بسته به نوع دیابتی که دارید، هفتهها تا سالها ممکن است طول بکشد تا علائم بارز شوند. علائم دیابت نوع اول میتواند تنها در عرض دو سه هفته یا یکی دو ماه ظاهر شود درحالیکه علائم دیابت نوع دوم ممکن است سالها طول بکشد تا خودش را نشان بدهد.
علائم دیابت میتوانند معمول باشند مثل افزایش تشنگی و افزایش ادرار، اما علائم غیرمعمول نیز در دیابت وجود دارند که ممکن است آنها را داشته باشید؛ اما با دیابت مرتبط ندانید، مانند تغییرات شنوایی و بیماری لثه.
اگر دیابت زودتر تشخیص داده شود به این معنی است که میتوانید کنترل این بیماری را سریعتر شروع کرده و احتمال عوارض بعدی را به حداقل برسانید. پس لازم است غیر از علائم معمول دیابت، با علائم غیرمعمول آن نیز آشنا باشید.
اغلب پزشکان با علائم معمول و کلاسیک دیابت مانند خستگی، افزایش ادرار و تشنگی و گرسنگی زیاد به دیابت مشکوک میشوند؛ اما علائم دیگری نیز وجود دارند که میتوانند نشانههای هشداردهندهٔ دیابت باشند.
پریودنتیت (التهاب بافتهای اطراف دندان)
پریودنتیت یک نوع بیماری جدی لثه است که در آن لثهها از دندانها فاصله میگیرند. این عارضه میتواند باعث شلشدن دندان و افتادن آن شود.
پریودنتیت در افرادی که دیابت دارند دو تا سه برابر شایعتر است. این بیماری نهتنها در افرادی که دیابت دارند معمولتر است؛ بلکه در این افراد پیشرفت سریعتری نیز داشته و میتواند شدیدتر هم باشد.
افرادی که دیابت دارند بیشتر مستعد عفونتها هستند. این عفونتها شامل عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای اطراف ناخن یا فولیکولهای مو و گلمژه میشوند. باکتریهای گوناگونی میتوانند باعث این عفونتها شوند؛ اما معمولاً استافیلوکوکوس عامل چنین عفونتهایی است
به نظر میرسد ارتباط میان دیابت و پریودنتیت دوطرفه است: دیابت میتواند پریودنتیت را بدتر کند و پریودنتیت هم میتواند ریسک فاکتوری برای قند خون بالا باشد که یک عامل تعیینکننده در دیابت است. در واقع پریودنتیت با بالابودن سطح A۱C که عدد متوسط قند خون طی سه ماه گذشته است ارتباط دارد.
التهاب مزمن، اصلیترین ویژگی پیشرفت دیابت و بیماری پریودنتیت است. افرادی که دیابت و پریودنتیت دارند، شاخصهای التهابیشان نیز بالاتر است.
التهاب مربوط به دیابت میتواند توجیه کند که چرا استخوانهایی که حامی دندانها هستند تخریب میشوند. تحلیلرفتگی استخوان در واقع جدیترین مرحلهٔ پریودنتیت است که طی آن دندانها شُل میشوند و میافتند.
تغییرات پوستی
برخی از عوارض پوستی میتوانند اولین علامت دیابت باشند.
بهعنوانمثال، آکانتوز نیگریکانس که باعث بروز رگههای تیره روی پوست میشود و معمولاً در چینخوردگیهای پوست اتفاق میافتد (مثلاً در پشت گردن و زیربغل و کشاله ران) میتواند از علامتهای دیابت باشد. این رگههای تیره میتوانند در دستها و پاها و زانوها و آرنجها نیز دیده شوند.
افزایش سطح انسولین میتواند باعث عارضهٔ آکانتوز نیگریکانس شود. انسولین هورمونی است که به انتقال گلوکز به سلولها کمک میکند. گاهی سلولها در برابر ورود انسولین مقاومت میکنند و در واکنش به این مقاومت، انسولین بیشتری ترشح میشود. افزایش انسولین یکی از علامتهای مقاومت به انسولین است که زمینه را برای دیابت فراهم میکند.
