خاتمی: ما می‌گوئیم هم عدالت هم توسعه
آفتاب: رییس جمهور سابق کشورمان اظهار داشت: «فعلا وظیفه ما اصلاح وضع فعلی است و راه آن هم انتخابات است، البته کسی نه ادعای معجزه‌گری دارد و نه ادعای قهرمان بازی».
به گزارش سرویس سیاسی آفتاب، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی، در دیدار با اقشار مختلف مردم استان مازندران با اشاره به ماه‌های محرم و صفر، گفت: «محرم و صفر، نقش بسیار تعیین کننده‌ای در سرشت و سرنوشت تاریخ بشر به خصوص اسلام وبالاخص تشیع داشته است».
وی افزود: «همچنین در دهه فجر انقلاب اسلامی هستیم که رستاخیز بزرگی در زندگی ملت و تاریخ معاصر جامعه ما و تبلور خواستها و آرمانهای تاریخی ملت ایران ومتکی بر ایمان و آرمان دینی و ملی بود، که البته تا رسیدن به مقصد مورد نظر فاصله زیادی داریم».
رئیس بنیاد باران اظهار داشت: «دهه فجر از ورود حضرت امام تا مرحله پیروزی انقلاب که آغاز مرحله جدید تاریخی مردم ایران که بر منطقه و جهان تاثیرگذار بوده و هست، برای ما مهم و ارجمند است».
وی با مقایسه آرمانهای قیام حصرت اباعبدالله الحسین(ع) و انقلاب اسلامی ایران، گفت: «آن آرمانها و جهت‌ها آنقدر مهم است که حضرت اباعبدالله [ع] در راه آن شهید شدند و در انقلاب نیز صدها شهید، جانباز و آزاده برای آن هدف‌ها دادیم و خانواده‌های کثیری با سعه صدر مشکلات را به خاطر آرمانهای بزرگی که داشتند تحمل کردند».
رئیس جمهور سابق کشورمان تصریح کرد: «به همین دلیل، هر کسی دلش برای اسلام، انقلاب و ایران می‌تپد، نمی‌تواند، نسبت به آرمانها و جهت‌ها بی‌توجه باشد».
سید محمد خاتمی، انتخابات را حاصل و دستاورد بزرگ انقلاب و خواست ملت ایران عنوان کرد و افزود: «اهمیت این دستاورد از آن جهت است که نماد حاکمیت مردم بر سرنوشت خود است و مردم ما می‌خواستند آزاد باشند، بیاندیشند و خود تصمیم بگیرند، منافع خود را خود بشناسند و خود برای تامین آنها تلاش کنند».
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، تاکید کرد: «انتخابات مظهر حضورو بلوغ مردم و آزادی است، راهی است که ملت بیش از هر جایی می‌تواند، در آن خواستها و جهت گیری‌های خود را اعلام کند».
وی ادامه داد: «خدا را سپاسگذاریم که هنوز انتخابات به رسمیت شناخته می‌شود، گرچه معتقدیم مشکلات و نارسایی‌هایی در این زمینه وجود داشته که خیلی متناسب با آرمانهایی که ملت می‌خواست و در قانون اساسی بود و امام بر آن تاکید داشت، نیست».
رئیس جمهور سابق کشورمان تصریح کرد: «هنوز انتخابات در ایران زنده و تعیین کننده است و ما هم موظفیم در عرصه سرنوشت حضور داشته باشیم و در این بزنگاه مهم شرکت کنیم و در نتیجه آن نقش داشته باشیم».
به گفته سید محمد خاتمی، البته فقط نقش را باید خواست و اراده مردم داشته باشد و تاثیر عوامل بیرون از اراده و خواست مردم در امر انتخابات باید به صفر برسد.
وی از اصلاحات وفادار به امام و ایران، به عنوان اصلاحاتی یاد کرد که «سعی می‌کند موانعی که در زمینه بروز و ظهور خواست مردم هست یا مشکلاتی که ممکن است وجود داشته باشد آنها را مصلحانه و اصلاح گرایانه رفع کند».
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، در ادامه گفت: «جایگاه و پایگاه مازندران، عظمت مازندان و بلندی روح مردم مازندران در تاریخ بسیار مشخص است و من کوچکتر از آنم که بخواهم در این مورد صحبت کنم».
رئیس بنیاد باران با اشاره به حوادث تاریخی‌ای که در مازندران رخ داده است، اظهار داشت: «مازندران اسلام را با تشیع پذیرفت و از کانون‌های تشیع است، گرچه معقتدیم هر حرکتی که به نام تشیع در آنجا رخ داد صد در صد درست نبوده است و اگر هم اشکالی وجود داشته است آن مشکل تاریخی ما بوده است».
