درحال حاضر از مجموع ۱۵ هزار و ۲۰۰ مگاوات نیروگاههای بخاری کشور حدود ۱۰ هزار مگاوات آن بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۵۰۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است. در ناوگان نیروگاههای گازی نیز حدود ۳۲۰۰ مگاوات بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۲۵۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است.
درحال حاضر نیروگاههایی با راندمان کمتر از ۲۵ درصد در حال بهرهبرداری هستند که ظرفیت آنها بالغ بر ۳۵۰۰ مگاوات است. راندمان این واحدها تقریبا نصف نیروگاههای سیکلترکیبی فعال شبکه است و به عبارت دیگر حدود دو برابر نیروگاههای سیکلترکیبی شبکه برای تولید واحد انرژی سوخت مصرف میکنند.
مصرف سالانه این نیروگاهها بالغ بر سه میلیارد مترمکعب گاز طبیعی و نزدیک به ۵۰۰ میلیون لیتر گازوییل است و در صورتی که این نیروگاهها با نیروگاههای سیکلترکیبی موجود جایگزین شوند، با احتساب قیمتهای جهانی سوخت سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار صرفهجویی خواهد شد.
البته با توجه به راندمان پایین این نیروگاهها عملا در طول سال انرژی کمتری از آنها توسط مرکز کنترل شبکه اخذ میشود و در سطح بالاتر راندمان (۲۵ تا ۳۰درصد) هم نیروگاههای قدیمی زیادی در شبکه حضور دارند که متناسب با ضریب تولید بالاتری بهرهبرداری میشوند و بالطبع جایگزینی این واحدها نیز با واحدهای دارای راندمان بالاتر منافع اقتصادی بیشتری دربرداشته و هزینههای واقعی تولید را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد.
راندمان ۱۷ درصدی نیروگاههای فرسوده
در خصوص راندمان نیروگاهها باید گفت که درحال حاضر متوسط راندمان سالانه نیروگاه های کشور بیش از ۳۹.۶ درصد است. نیروگاه های سیکل ترکیبی با راندمان بیش از ۵۵ درصد در کشور فعال هستند، معمولا در فصل زمستان از نیروگاه های فرسوده با راندمان ۱۷ یا ۱۸ درصد که سهم کوچکی از ظرفیت نیروگاههای ایران را دارند، استفاده نمی شود و بهره برداری از این نیروگاهها فقط در زمان اوج مصرف تابستان که تقاضای برق افزایش پیدا می کند جهت کمک به افزایش تولید صورت میگیرد.
راندمان نیروگاه ها سالانه ۰.۷ درصد افزایش می یابد
با به مدار آمدن بخش بخار نیروگاههای سیکل ترکیبی راندمان نیروگاهها به بالای ۴۰ درصد افزایش مییابد. آنطور که اعلام شده قرار است راندمان نیروگاهها سالانه ۰.۷ درصد افزایش پیدا کند. آنطور که پیشآهنگ مدیرعامل شرکت مادر تخصصی برق حرارتی اعلام کرده در حال حاضر راندمان نیروگاههای کشور ۳۹.۶ درصد است که با به مدار آمدن بخش بخار نیروگاههای سیکل ترکیبی این عدد به بالای ۴۰ درصد افزایش مییابد.
به گفته وی برای افزایش راندمان نیروگاه برنامه ریزیهای متعددی صورت گرفته و مقرر شده که سالانه ۰.۷ درصد افزایش پیدا کند. دو سال پیش موفق شدیم ۱۰۳۵ مگاوات واحدهای موجود را ارتقاء دهیم، از ۱۳۲ نیروگاه و ۶۴۰ واحد نیروگاهی در کشور ۶۸ درصد مالکیت خصوصی و ۳۲ درصد مالکیت دولتی دارند که با همکاریهای صورت گرفته موفق شدیم تابستان را به خوبی پشت سر بگذاریم.
مدیر عامل شرکت برق حرارتی اعلام کرد که برنامه های متعددی را برای نیروگاه های با راندکان پایین در دستور کار داریم، به طور مثال در بندرعباس نیروگاه دو کوهه و زرند کرمان و نیروگاه سهند در دستور کار برای افزایش راندمان قرار دارند.
درایران که جزو بزرگترین دارندگان منابع نفت و گاز جهان است، سیاستهای کلان کشور در حوزه انرژی و قیمتهای سوبسیدی سوخت(و البته برق) باعث شده که به موضوع نوسازی و بازسازی نیروگاههای فرسوده قدیمی و جایگزینی آنها با نیروگاههای جدید کمتر توجه شود. البته در این زمینه کمبود منابع مالی بخصوص طی چند سال اخیر که تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان تشدید شده بیتاثیر نبوده است.
ضمن اینکه رشد نیاز مصرف کشور نیز مستلزم احداث سالانه حدود هفت هزار مگاوات نیروگاههای جدید است که سرمایهگذاری کلانی را میطلبد.
از مدار خارج شدن نیروگاههای فرسوده نیازمند ایجاد یک نیروگاه جدید است، بار مالی این موضوع و تدوین سیاستهای جایگزینی موجب شده تا کنون آنطور که باید این مهم مورد توجه قرار نگیرد، اما انتظار میرود سیاست دولت برای این موضوع با جدیت دنبال شود و شاهد کاهش نیروگاههای فرسوده در کشور باشیم.