نمایندگان مجلس شورای اسلامی از روز شنبه (ششم اسفند۱۴۰۱) بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ در صحن مجلس شورای اسلامی را آغاز کرده و بررسی بخش درآمدی لایحه را به اتمام رساندند.
اولین مصوبه مجلس در جریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲، در راستای حمایت از ساخت داخل بود که نمایندگان به شرکتها و سازمانهای توسعهای دولت اجازه دادند با تأیید وزیر مربوط تا مبلغ ده هزار میلیارد ریال برای حمایت از سرمایهگذاری در برنامههای تحقق رشد و تولید بهصورت وجوه اداره شده، کمکهای فنی و اعتباری و پرداخت مابهالتفاوت نرخ سود اختصاص دهند.
نمایندگان در ادامه به بانکها اجازه دادند در طرحهای مهم و راهبردی کشور سرمایه گذاری کنند.
بر اساس این بند، بانکهای دولتی موظفند نسبت به فروش اموال مازاد خود به تشخیص رئیس مجمع عمومی اقدام نمایند. همچنین منابع حاصله به سرجمع سرمایه بانکها افزوده میشود. به این بانکها اجازه داده میشود با تصویب هیأت وزیران در طرحهای مهم و راهبردی کشور، سرمایهگذاری نمایند.
از طرف دیگر دولت مکلف شد ظرف پنج ماه نسبت به واگذاری شرکتهایی که دولت به صورت مستقیم یا با یک واسطه یا بیشتر کمتر از بیست درصد (۲۰%) سهام آن را در اختیار دارد، اقدام کند.
همچنین با موافقت نمایندگان کلیه شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت مکلف شدند پس از ابلاغ قانون برنامه بودجه ۱۴۰۲، هر سهماه یکبار نسبت به ثبت و بهروزرسانی اطلاعات خود اقدام کنند.
در راستای ارتقای شفافیت بودجه شرکتهای دولتی هم مجامع عمومی این شرکتها مکلف شدند به همراه تصویب بودجه، برنامه و فعالیت شرکت و یا سایر اشخاص حقوقی مشتمل بر اهداف کمّی و کیفی را در قالب شاخصهای مربوط به تصویب برسانند.
در مصوبهای دیگر مقرر شد که هرگونه توثیق سهام شرکتهای دولتی مشمول واگذاری نزد مؤسسات مالی و اعتباری جهت اخذ تسهیلات، جز با تأیید کتبی وزیر امور اقتصادی و دارایی ممنوع است.
نمایندگان همچنین دولت را مکلف به واگذاری بنگاههای دولتی پس از احراز صلاحیت حرفهای و فنی کردند.
در جریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲ کل کشور، نمایندگان دولت را موظف کردند تا از محل تعیین شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۲، نسبت به واگذاری سهام عدالت به کلیه جاماندگان مشمول دریافت این سهام اقدام کند.
همچنین ساز و کار تأسیس سازمان توسعهای یا تبدیل شرکتهای دولتی به سازمانهای توسعهای مشخص و به منظور تکمیل عملیات اجرایی طرح احیای اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام هم اعتباراتی تعیین شد.
نمایندگان دیوان محاسبات را مکلف به راه اندازی پایگاه جامع مالی و گردآوری اطلاعات مالی و بودجهای دستگاههای اجرایی بخش عمومی کردند.
همچنین به وزیر امور اقتصادی و دارایی اجازه داده شد تا ضمانتنامههای کلی یا اختصاصی بازپرداخت اصل و هزینههای تسهیلات مالی اخذ شده از منابع تأمینکنندگان مالی بانکهای کارگزار خارجی و بانکها و مؤسسات مالی و توسعهای بینالمللی را به نمایندگی از دولت صادر کند.
به منظور تأمین ناوگان و تجهیزات قطار شهری، نمایندگان تصویب کردند که ۵۰ درصد از تسهیلات مالی خارجی از محل اعتبارات بودجه عمومی پیشبینی میشود.
با تصویب مجلس همچنین ۱۸ هزار میلیارد تومان برای توسعه حمل و نقل عمومی و ۱۲ هزار میلیارد تومان برای تامین ماشین آلات شهرهای مناطق محروم، مدیریت پسماند و نیروگاههای زباله سوز، بازسازی بافتهای فرسوده و ساماندهی حاشیه نشینی و سکونتگاههای غیررسمی اختصاص پیدا میکند.
در ادامه نمایندگان به دولت اجازه دادند تا برای جبران خسارت و پیشگیری از حوادثی مانند زلزله، سیل، سرمازدگی، مقابله با ریزگردها، گرد و غبار، بیابان زدایی، حفاظت از تالابها و مبارزه با آفات و بیماریهای دامی و گیاهی و ... تا سقف دو میلیارد یورو، کمکهای بلاعوض بینالمللی از سوی مؤسسات و سازمانهای بینالمللی دریافت کند.