وی در بخش دیگری از سخنان خود، گفت: «در دوران‌های گذشته، مبنا بر زور، قهر و غلبه حکومتها بر مردم بوده است و امروز درست همانی است که در عرصه بین‌الملل ظهور پیدا کرده است».
سید محمد خاتمی افزود: «درست است که عصر مدرن، عصر دموکراسی، آزادی و حاکمیت مردم بر سرنوشت است و در بسیاری از کشورها هم پیاده شده است، اما همان کشورهای مدعی دموکراسی و حقوق بشر، وقتی پا را از مرزهای خود بیرون می‌گذارند به چیزی جز چپاول منابع مادی و لطمه زدن به منابع معنوی ملتهای دیگر و زور و فشار و سرکوب و بدتر از آن تحقیر ملتها نمی‌اندیشند».
به عقیده ارائه دهنده نظریه گفتگوی تمدنها، طبیعی است در مقابل این زور گویی و درشت‌رفتاری‌ها و انحراف، کسانی دیگری هم برای ابراز وجود پیدا می‌شوند که به زور و خشونت رو می‌آورند.
سید محمد خاتمی از تروریسم به عنوان «پدیده‌ای زشت، وحشتناک و نفرت‌آور» یاد کرد و گفت: «اگر بنا بر ملامت است، بیش و پیش از آن باید کسانی که زمینه ظهور و بروز پدیده تروریسم را موجب می‌شوند، که نوعا قدرتهای بزرگ هستند که در درون مرزهای آنها آزادی و دموکراسی تحقق یافته است و در بیرون مرزها بدترین روشها را اعمال می‌کنند، ملامت شوند».
رئیس بنیاد باران افزود: «از دستاوردهای بزرگ دوران جدید این است که برای بشر احترام، حق و حرمت قائل شده‌اند و گفته شد هر کشور باید داری قانون اساسی باشد، پیش از آنکه حق حکومت مشخص شده باشد بر حق حکومت تکیه می‌شود و پیش از اینکه از تکلیف مردم سخن گفته شود بر حق مردم تاکید می‌شود».
وی تصریح کرد: «اینکه مردم صاحب حق و حکومت صاحب حد است، دستاورد بزرگی است و البته ما در آموزه‌های اسلام و به خصوص در مکتب شیعه این مفاهیم را داریم».
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، در ادامه اظهار داشت: «درست است دموکراسی متعلق به دوران جدید است، اما معیارهای حکومت خوب و نظام مردمی نظامی که مردم در آن صاحب حق و حرمت و جایگاه هستند و می‌توانند حکومت را نقد کنند و حق دارند، حکومتها را بازخواست کنند، در آموزه‌های دینی ما هست».
وی افزود: «اگر می‌گوئیم مردمسالاری، مردمسالاری امری است مدرن، ولی معتقدیم بسیاری از ریشه ارزشها و شایستگی‌های آن البته اگر دین را فقط سنت‌ها و ظاهر آن نپنداریم و به محتوای آن بنگریم می‌توانیم، آن‌را در دین پیدا کنیم».
خاتمی تاکید کرد: «در بینش شیعی حاکمیت از آن فضیلتی است که خدواند معین می‌کند ولی حاکمیت فضیلت و فعلیت آن حتی در زمان معصوم نیز مبتنی بر خواست و اراده مردم است».
رئیس جمهور سابق کشورمان طرح جمهوری اسلامی توسط انقلاب را دستاوردی بزرگ خواند و یادآور شد: «از امام(ره) در پاریس پرسیدند که این جمهوری اسلامی دیگر چه صیغه‌ای است، ایشان در جواب گفتند جمهوری همانی است که در دنیاست که حکومت پایگاهی جز رای مردم ندارد و مسئول در مقابل مردم است و مردم حق دارند به آن اعتراض و از آن سئوال کنند و اگر آن حکومت را نخواستند آن حکومت دیگر نمی‌تواند به کارش ادامه دهد».
وی افزود: «حضرت امام (ره) همچنین گفتند که اسلامی بودن یعنی اینکه روابط و معیارهای اسلامی بر نظام حاکم باشد و که برای ما شیعیان بهترین نمونه حکومت حضرت علی (ع) است، یعنی ما می‌خواهیم هم معیارهای حکومت علی (ع) و هم معیارهای حکومت دنیای جدید را داشته باشیم».
