چه کسانی در انتخابات ترکیه با اردوغان رقابت خواهند کرد؟

پایگاه "دویچه وله" درباره چشم انداز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۱۴ مه در ترکیه نوشت: «رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه همچنان قلب تپنده سیاست امروز ترکیه است. او که ۶۹ ساله است، از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ شهردار استانبول بود و پس از آن نردبان ترقی را بالا رفته و به سمت‌های عالی‌تر در این کشور رسید. او حزب اسلامگرای میانه روی عدالت و توسعه (AKP) را در سال ۲۰۰۱ تأسیس کرد و یک سال بعد شاهد پیروزی این حزب در انتخابات بود.

او از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ به عنوان نخست وزیر ترکیه خدمت کرد و پس از آن دوره و در پی کناره گیری از رهبری حزبش، رئیس جمهور شد. در ادامه او به سرعت دست به افزایش اختیارات ریاست جمهوری زد. اردوغان در سال ۲۰۱۷ یک همه پرسی برای تصویب یک سری اصلاحات برای آنکه به این نهاد اختیارات بیشتری در قانون اساسی دهد، برگزار کرد.

اردوغان حالا چنان کنترلی بر سیاست، دولت و دستگاه قضایی ترکیه پیدا کرده که هیچ یک از رهبران این کشور در ۱۰۰ سال گذشته در این زمینه با او برابری نمی‌کنند. او حتی در سال ۲۰۱۲ اصل تفکیک قوا را به عنوان یک "مانع" توصیف کرد.

رئیس جمهور فعلی ترکیه با این وجود به دلیل بروز بحران اقتصادی ادامه دار در کشورش و موضوع تشدید محدودیت‌ها علیه حقوق بشر و حاکمیت قانون در سال‌های اخیر در ترکیه، تحت فشار قابل توجهی قرار دارد. حزب عدالت و توسعه او حالا عضوی از یک ائتلاف با حزب ملی گرای افراطی ترکیه موسوم به جنبش ملی‌گرا (MHP) است.

کمال قلیچداراوغلو

اگرچه کمال قلیچداراوغلو، هرگز تا پیش از این به عنوان رهبر اصلی اپوزیسیون ترکیه در نظر گرفته نشد، اما حالا او توانسته بر چهره‌های دیگر غلبه کرده و در انتخابات ریاست جمهوری ماه مه به نمایندگی از یک ائتلاف مخالف شش حزبی، وارد رقابت شود.

این پیرمرد ۷۴ ساله به عنوان یک بروکرات ضد فساد شناخته می‌شود و یکی از لقب‌های او "عموی دموکرات" است. او از سال ۲۰۰۷ رئیس حزب سکولار موسوم به مردم جمهوری خواه (CHP) بوده است.

قلیچداراوغلو و ائتلاف مخالف شش حزبی او وعده داده‌اند ترکیه را دگرگون کرده و یک "نظام پارلمانی قوی" را در این کشور برقرار کنند. آن‌ها می‌خواهند به هر میزان که بتوانند تغییراتی که اردوغان در قانون اساسی ترکیه برای افزایش قدرتش اعمال کرد را لغو کنند.

ائتلاف وی وعده داده که میخواهد دموکراسی پارلمانی، حاکمیت قانون، آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها را در ترکیه احیا و اطمینان حاصل کند که دوباره در این کشور به اصل تفکیک قوا احترام گذاشته شود. قلیچداراوغلو اخیراً به دویچه وله گفت، در صورتی که به ریاست جمهوری انتخاب شود، ماده قانونی که توهین به رئیس‌جمهور ترکیه را جرم انگاری کرده، لغو می‌کند. این همان ماده قانونی است که اردوغان با استفاده از آن توانست افراد زیادی را به دادگاه بکشاند.

قلیچداراوغلو همچنین از سوی اکرم امام‌اوغلو، شهردار محبوب شهر استانبول و منصور یاواش، همتایش در شهر آنکارا که مثل خودش محبوبیت دارد حمایت می‌شود. قرار است در صورتی که قلیچداراوغلو در انتخابات ماه آینده میلادی ترکیه پیروز شود، امام‌اوغلو و یاواش به عنوان معاون‌های رئیس جمهور منصوب شوند.