از طرف دیگر به قوه قضائیه مجوز داده شد تا نسبت به فروش اموال غیرمنقول مازاد خود از طریق مزایده عمومی اقدام و منابع حاصله را برای خرید ساختمان و بهره برداری پروژههای نیمه تمام و تامین و تجهیز موارد ضروری اقدام کند.
با تصویب بندهای دیگری از بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲، به وزارتخانهها و سایر دستگاههای اجرائی و شهرداریها اجازه داده شد تا از ظرفیت بخش خصوصی و غیردولتی برای اجرا و تکمیل پروژههای عمرانی استفاده کنند.
همچنین مقر شد که ۱۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرحهای مصوب شورای اقتصاد اختصاص پیدا کند.
طبق این مصوبه، شرکتهای دولتی تا سقف ۱۰۰ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی ریالی با تضمین و بازپرداخت اصل و سود توسط خود، منتشر کنند تا برای طرحهایی که بهتصویب شورای اقتصاد رسیده باشد، به مصرف برسانند.
در مصوبه دیگری با تصمیم مجلس، ۱۸۵ هزار میلیارد تومان به طلبکاران دستگاههای اجرائی بابت تأدیه مطالبات واگذار میشود.
همچنین نمایندگان ایجاد هرگونه طلب جدید از دولت را در صورتی ممکن دانستند که از قبل، مجوز آن در قالب مبادله موافقتنامه و یا تعهد و تضمین آن با مبنای قانونی همراه با اخذ شناسه یکتا توسط سازمان برنامه و بودجه کشور صادر شده باشد.
تعیین نحوه تسویه بدهی مالیاتی دولت به اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق صدور اسناد خزانه هم از دیگر مصوبات نمایندگان در بررسی در بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲ بود.
با تصویب نمایندگان به ازای تولد هر فرزند از ابتدای سال ۱۴۰۲ معادل ۲ میلیون تومان سهام به نام فرزند اختصاص مییابد.
بر اساس این بند، دولت مکلف است ماهانه معادل ۲ درصد از یک دوازدهم هزینههای جاری شرکتهای دولتی و بانکها و موسسات انتخابی وابسته به دولت مندرج در پیوست شماره ۳ این قانون که سود ده و فاقد زیان انباشت طبق آخرین صورت مالی حسابرسی شده باشد، به استثنای هزینههای استهلاک و هزینه عملیات بانک و بیمه را از حسابهای آنها برداشت و به پیوست شماره ۱۳۰۴۲۵ جدول ۵ این قانون واریز کند.
مصوبه بعدی مربوط به تجهیز مدارس و خوابگاههای دانشجویی متاهلین بود.
بر اساس این بند، نمایندگان مبلغ ۱۵ همت اوراق برای نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با اولویت تکمیل مدارس خیرساز و مدارس کانکسی و عشایری اختصاص دادند. همچنین مبلغ پنجاه هزار میلیارد (۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از اوراق موضوع این بند جهت ساخت و تجهیز و تعمیر خوابگاههای دانشجویی متأهلین اختصاص مییابد.
در دو مصوبه دیگر سازوکاری هم برای تسریع در تکمیل طرحهای تملک داراییهای سرمایهای تعیین شد و به دولت اجازه داده شد تا در سال آینده ۲۰۰۰ میلیارد تومان (همت) اوراق مالی اسلامی جهت تامین ماشین آلات آبرسانی و راه سازی و طرحهای آب عشایری منتشر کند.
پیش از آغاز جلسه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی جلسهای غیر رسمی هم به منظور بحث و بررسی پیرامون چگونگی بررسی و اتمام لایحه بودجه ۱۴۰۲ در زمان مقرر در مجلس تشکیل دادند.
نمایندگان در ادامه بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲، نمایندگان منابعی را برای آبرسانی شرب شهرهای دارای تنش آبی، روستایی و عشایری و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر و اصلاح شبکه آن و تکمیل فاضلاب روستایی و آبرسانی سیار اختصاص دادند.
همچنین با تصویب مجلس، منابع حاصل از عوارض مصرف برق در سال آینده برای حمایت از توسعه و نگهداری شبکههای برق روستایی و تولید برق تجدیدپذیر و پاک هزینه میشود و منابعی هم به منظور تهیه و اجرای طرحهای هادی و بهسازی روستاها اختصاص داده شد.
