پیش‌بینی بارش‌های مناسب در صورت فعالیت جریان ال‌نینو در ایران
ال‌نینو یک چرخه مشهور جوی در جهان است که هر هفت سال یک بار کره زمین را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به گفته کارشناسان ناشی از تغییرات دمایی ایجاد شده در سطح اقیانوس آرام است که می‌تواند در ایران منجر به بارش‌های بیشتری در نیمه دوم زمستان و اوایل بهار شود. سال آبی جاری سومین سال کم‌بارش و خشکسالی است که بسیاری از مناطق ایران را با بحران کم‌آبی شدیدی مواجه کرده است.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا می‌گوید که با تغییرنوسانات جوی از «لانینا» (فاز سرد جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) به «ال‌نینو» (فاز گرم جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) کشور از نظر وضعیت جوی وارد وضعیت خنثی می‌شود. به‌طور کلی نوسانات جنوبی یا اِنسو (enso) می‌توانند دو شرایط جوی متفاوت با عنوان «ال‌نینو» و «لانینا» ایجاد کنند که تاثیرات متفاوتی نیز بر میزان بارندگی در کشور دارد. این تاثیرات به‌صورت قطعی و صد درصدی نیست، اما زمانی که فاز این نوسانات جنوبی به‌سوی ال‌نینو باشد، بارندگی‌های مناسب و اگر لانینا باشد بارندگی‌های کمتری در فصل پاییز و زمستان رخ می‌دهد.
چندی پیش سازمان جهانی هواشناسی نیز اعلام کرد که احتمال بازگشت پدیده اقلیمی «ال نینو» در نیمه دوم سال جاری میلادی (۲۰۲۳) بسیار بالاست و احتمالا به افزایش گرما، خشکسالی یا بارندگی در مناطق مختلف جهان منجر خواهد شد.
ویلفران موفوما اوکیا - رئیس بخش خدمات پیش‌بینی اقلیم منطقه‌ای در سازمان جهانی هواشناسی - گفت: ال نینو با جهش جدید دما در سطح جهانی همراه خواهد بود، با این حال اثرات دمایی آن را اندکی با تاخیر احساس می‌کنیم.
صادق ضیاییان درباره چرخه مشهور جوی «ال‌نینو» اظهار کرد: شاخص نوسان جنوبی به نام «ان‌سو» وجود دارد که یک بخش آن جریان جوی ال‌نینو و بخش دیگر آن جریان جوی «لانینا» است. ال‌نینو روی اقیانوس اطلس و در مدار خط استوا رخ می‌دهد که یک سمت آن سواحل قاره آمریکا و سمت دیگر آن شرق آسیا و شمال استرالیا است. هنگامی که دمای سطح اقیانوس در نزدیک قاره آمریکا بالا باشد، جریان ال‌نینو در شرق اقیانوس اطلس یعنی شرق و شمال آسیا رخ می‌دهد و بالعکس وقتی دمای سطح دریا خنک‌تر می‌شود، لانینا اتفاق می‌افتد.
به گفته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا به‌طور کلی پدیده ان‌سو یک پدیده دورپیوند جهانی است که به‌طور مستقیم بر ایران تاثیر نمی‌گذارد بلکه بر بارش‌های کشور ما تاثیرات ثانویه دارد. عمدتا در صورتی که جریان لانینا وجود داشته باشد، درفصل‌های پاییز و زمستان - که فصل بارش‌ها است - دچار کم‌بارشی می‌شویم، اما با وجود جریان ال‌نینو این بازه زمانی به لحاظ بارندگی سال خوبی است.
وی ادامه داد: در حال حاضر ما از لانینا به ال‌نینو گذر می‌کنیم و چند ماه آینده عمدتا فصل بارشی کشورمان نیست، به‌جز برخی مناطق همچون سواحل دریای خزر و جنوب شرق کشور. سایر مناطق به لحاظ اقلیمی بارش چشمگیری نخواهند داشت و بارش سالانه خود را اصولا در پاییز و زمستان دریافت می‌کنند.
ضیاییان تاکید کرد: در این شرایط باید منتظر باشیم تا فرایند گذر از لانینا به ال‌نینو طی شود که در این‌صورت در فصول پاییز و زمستان، بارش‌های مناسبی را تجربه خواهیم کرد البته که ورود جریان ال‌نینو تمام دلیل دریافت بارش‌ها مناسب نیست بلکه یکی از عوامل تاثیرگذار در بارندگی‌ها است این درحالیست که در بسیاری از سال‌ها حتی با وجود ال‌نینو نیز خشکسالی و کم‌بارشی بر منطقه حاکم بود بنابراین می‌توان نتیجه گرفت ال‌نینو تنها یکی از دلایل بارش‌های مناسب می‌تواند باشد.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا افزود: طی سه سال گذشته جریان لانینا در کشور حاکم بود که این جریان معمولا در دنیا سبب کاهش دما نیز می‌شود، اما به گفته سازمان هواشناسی جهانی علیرغم وجود جریان لانینا در بسیاری از مناطق کشور، گرم‌ترین روز‌ها را تجربه کردیم که ناشی از تغییرات اقلیمی و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای بود. درباره تاثیرات پدیده دورپیوند ال‌نینو نیز تحقیقات به‌صورت قطعی و یقینا اثبات نکرده‌اند که این پدیده بر افزایش یا کاهش دمای هوا تاثیر می‌گذارد یا نه و تنها درباره تاثیرات احتمالی آن بر میزان بارش‌ها می‌توان اظهار نظر کرد.
ضیاییان در پایان درباره بارندگی‌ها با تاکید بر اینکه بارش‌های اصلی در پاییز و زمستان رخ می‌دهد، گفت: بارش‌های تابستانی اغلب به‌صورت رگباری هستند که چندان قابل رصد و بررسی نیستند، اما به‌طور کلی می‌توانیم برای تابستان بارندگی‌های نرمالی داشته باشیم.
