدید باشد، باید تحت نظارت پزشک متخصص قرار گرفته و در صورت نیاز جراحی شود.
درمان در رفتگی فک
با مشاهده علائم در رفتگی فک پایین، به درمان سریع و فوری نیاز است. تا زمانی که به پزشک مراجعه نکرده‌اید از درمان در رفتگی فک پایین در منزل بپرهیزید. برای اینکه هزینه درمان در رفتگی فک پایین شما بیشتر نشود می‌توانید با دستان خود فک را نگه دارید یا از یک آتل و باند برای ثابت نگه‌داشتن فک پایین خود اقدام کنید.
البته باید در نظر داشته باشید که درمان دررفتگی فک پایین و شکستگی استخوان فک با هم متفاوت بوده و اقدامات لازم برای درمان هر کدام از این موارد باید با دستور پزشک صورت گیرد.
اقدامات لازم برای درمان در رفتگی فک پایین
برای جاانداختن فک پایین باید به پزشک مراجعه شود. پزشک این کار را به‌صورت سرپایی انجام خواهد داد. به‌همین جهت توصیه می‌شود از رفتن به مکان‌هایی که مجوز پزشکی ندارند خودداری کنید. پس از رویت علائم در رفتگی فک و برای درمان ضرب‌دیدگی فک، پزشک به آرامی دهان شما را باز کرده و انگشت شست خود را داخل خواهد کرد. سپس انگشت شست خود را روی دندان‌های عقبی بیمار قرار خواهد داد.
دست دیگر او روی فک بیمار قرار گرفته تا عمل تکیه‌گاه را بر روی فک انجام دهد. بعد از این کار پزشک استخوان فک پایین را به جای اول خود باز خواهد گرداند، بدین صورت درمان ضرب‌دیدگی فک انجام خواهد شد. البته ممکن است پزشک از بانداژ نیز برای درمان استفاده کند.
پزشک بانداژ را به دور سر و فک بیمار پیچیده و کمک می‌کند تا حرکات فک محدود شود. این عمل باعث خواهد شد تا درمان بیمار سریع‌تر انجام شود. به همین جهت ممکن است چند روزی را بیمار با این پانسمان سر کند. حرکت‌های زیاد فک می‌تواند علائم در رفتگی فک را تشدید کند و بهبود بیمار را به تعویق بیاندازد.
همچنین این حرکات باعث آسیب بیشتر به این ناحیه خواهد شد. بنابراین، تا مدتی که کاملاً بیمار بهبود نیافته نباید خمیازه بکشد یا از فک پایین خود زیاد کار بکشد. در رفتگی فک هنگام خمیازه یکی از شایع‌ترین علائم دررفتگی فک است.
اگر در رفتگی فک پایین بیش از حد باشد پزشک دستور جراحی را خواهد داد. در این روش برای درمان فرد بیمار رباط‌های اطراف فک عمل خواهند شد.
سیم‌کشی فک پایین برای درمان علائم در رفتگی فک
پس از مشاهده علائم در رفتگی فک و در جهت درمان آن، گاهی از باندپیچی و سیم‌کشی برای نگهداری فک دررفته یا فک شکسته‌شده استفاده خواهد شد. این کار ممکن است باعث شود که بیمار دهان خود را کمتر از حد معمول باز و بسته کند. حتی سیم‌کشی باعث می‌شود تا برای مدتی دهان بیمار بسته بماند.
همچنین استفاده از سیم‌کشی و باندپیچی می‌تواند باعث درد در ناحیه فک پایینی شود، به همین جهت از دارو‌های ضدِ درد مانند ناپروکسن، ایبوپروفن یا دیگر دارو‌های ضدِ التهابی برای کاهش درد استفاده خواهد شد.
شیوه‌های غذاخوردن برای درمان ضرب دیدگی فک
برای بهبود علائم در رفتگی فک بهتر است کمی صبور باشید. هنگام غذاخوردن تا زمانی که نیاز است غذا را بجویید. از خوردن غذا‌ها و میوه‌های سفت‌وسخت پرهیز کنید. مواد غذایی مانند چیپس، انواع گوشت تازه و سبزیجات باعث بهبود در درمان فک پایین خواهد شد. از جمله مواد غذایی که می‌توانید در طول درمان از آن استفاده کنید، عبارتند از:
• گوشت
• کنسروی پاستا
• برنج پخته‌شده
• انواع سوپ
• انواع کمپوت‌های میوه
• میوه‌های نرم مانند موز، هلو و ....
دقت داشته باشید تا غذای شما به‌صورت ولرم سرو شود. همچنین برای دریافت انواع ویتامین‌های مورد نیاز می‌توانید از غذا‌های مخصوص نوزادان استفاده کنید. استفاده از شیر برای رقیق نمودن سوپ یا غذا‌های کنسرو شده بسیار ایده‌آل خواهد بود.
میوه و سبزیجات پوره شده و همچنین گوشت پخته‌شده حاوی پروتئین بوده و باعث می‌شود تا فرد بیمار سلامتی خود را سریع‌تر به‌دست آورد. مصرف انواع گندم خامه‌ای و همچنین غلات پخته شده می‌تواند روند بهبود فرد بیمار را تسریع کند.
برای کسانی که دچار علائم در رفتگی فک شده‌اند توصیه می‌شود تا وعده‌های غذایی خود را بیشتر کنند. این افراد می‌توانند به‌جای خوردن غذا در سه وعده، آن را به ۶ تا ۸ و ۱۰ وعده غذایی تبدیل کنند. همچنین از پرخوری در یک وعده پرهیز باید شود.
خوردن مقادیر کافی از مواد خوراکی در طول روز کالری مورد نیاز بیمار را تأمین کرده و علائم شکستگی فک پایین را کاهش خواهد داد.
تعدد دفعات در هنگام غذا خوردن باعث می‌شود تا وعده‌های غذایی بیمار متنوع شود. این تنوع غذایی باعث جذب کالری بیشتر و همچنین تأمین پروتئین، ویتامین و دیگر مواد مورد نیاز بدن خواهد شد. همچنین بهتر است بیمار از خوردن چای، انواع نوشیدنی‌های گازدار و مایعات داغ پرهیز نماید.
در صورت بروز علائم در رفتگی فک و علائم شکستگی فک پایین شخص آسیب دیده و دیگر نمی‌تواند دهان خود را به‌صورت طبیعی تکان دهد. به‌همین منظور باید سریعاً به بیمارستان منتقل شود. هر چند ممکن است دررفتگی فک یک وضعیت اورژانسی محسوب نشود، اما این ضایعه می‌تواند با عوارض حادی همراه باشد.
همانطور که ذکر شد، خطر عدم تنفس و همچنین خطر خونریزی شدید می‌تواند باعث شود تا بیمار در معرض خفگی قرار بگیرد. از این‌رو بهترین کار این است که بیمار به بیمارستان مراجعه کرده و خود را درمان کند.