همچنین بسیاری از سیاستمداران بانفوذ کرد ترکیه هم انتظار دارند رای دهندگان کرد این کشور - که بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از کلیت رای دهندگان را تشکیل می‌دهند - از قلیچداراوغلو حمایت کنند.

محرم اینجه

دو سیاستمدار ترکیه‌ای دیگر نیز در انتخابات ریاست جمهوری ماه مه نامزد شده‌اند که هیچ کدام محبوبیت بالایی ندارند. تقریبا مسلم است که مخالفان دولت ترکیه در این انتخابات یک نامزد مشترک را برای رقابت با اردوغان وارد خواهند کرد تا به این ترتیب آرای خود را علیه او تجمیع کرده و شانسشان را برای پیروز شدن در انتخابات افزایش دهند. با این حال دو سیاستمدار مخالف اردوغان تصمیم گرفته‌اند که مستقلا با تصمیم خودشان وارد رقابت شوند. به همین ترتیب اعلام نامزدی آن‌ها با انتقادات شدید مواجه شد.

محرم اینجه ۵۸ ساله یکی از این سیاستمداران است. او کسی است که در سال ۲۰۱۸ به عنوان نامزد حزب مردم جمهوریخواه ترکیه وارد رقابت شد، اما با وجود کسب ۳۰ درصد آرا از اردوغان شکست خورد.

او در ادامه از حزب مردم جمهوریخواه کناره گیری کرده و حزب متعلق به خودش را موسوم به حزب "مملکت" تشکیل داد. او حزب مردم جمهوریخواه را متهم به عدم حمایت کافی از خودش در انتخابات پنج سال پیش کرد. حالا بسیاری از حامیان حزب مردم جمهوریخواه ترکیه از اینجه می‌خواهند وارد رقابت انتخاباتی نشود. اما مذاکراتی که اینجه چند وقت پیش با قلیچداراوغلو بر سر پس گرفتن کاندیداتوری‌اش داشت او را برای انجام این کار قانع نکرد.

از جمله وعده‌های انتخاباتی اینجه تقویت حاکمیت قانون و آزادی مطبوعات، که به اعتقاد او منجر به تقویت اقتصاد و بخش گردشگری ترکیه خواهد شد، است.

سنان اوغان

سنان اوغان احتمالاً کمترین شانس را برای پیروزی در رقابت انتخابات ریاست جمهوری دارد. او مورد حمایت ائتلافی از احزاب کوچک و ملی گرای افراطی است.

در سال ۲۰۱۱، زمانی که حزب جنبش ملی گرای ترکیه هنوز جزو گروه اپوزیسیون بود، اوغان از سمت این حزب وارد پارلمان ترکیه شد. او در سال ۲۰۱۵ از این حزب اخراج شد، اما پس طرح از یک پرونده در دادگاه دوباره به آن پیوست. با این حال در سال ۲۰۱۷، اوغان دوباره از این حزب اخراج شد. حزب جنبش ملی گرای ترکیه اعلام کرد، رفتار او "به وحدت حزب آسیب جدی وارد کرده" و او را به "ارتکاب بی انضباطی شدید در قبال رئیس حزب" متهم کرد. در آن زمان از او به عنوان یکی از نامزد‌های احتمالی برای رهبری حزب جنبش ملی گرا یاد می‌شد، اما امروز، او هیچ شانس واقعی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ندارد.

موضع او در سیاست خارجی با توجه به این که یک ملی‌گرای سرسخت است واضح است. او وعده داده جلوی جشن گرفتن برای روز استقلال یونان را بگیرد و تاکید داشته، ترکیه باید توجه ویژه‌ای به کشور‌های ترک، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان داشته باشد.

رای دهندگان ترکیه‌ای به خوبی می‌دانند، تنها چند رای می‌تواند در انتخابات تفاوت ایجاد کند. اردوغان در سال ۱۹۹۴ یکی از چندین نامزد تصدی شهرداری استانبول بود. در انتخابات آن زمان در حالی که چهار کاندیدای احزاب غیراسلامگرا به ترتیب ۲۲، ۲۰، ۱۵ و ۱۲ درصد رای به دست آوردند، اردوغان ۲۵ درصد آرا را کسب کرده و پیروز شد. امسال اپوزیسیون ترکیه بار دیگر دچار این ترس شده که عدم اتحاد میان آن‌ها به اردوغان اجازه دهد که در انتخابات پیروز شود.»