خاتمی با تاکید بر اینکه «عدل و عقل دو شاخصه مهم تشیع است»، اظهار داشت: «دین نیامده است تا عقل انسان را تعطیل کند، بلکه کاملا از آن حمایت کرده و از انسان خواسته است عقل خود را به کار گیرد، ظاهرسازی‌هایی که با عقل سازگاری ندارد را مردود دانسته است، عدل فقط این نیست که مرتکب کبائر نشویم و اصرار بر صغائر نداشته باشیم، عدل خیلی وسیع‌تر از این حرفها است و شیعه از جمله این را می‌خواهد که به حق، حرمت و کرامت انسانی پرداخته شود».
رئیس جمهور سابق کشورمان تصریح کرد: «حق حاکمیت بر سرنوشت از بارزترین مصداق‌های عدل به معنی دادن حق هر ذیحقی به اوست، البته نباید از یاد برد که عدالت اقتصادی هم مهم است».
وی سپس به شاخص‌های حکومت امیرالمومنین(ع) اشاره کرد و گفت: «در جامعه دینی مورد نظر اسلام و امام علی(ع) نمی‌شود فقر را تحمل کرد، همچنانکه نمی‌شود تحقیر، ستم و تبعیض را تحمل کرد، نمی‌شود حاکم القا کند ارباب جامعه است و جامعه برده او؛ رابطه قیمومیت و وابسته بودن، برده بودن و ارباب بودن با عدل علی سازگار نیست».
خاتمی ادامه داد: «دینی بودن جامعه را نمی‌توان به نگاه صرف به ظواهر سنجید بلکه باید کوشید دروغ و ریا و نفاق جای خود را به راستی پاکی و اخلاق بدهد».
رئیس جمهور سابق کشورمان با تاکید بر اینکه «در موقعیت کنونی معتقدم همه باید در عرصه باشیم»، این سئوال را مطرح کرد که «اما برای اینکه در عرصه باشیم چه باید بکنیم»؟
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، با اشاره به اینکه ایران در طول تاریخ افتخارات، مشکلات و سختی‌هایی را داشته است، اظهار داشت: «ملت ما هر چه که نداشته باشد، غرور تاریخی خود را داشته است و امروز، ایران انبوهی از ظرفیتها و امکانات وسیع مادی و معنوی را دارد که می‌تواند در خدمت اعتلا و پیشرفت جامعه قرار بگیرد».
وی افزود: «امکانات و ظرفیتهای موجود باید بالفعل شود و در سایه آن هر ایرانی برخوردار شود و در ایران احساس امنیت و رفاه کند و در عرصه بین‌الملل احساس حیثیت و اعتبار؛ اینها را ملت از ما می‌خواهد».
خاتمی تصریح کرد: «بدون تردید یکی ازانگیزه‌های مهم انقلاب، رهایی از تحقیرشدگی و عقب‌افتادگی است و ما اگر ایران را ساختیم، انقلاب را صادر کرده‌ایم، ایران سرافراز و نمونه ایرانی است که در آن انسان محترم است و برخوردار واحساس امنیت می‌کند، فاصله فقیر و غنی کمتر و حتی صفرمی‌شود و زندگی جامعه تامین می‌شود وعدالت سیاسی، اجتماعی، علمی و اقتصادی بر آن حاکم است».
رئیس جمهور سابق کشورمان ادامه داد: «ما معقتیدیم نه تنها از این ظرفیتهای عظیم استفاده نشد، بلکه تا حدود زیادی این ظرفیتها از بین رفته است و به همین دلیل معتقدیم کسانی باید بیایند که به مردم خدمت کنند و خطراتی که متوجه ایران است را از بین ببرند، ظرفیتهای کشور را بالفعل کنند، کشور را ثروتمند نمایند و آن را به صورت عادلانه در جامعه توزیع کنند و این نیازمند این است که از نظر علمی، فناوری و تکنولوژی پیشرفت کنیم».
وی در پاسخ به این سئوال که «اقتدار در دنیا چه معنایی دارد»، گفت: «اقتدار یعنی توان علمی و سیاسی داشتن، توانی که بتوان بر اساس آن از منافع خودمان دفاع کنیم، چون کسی حرف کشور ضعیف و ناتوان را گوش نمی‌دهد».
رئیس بنیاد باران تصریح کرد: «معتقدیم در سالهای گذشته، امکانات برای اینکه ایران را آباد و عادلانه بسازیم چند برابر شد».
به عقیده خاتمی، کسی باید بیاید که با قدرت و تدبیر از این امکانات استفاده کند و هم حرمت مردم را نگه دارد و هم خواست مردم را تا آنجا که امکان دارد و حق آنهاست؛ تامین کند و کشور را بسازد و اعتبار کشور را در عرصه بین‌المللی بالا ببرد.
