هشدار طغیان «روتاویروس» در تهران / علائم و نحوه انتقال بیماری در کودکان

فرهاد چوبدار درباره وضعیت فعلی ابتلا به کرونا در کودکان، گفت: شیوع کرونا با سویه جدید، قبل از عید به حداکثر رسید و در آستانه عید نوروز و اواخر نیمه دوم اسفند ماه روی پیک بودیم و اگر به همان صورت ادامه پیدا می‌کرد، پیک را گذرانده و وارد سیر نزولی بیماری می‌شدیم، اما در عین حال در همان زمان پیش‌بینی کردیم که تعطیلات عید منجر به طولانی‌تر شدن پیک شده و پیک تا پایان تعطیلات پلاتو می‌زند. زیرا مردم دستورالعمل‌های بهداشتی را به خوبی رعایت نکرده و ارتباطات اجتماعی بیشتر می‌شود که همین اتفاق هم افتاد.

وی افزود: به هر حال تقریبا از اواخر فروردین ماه ۱۴۰۲، سیر نزولی ابتلا به کرونا آغاز شد و در حال حاضر تعداد بیمارانی که با کرونا مراجعه می‌کنند، کمتر است و طبیعتا تعداد بستری و عوارض هم کمتر شده است. بخشی از این سیر نزولی هم به دلیل پایان زمستان است. البته اگرچه کرونا همچنان با ما خواهد بود و جهش‌های ژنتیکی آن منجر به بروز سویه‌های جدید کرونا می‌شود، اما با تعطیلی مدارس، مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها انتظار داریم که این میزان شیوع باز هم کاهش پیدا کند.
هشدار درباره آغاز اپیدمی روتاویروس

چوبدار در ادامه صحبت‌هایش نسبت به آغاز یک اپیدمی ویروسی در بین کودکان هشدار داد و گفت: بیمارستان علی اصغر به عنوان بیمارستانی پیشرو در طب اطفال، همواره وظیفه اجتماعی خودش می‌داند که علاوه بر پرداختن به کار درمان و آموزش، اقدامات پژوهشی را نیز با هزینه خود بیمارستان انجام دهد. چندی پیش در شورای بیمارستان حدس زدیم که با یک اپیدمی اسهال و استفراغ از طریق ویروسی به نام روتاویروس مواجهیم. بر این اساس یکی از اعضای شورای بیمارستان مسئول پیگیری این موضوع شد و آزمایشات را با هزینه بیمارستان به آزمایشگاه مرجع ارسال کردیم و ثابت شد که اپیدمی روتاویروس در حال آغاز است.
علائم و عوارض ابتلا به روتاویروس

چوبدار ادامه داد: اگرچه اپیدمی روتاویروس قاعدتا در زمستان بیشتر دیده می‌شود، اما در حال حاضر هم متاسفانه خودش را نشان داده و با طغیان و اپیدمی روتاویروس حداقل در شهر تهران مواجهیم. باید توجه کرد که این ویروس اسهال و استفراغ ایجاد می‌کند و شدیدترین نوع اسهال و استفراغ ویروسی به وسیله این ویروس ایجاد می‌شود و این موضوع را به معاونت بهداشت و مسئولان وزرت بهداشت گزارش داده‌ایم.

رئیس بیمارستان کودکان علی‌اصغر (ع) درباره علائم ابتلا به ویروس روتاویروس، گفت: مهمترین علامت این ویروس اسهال و استفراغ است. البته این ویروس در همه سنین دیده می‌شود، اما در کودکان بسیار شایع‌تر است. در بسیاری از کشور‌های دنیا واکسن علیه این ویروس وجود دارد، اما در کشور ما هنوز جزو واکسیناسیون روتین نیست. این ویروس شدیدترین نوع اسهال ویروسی را در همه گروه‌های سنی به ویژه در کودکان ایجاد می‌کند. از عوارض آن کم آبی بسیار شدید، از دست دادن اشتها، تخریب پرز‌های روده و از بین رفتن آنزیم لاکتاز و ایجاد مدفوع اُسموتیک اسیدی می‌شود که هم باعث ایجاد صدمات پوستی شده و هم اسهال را طولانی می‌کند؛ به طوری که ممکن است تا دو یا سه هفته اسهال ادامه یابد. از طرفی ممکن است منجر به اختلالات قند خون شود و شدیدترین عارضه آن هم کم آبی و دهیدراتاسیون است.
خانواده‌ها خوددرمانی نکرده و به پزشک مراجعه کنند

