ودانت پاتل سخنگوی وزارت خارجه امریکا روز جمعه به وقت محلی با بیان اینکه "روز یکشنبه، ۲۳ آوریل، روز غم انگیز دیگری برای عماد شرقی شهروند آمریکایی و خانواده اش است"، ادعا کرد: این روز، پنجمین سالگرد دستگیری عماد در ایران است. یعنی پنج سال است که به ناحق او ا از عزیزانش جدا کرده اند. پنج سال است که فرصت گرفتن جشن تولدها و سالگردها را از دست داده است. عماد شرقی همچنان به ناحق و با اتهامات واهی پس از محاکمه غیابی و بدون دسترسی خودش به مدارک و شواهد، به اشتباه در زندان اوین محبوس است. حبس ناعادلانه و بهره برداری ایران از اتباع آمریکایی به عنوان یک اهرم سیاسی، ظالمانه، غیرانسانی و مغایر با هنجارهای بین المللی است.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد: ما هیچ اولویتی بالاتر از تضمین آزادی اتباع آمریکایی که به ناحق در خارج از کشور بازداشت شدهاند، نداریم و بیوقفه برای تضمین آزادی اتباع آمریکایی که به ناحق در ایران بازداشت شدهاند، تلاش میکنیم. ما بار دیگر از ایران میخواهیم که از شیوه ناپسند خود در حبس ناعادلانه اتباع خارجی به عنوان اهرم سیاسی دست بردارد و شهروندان آمریکایی عماد شرقی، مراد طاهباز و سیامک نمازی را فوری آزاد کند.
ودانت پاتل روز پنجشنبه به وقت محلی در پاسخ به سوال دیگری درباره انتقاد باقر نمازی پدر سیامک نمازی زندانی دو تابعیتی در ایران به جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا که پاسخ نامه ۵۰ روز پیش او را برای دیدار با این خانواده و نیز خانوادههای عماد شرقی و مراد طاهباز دیگر زندانیان دوتابعیتی نداده است، از عملکرد دولت بایدن در این زمینه دفاع کرد.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این زمینه پاسخ صریحی نداد و با بیان کلیاتی گفت: آمریکا همیشه از شهروندان آمریکایی که در کشورهای خارجی به صورت غیرقانونی بازداشت شده اند حمایت خواهد کرد. این امر شامل سیامک نمازی نیز میشود که به صورت غیرقانونی در ایران بازداشت شده است. برای جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و آنتونی بلینکن وزیر خارجه هیچ اولویتی بالاتر از تامین امنیت آمریکاییها در خارج به خصوص کسانی که به صورت خودسرانه بازداشت شده اند، وجود ندارد. مقامات مختلف دولت آمریکا به صورت منظم با خانوادههای آمریکاییهای بازداشت شده در ارتباط هستند.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که رئیس جمهور آمریکا تاکنون با هیچ یک از خانوادههای زندانیان دو تابعیتی در ایران ملاقات نکرده است، باز هم پاسخ مشخصی نداد و گفت: مقامات ارشد دولت به طور منظم با خانوادههای شهروندان آمریکایی که بطور غیرقانونی بازداشت شدهاند، تعامل دارند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران ۲۱ اسفند ماه سال ۱۴۰۱ در گفتگویی اظهار داشت: در روزهای اخیر در موضوع تبادل زندانیان موجود بین ایران و آمریکا به یک توافقی دست پیدا کردیم و اگر همه چیز از سوی طرف آمریکایی به خوبی پیش برود، در کوتاهمدت شاهد تبادل زندانیان خواهیم بود. ما این پرونده را یک موضوع کاملا انسانی میدانیم. از مارس سال گذشته در این رابطه سندی میان ما و طرف آمریکایی به طور غیرمستقیم امضا و به تایید رسید. اما زمینه اجرای آن اکنون فراهم شده و از نظر ما همه چیز آماده است و طرف آمریکایی در حال آخرین هماهنگیهای فنی خود قرار دارد.
مقامات آمریکایی از جمله جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید و ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این اظهارات را رد کردند، اما ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ضمن اشاره به واکنش تعجب برانگیز طرف آمریکایی در موضوع تبادل زندانی بین دو کشور گفت: از نظر جمهوری اسلامی ایران تبادل زندانیان موضوعی کاملا انسانی است که نباید دستمایه بازیهای سیاسی قرار گیرد.
ناصر کنعانی در پی واکنش طرف آمریکایی نسبت به اظهارات روز یکشنبه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در خصوص تبادل زندانیان اظهار داشت: از ماه مارس سال گذشته میلادی از طریق یک واسطه توافق مکتوبی در خصوص تبادل زندانیان به امضا رسیده که نماینده معرفی شده رسمی آمریکا نیز آن را امضا کرده است، اما به بهانههای مختلف تاکنون از سوی دولت آمریکا اجرا نشده است. در هفتههای اخیر نیز تبادل پیامهای غیرمستقیم برای به روز رسانی آن در جریان بوده است.
خبرنگار شبکه العربیه ادعا کرد که آمریکا در ازای آزادی سه زندانی، منابع مالی ایران را که حدود ۱۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود، آزاد میکند. وجوه ایرانی که واشنگتن آزاد میکند برای اهداف بشردوستانه اختصاص خواهد یافت. پولهای ایران که واشنگتن آزاد خواهد کرد در عراق، ژاپن و کره جنوبی مسدود شده است.
اما جیک سالیوان مشاور امنیت ملی دولت آمریکا گفت: آمریکا به تعامل و ارتباط با ایران برای آزادی هر چه سریعتر زندانیان آمریکایی بازداشت شده در ایران، همچنان ادامه میدهد.
سالیوان با بیان اینکه در حال حاضر "توافقی وجود ندارد" در عین حال گفت: آخرین کاری که میخواهیم انجام دهیم دادن امید دروغ و کاذب به خانواده آمریکاییهایی است که منتظر عزیزانشان هستند.
در این ارتباط، "راجر کارستنز" نماینده ویژه ریاست جمهوری آمریکا در امور گروگانها از ١٣ تا ۱۶ مارس به قطر برای شرکت در «نشست امنیت جهانی» به دوحه سفر کرد و بر اساس اعلام وزارت خارجه این کشور، با نمایندگان دولتها و طرفهای مربوطه درباره "نحوه حل و فصل بازداشتهای اشتباه و غیرقانونی و موارد گروگانگیری" بحث و تبادل نظر کرد.