نمایندگان درادامه مصوب کردند عوارض و مالیات پرداختی طرحهای زودبازده و عام المنعفه که توسط گروههای جهادی، نیروهای داوطلب بسیجی و بسیج سازندگی در مناطق محروم و کم برخوردار روستائی و شهری اجرا میشود، مسترد میشود.
تعیین ساز و کاری برای تشویق کسب و کارهای اینترنتی فعال در پلتفرمهای داخلی از دیگر مصوبات نمایندگان درجریان بررسی بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲ بود.
بر اساس این بند، در راستای حمایت از توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور و تشویق کسب و کارهای اینترنتی به استفاده از سکو (پلتفرم)های داخلی، تا پایان سال ۱۴۰۲ درآمد کسب و کارهای اشخاص حقیقی در سکو (پلتفرم)های داخلی مورد تأیید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که تا پایان سال ۱۴۰۱ فاقد پرونده مالیاتی بودهاند مشمول نرخ صفر مالیاتی میشود. همچنین عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی توسط اشخاص یادشده بابت کسب و کارهای اینترنتی تا پایان سال ۱۴۰۰ موجب محرومیت از معافیتهای مالیاتی نخواهد بود.
نمایندگان در مصوبهای دیگر وکلای عضو کانون وکلا و کانونهای وکلا دادگسترق را موظف کردند تمامی قراردادهای مالی با موکلان خود را در سامانه تنظیم قرارداد الکترونیکی ثبت کنند.
همچنین با نظر نمایندگان مقرر شد که در سال ۱۴۰۲ تعرفه شرکتهای معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی توسط شورای اقتصاد تعیین شود.
دبیرخانه شورای راهبری فناوریها و تولیدات دانش بنیان موضوع ماده (۸) قانون جهش تولید دانش بنیان را موظف شدتا هر ۶ ماه یکبار، گزارش عملکرد معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
همچنین تصمیم مجلس بر این شد که منابع حاصل از واریز ۱۰ درصد عوارض فروش عرضهکنندگان انواع بازیهای خارجی مجاز قابل نصب در رایانه، تلفنهای همراه و پیشانه بازی (کنسول) در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (بنیاد ملی بازیهای رایانهای) و مراکز رقومی و متنای (مرکز تولید و نشر دیجیتال انقلاب اسلامی) بسیج قرار بگیرد.
با تصویب بندهای دیگری از بخش هزینهای لایحه بودجه ۱۴۰۲ کل کشور، کلیه صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، و شاغل در کسب و کارهای حقوقی اعم از وکالت و مشاوره حقوقی و خانواده مکلف به استفاده از پایانه فروشگاهی شدند.
نمایندگان همچنین ماخذ اخذ مالیات از خودروها در سال آتی را قیمت روز خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات آن و صرفاً براساس مشخصات مالک خودرو مندرج در شناسنامه خودرو صادره توسط نیروی انتظامی بهعنوان سند رسمی خودرو لحاظ کردند.
با تصویب بند الحاقی ۴ تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۲، بخشی از درآمدهای سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی به غذا و پوشاک زندانیان تخصیص یافت.
با تصویب مجلس، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف شدند با رعایت قوانین مالیاتی مالیات سالانه مربوط به هر یک از واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای تحت تملک خود و افراد تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال پرداخت کنند.
همچنین به منظور ایجاد سازوکاری برای توسعه ورزش همگانی و بانوان، بخشی از منابع حاصل از مالیات بر ارزش افزوده با تصویب مجلس برای توسعه ورزش مدارس، ورزش همگانی، ورزش روستایی و عشایری، ورزش بانوان و زیرساختهای ورزش به ویژه در حوزه جانبازان و معلولان اختصاص پیدا میکند.
مجلس در دو مصوبه دیگر، دستگاههای اجرایی را مکلف کرد از یک طرف حداکثر ۲ درصد از اعتبارات هزینهای خود را صرف تضمین و ارتقای سطح امنیت شبکه، امنیت زیر ساختها و امنیت سامانههای خود و پیشگیری مؤثر از وقوع حوادث امنیتی سایبری کنند و از طرف دیگر کلیه خدمات خود را از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند ارائه کنند.
با تصویب بندهای دیگری از مصوبات مجلس، وزارت صمت مکلف شد به برخی از جانبازان بالای ۵۰ درصد مجوز واردات یک دستگاه خودرو بدهد و سامانههای الکترونیکی نظارت دقیق بر میزان استخراج معادن کشور و بازدید دورهای از معادن را راه اندازی کند.
نمایندگان همچنین به دولت اجازه دادند که بهمنظور توسعه فیبرنوری منازل، حسابی تحت عنوان «حساب توسعه فیبر نوری» ایجاد کند و بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی را به راه اندازی سامانه فاکتورینگ موظف کردند.