چوبدار با بیان اینکه درمان روتاویروس با سایر ویروس‌هایی که منجر به اسهال و استفراغ می‌شوند، متفاوت است، گفت: بر این اساس از خانواده‌ها خواهش می‌کنم که در صورت مشاهده علائم، حتما به پزشک مراجعه کنند. زیرا اگر بخواهند روتاویروس را فقط با ORS درمان کنند، ممکن است این اسهال به دلیل نقص اکتسابی و ثانویه در آنزیم لاکتاز، طولانی شود یا اختلالات قند خون ایجاد کند؛ بنابراین از خانواده‌ها می‌خواهم که در صورت مشاهده علائم، حداقل یکبار به پزشک مراجعه کرده و درمان‌های لازم را دریافت کنند.
نحوه ابتلا و انتقال روتاویروس

وی با بیان اینکه روتاویروس عمدتا در کودکان زیر پنج سال دیده می‌شود، اظهار کرد: البته در تمام سنین می‌تواند منجر به بیماری‌زایی شود. اما هرچقدر سن بالاتر باشد، علائم و عوارض روتاویروس کمتر دیده می‌شود و هرچقدر سن کمتر باشد، علائم و عوارض این بیماری شدیدتر است. نحوه انتقال این ویروس نیز مانند سایر ویروس‌های گوارشی به صورت دهانی و مدفوعی منتقل می‌شود و مهمترین راه پیشگیری آن هم رعایت بهداشت دست است.

چوبدار درباره ضرورت ورود واکسیناسیون علیه روتاویروس در برنامه کشوری واکسیناسیون، گفت: روتاویروس جزو ویروس‌های آندمیک در کشور ما است و در تمام دنیا هم شایع است. بسیاری از کشور‌های پیشرفته علیه بیماری‌هایی مانند روتاویروس، آبله مرغان و ... واکسیناسیون روتین را انجام می‌دهند. ما هم آرزو داریم که واکسیناسیون علیه روتاویروس در کشور ما هم وارد برنامه روتین شود. البته باید توجه کرد که انجام واکسیناسیون فقط مربوط به آرزو و امید و مسائل علمی نیست، بلکه مسائل مالی و میزان نفوذ و سرایت‌پذیری بیماری هم مهم بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد. از دیدگاه طب اطفال، هر خانواده‌ای که توانایی دارد، به صورت آزاد این واکسن را برای کودکان تزریق کنند. واکسن ROTARIX دو دز بوده و در دو و چهار ماهگی تزریق می‌شود.

رئیس بیمارستان کودکان علی‌اصغر (ع) درباره میزان مرگ‌ومیر ناشی از روتاویروس نیز به ایسنا گفت: این بیماری مرگ‌ومیر بالایی ندارد. خوشبختانه سیستم بهداشتی ما برای مقابله با این بیماری بسیار آشنا بوده و جهت مقابله با کم آبی دستورالعمل دارد؛ اما اگر بیماری اولیه‌ای وجود داشته باشد یا بیمار نتواند خودش را به مراکز درمانی برساند، ممکن است مرگ و میر هم به همراه داشته باشد. بیشترین تهدید که این ویروس دارد، افزایش تعداد موارد بستری در بیمارستان‌ها است که هزینه کلی سرانه بهداشت جامعه را بالا برده و خانواده‌ها را به دردسر می‌اندازد.