ساترایی که مرجعیت ندارد و بازهم میخواهد اظهار نظر کند. درخواست مجلس شورای اسلامی از سازمان صداوسیما برای ارائه لایحه تاسیس ساترا (سازمان تنظیم مقررات صوتوتصویر فراگیر) اتفاقی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. پیش از این نیز بارها در مورد غیرقانونی بودن عملکرد ساترا صحبت شده است.
مهدی کوهیان به سال ۱۳۷۹ برمیگردد. سالی که مسئولان کوی دانشگاه تهران، قصد ایجاد یک تلویزیون مداربسته داخلی را برای کوی داشتند و صداوسیما کار را به گرفتن استفساریه از شورای نگهبان کشاند و طبق آن استفساریه «انتشار و پخش برنامههای صوتیوتصویری از طریق سیستمهای فنی قابل انتشار فراگیر (همانند ماهواره، فرستنده، فیبر نوری و غیره) برای مردم در قالب امواج رادیویی و کابلی غیر از سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران» خلاف اصل ۴۴ تشخیص داده شد. بر سر این استفساریه و این که کدام محتوا فراگیر است باز مناقشههایی ایجاد شد که پس از کشمکشهای بسیار در انحصار صداوسیما قرار گرفت.
تکلیف قانونی نبودن و مرجعیت نداشتن ساترا مشخص است؛ اینبار هم قرار نیست به مرجعیت نداشتن ساترا اشاره کنیم. ماجرا سر این موضوع است که یکبار ساترا اعلام کرد «سقوط» مجوز پخش نگرفته و حالا پس از حواشی که برای سریال «رهایم کن» ایجاد شده، اعلام کردهاند این سریال از ساترا مجوز نگرفته است.
میثم نیلی مشاور عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مسئولیت مجوز سریالهای نمایش خانگی با ساترا است مدتی پیش اعلام کرد: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچگونه مجوزی برای سریالهای نمایش خانگی صادر نمیکند. از سوی دیگر سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر (ساترا) اعلام کرده است که این سریال فاقد مجوز از شورای صدور مجوز این سازمان است.»
حذف یک تصویر دیگر
بعد از هنگامه قاضیانی که تصویرش از بیلبوردهای شهری سریال «آمستردام» حذف شده است، حالا استفاده از تصاویر محسن تنابنده برای بیلبوردهای شهری سریال «رهایم کن» با ممنوعیت مواجه شده است.
در این بیلبوردها تصویر دو بازیگر در دو سوی کادر قرار گرفته و وسط آن لوگوی سریال خودنمایی میکند. در این بیلبوردها تصاویر اکثر بازیگران اصلی مورد استفاده قرار گرفته به استثنای محسن تنابنده.
این اتفاق در حالی افتاده که در حال حاضر از این بازیگر فیلم «جنگ جهانی سوم» در حال اکران است و بیلبوردهای این فیلم با تصویری از تنابنده بدون هیچ مشکلی در سطح شهر خودنمایی میکند.
محسن تنابنده مجوز دارد یا نه!
برای رسیدگی به این ماجرا و اینکه آیا این سریال مجوز داشته یا خیر به گفتگو با مجید مولایی، تهیهکننده سریال «رهایم کن» پرداختیم که در ادامه میخوانید.
مولایی درباره مسیر دریافت مجوز از ساترا میگوید: «مسیر پروانه نمایش که باید از ساترا دریافت میکردیم اینگونه بود که ما یازده قسمت از سریال را که تدوین و مونتاژ شده بود، خدمت دوستان در ساترا ارائه کردیم و چندینبار هم با ریاست ساترا و معاونت پالایش آنجا نامهنگاری انجام شد و خواهش کردم که اگر مورد اصلاحی دارند به ما ابلاغ کنند تا اعمال کنیم. ساترا به ما گفت قاعده ما این است که کارهایی که مجوز تولید ندارند را باید کامل ببینیم، من به آنها گفتم که ما بنا داریم این سریال را در قالب دو فصل ده قسمتی پخش کنیم، فصل اول سریال خدمت شما باشد و نظرتان را اعلام کنید و در این حد فاصل فصل دوم را هم آماده میکنیم تا نظرتان را اعلام کنید، بعد از یک فاصله آن را پخش میکنیم.»