دیگر انواع عوارض پوستی که میتوانند با دیابت مرتبط باشند:. اسکلروز دیجیتال: این بیماری بهصورت پینههایی ضخیم از پوست که باعث سفتی پوست میشوند ظاهر میشود. اسکلروز دیجیتال معمولاً در پشت دستها ایجاد میشود؛ اما ممکن است در پیشانی، پاها و انگشتها نیز دیده شود. تقریباً یکسوم افرادی که دیابت نوع اول دارند به این عارضه پوستی دچار هستند.. زانتوماتوز فورانی: در این عارضهٔ پوستی، برآمدگیهای سفت و زردرنگ و نخود مانندی ظاهر میشوند که هالهای قرمزرنگ داشته و معمولاً خارش دارند. این ضایعات اغلب روی پاها، بازوها، باسن و پشت دستها به وجود میآیند و در افرادی که دیابت نوع اول دارند شایعترند.. تاولهای دیابتی: این تاولها نادر بوده و شبیه تاول سوختگیاند، اما معمولاً درد ندارند. این تاولها میتوانند روی انگشتهای دستوپا و گاهی ساق دست ظاهر شوند. تاولهای دیابتی در عرض یکی دو هفته برطرف میشوند و معمولاً ردی به جا نمیگذارند.. نکروبیوزلیپویدیکا: این زخمها معمولاً بزرگ و عمیق و دردناک و خارش دارند و ابتدا بهصورت یک برآمدگی ریز و قرمز ظاهر شده و کمکم شبیه یک اسکار با لبههای بنفش میشوند. این عارضه پوستی که ناشی از تغییرات رگهاست نادر میباشد و معمولاً خانمهای بزرگسالی که دیابت دارند به آن دچار میشوند.
عفونتهای مکرر
افرادی که دیابت دارند بیشتر مستعد عفونتها هستند. این عفونتها شامل عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای اطراف ناخن یا فولیکولهای مو و گلمژه میشوند. باکتریهای گوناگونی میتوانند باعث این عفونتها شوند؛ اما معمولاً استافیلوکوکوس عامل چنین عفونتهایی است.
عفونتهای قارچی نیز در دیابت شایعاند. اغلب این عفونتها ناشی از قارچهایی به نام کاندیدا هستند. چنین عفونتهایی میتوانند بهصورت عفونت قارچی واژن، انگل، خارش ژوک یا کشاله ران و بیماری پای ورزشکار ظاهر شوند.
عفونتهای مکرر ممکن است در اثر قند خون بالا به وجود بیایند که زمینه را برای رشد باکتریها و ضعف سیستم ایمنی ایجاد میکند. یکی از قسمتهایی که بیشتر از همه مستعد عفونت قارچی است، مجاری ادراری است. زیرا دیابت، سیستم ایمنی را مختل میکند یا به این دلیل که دیابت بر عصبها تا حدی اثر میگذارد که مثانه دیگر نمیتواند به طور کامل تخلیه شود.
تغییرات بینایی
برخی از تغییرات بینایی میتوانند علامت این باشند که قند خونتان بالاست. قند زیاد به رگهای ریز موجود در چشم آسیب میزند و باعث تغییراتی در مایع چشم شده و بر شفافیت دید اثر میگذارد.
بعضی از تغییرات اولیه بینایی شامل تاری دید یا مشکل در دیدن اشیای دور میشود. اگر علت درمان نشود، تغییرات بینایی بهمرور بدتر شده و ممکن است خطها یا لکههای شناور تیرهای ببینید.
تغییرات شنوایی
افرادی که دیابت دارند در معرض کاهش شنوایی نیز هستند. در واقع دیابت، ریسک نقص شنوایی را دوبرابر میکند. علتش هم آسیبی است که قند خون بالا به عصبهای گوش وارد میکند. بالابودن طولانیمدت قند خون میتواند به رگها و عصبهای گوش داخلی آسیب بزند و بر نحوهٔ ارسال سیگنالها از گوش داخلی به مغز اثر بگذارد.
شبادراری در کودکان
بچههایی که دیگر پوشکی نیستند و میتوانند شب را بدون خیس کردن رختخواب به صبح برسانند ممکن است به دلیل دیابت چند بار در هفته رختخواب خود را خیس کنند. این وضعیت میتواند علامت دیابت نوع اول باشد.
شبادراری در واقع یکی از علامتهای دیابت نوع اول در کودکان است؛ اما اغلب والدین این موضوع را نمیدانند. شروع علائم دیابت نوع اول در کوچکترها میتواند ناگهانی باشد و اگر زودتر تحت درمان قرار نگیرد تبدیل به یک وضعیت اورژانسی خواهد شد. افزایش ادرار معمولاً با افزایش احساس تشنگی و گرسنگی و کاهش وزن همراه است.