او ادامه میدهد: «من حتی جلسهای با آقای پور محمدی، مسئول شورای پروانه نمایش برگزار کردم و نامهای هم به ایشان نوشتم تا جلسهای برگزار شود و در نهایت بعد از اینکه یازده قسمت را دیدند، عنوان کردند که، چون ما نمیدانیم ادامه قصه چیست، باید تمام مجموعه دست ما برسد تا بتوانیم نظر دهیم که قابل پخش هست یا نه، یعنی در این یازده قسمتی که ما به آنها داده بودیم، هیچ مورد اصلاحی به ما اعلام نشد و حالا اینکه بعدش چه مکاتباتی بین فیلیمو و ساترا انجام شد را نمیدانم.»
این تهیهکننده درباره موارد اصلاحی درباره سریال میگوید: «بعد هم مواردی که ساترا اعلام کرده بود که به این دلایل به «رهایم کن» مجوز نمایش نمیدهیم پنج مورد بود که یکی از آنها این بود که چرا در سریال ظلم ستمشاهی به نمایش گذاشته نشده، نکته بعد این بود که چرا خانواده نایب سرخی شئونات اسلامی را رعایت نمیکنند، چرا مشروب میخورند و این موارد.»
او در پاسخ به این سوال که مگر شما سریال تاریخی ساختید، میگوید: «من سریال تاریخی نساختم که بخواهم به این موارد اشاره کنم، نه هدف سیاسی داشتم که بخواهم فعالیت انقلابی را به نمایش بگذاریم و داستان سریال ما این بود که یک پلتفرم خصوصی به ما سفارش داده که یک قصه سرگرم کننده بسازیم. چون هنگام ساخت سریال «میخواهم زنده بمانم» هم من سرپرست متن بودم و دهه شصت را تجربه کردم، به نظرم آمد که این داستان میتواند در دهه پنجاه رخ دهد. اشکالاتی که به ما گرفتند این است که چرا این موارد را نشان ندادید. نشان ندادن و بیان نکردن، دلیلی برای مجوز ندادن است؟»
مولایی در پاسخ به اینکه زمانی که سریال «میخواهم زنده بمانم» ساخته شد، ساترا تازه شروع به فعالیت کرده بود، بازهم چنین ایراداتی وجود داشت، میگوید: «در زمان آن سریال ساترا تازه به راه افتاده بود به همین دلیل ما مجوز پخش سریالمان را از هم از ارشاد میگرفتیم هم از ساترا؛ اما، چون آن زمان این سیستم فعلی حاکم نبود و یک مدیریت دیگر بر ساترا حاکم بود، شرایط اینگونه بود که ما سر «میخواهم زنده بمانم» بسیار کمتر دچار چالش شدیم، ولی الان مورادی هست که نمیدانیم با آن چه کار کنیم.»
او ادامه میدهد: «ما قرار بود یک قصه سرگرم کننده از یک تعداد آدم معمولی را روایت کنیم و تا جایی که قصه هم اجازه میداد، بد بودنشان را نشان دادیم.»
مولایی در پاسخ به این سوال که «پایتخت» شش فصل کامل روی آنتن تلویزیون رفت حالا مشکل تنابنده چیست که در شبکه نمایش خانگی تصویرش نمیتواند روی بیلبورد باشد؟ توضیح میدهد: «مشکل محسن تنابنده را هم نمیدانم و، چون بخش تبلیغات و ساز و کار آن دست فیلیمو است من علت را نمیدانم، ولی قطعا دلایل عجیب است، چون تصویر محسن تنابنده برای «جنگ جهانی سوم» روی بیلبورد است.»