رئیس جمهور سابق کشورمان در ادامه اظهار داشت: «خدا را شکر می‌کنم طی روزهای گذشته همه شاهد بودیم ماهواره امید که دستاورد بزرگ علمی‌و تکنیکی ملت است به هوا پرتاب شد که جای تبریک به دولت، ملت و کسانی که در این زمینه تلاش کرده‌اند دارد».
وی یادآور شد: «ولی نباید خیال کنیم که ساختن این ماهواره همین پریروز آغاز شد و روز بعد هم آن را به هوا فرستادیم! فعال شدن این پروژه به سالهای قبل بر می‌گردد و لااقل خود بنده در دوران مسئولیت، دو دفعه از این پروژه بازدید کردم و سلولهای بنیادی و تکنولوژی هسته‌ای و بسیاری از موارد دیگر نیز به همین صورت».
خاتمی با بیان اینکه «کارهای علمی‌ساده و سهل‌الوصول نیست»، اظهار داشت: «برای دستاوردهای علمی سالها باید سرمایه گذاری کنیم و باید اطمینان دهیم، کارشناسان را بیاوریم و امینیت و پشتوانه بدهیم تا به نتیجه برسد، اما سئوال من اینجاست که آیا در چند سال گذشته کارهایی شروع شده است که در طی سالهای آینده با همین افتخار از آنها برداشت کنیم»؟
وی در ادامه با اشاره به برخی از دستاوردهای دولت اصلاحات از جمله پروژه بزرگ عسلویه و پارس جنوبی؛ این سوال را مطرح کرد: «آیا بخش اعظم عسلویه بدون اتکا به سرمایه‌های مادی داخلی و بهره‌گیری از تکنولوژی و سرمایه‌های خارجی به وجود آمده است»؟
رئیس بنیاد باران ادامه داد: «در متن این پروژه‌ها، سرمایه‌های انسانی‌ای به‌وجود آمد و رشد کرد که ارزش آن از خود این دو پروژه بیشتر است، زیرا سالها طول می‌کشد، صدها نفر دوره ببینند و بعد از طی مراحل برای توانایی و علم و مهارت مشغول به کار شوند، اینها سرمایه‌های اصلی کشور است».
رئیس جمهور سابق کشورمان تاکید کرد: «ما در جامعه توسعه می‌خواهیم. انقلاب اسلامی آمد تا توسعه پیدا کنیم، شعار ما توسعه همه جانبه و پایدار بود و نه فقط توسعه سیاسی؛ ما اگر بر آزادی‌های مشروع تکیه می‌کنیم تابع دین و اخلاق هم هستیم».
وی تصریح کرد: «آزادی یعنی آزادی رای دادن مردم، آزادی انتقاد کردن مردم، آزادی شغل مردم و آزادی احوال شخصی مردم همه اینها آزادی است که باید وجود داشته باشد و به خصوص در کشور ما آزادی بیان و آزادی نقد حکومت و قدرت که ما از آنها دفاع می‌کنیم، باید وجود داشته باشد».
سید محمد خاتمی با بیان اینکه «البته نمی‌توان فقط شعار اینها را داد»، گفت: «نباید از مسائل دیگر غافل بود و خوشبختانه بنده اگر شعار آزادی و جامعه مدنی دادم ولی دستاورد ما در اقتصاد بیشتر از دست آوردهای سیاسی ما بود».
وی افزود: «توسعه علمی و اقتصادی، نیازمند به کارگیری درست نیروی انسانی است و بیشتر از آنکه باید از هدررفتن نیروی مادی نگران باشیم، باید از معطل ماندن و هدر رفتن نیروی انسانی نگران بود».
رئیس جمهور سابق کشورمان در ادامه اظهار داشت: «باید کاری کنیم که دانشمندان و اندیشمندان رغبت کنند که به داخل کشور بیایند، نه اینکه به خارج از کشور بروند و باید بررسی شود که در چه زمانی این فلش به سمت داخل و یا خارج کشور بوده است».
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها با تاکید بر اینکه «ما سیاست خارجی معقول می‌خواهیم که هم از اصول و منافع ملی دفاع کند و هم بتوان از امکانات دنیا بهتر استفاده کرد»، یادآور شد: «در دولت گذشته؛ در حالی که آمریکا گفته بود هر کشوری که بیشتر از دو میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری کند، آمریکا آن کشور را تحریم می‌کند؛ ما توانستیم آن تحریم‌ها را بشکنیم ومحدودیت‌ها نیز یکی پس از دیگری کاسته شد و کشور توانست بدون کوتاه آمدن از اصول و منافع و با استفاده از منابع بین‌المللی پیشرفت‌های بزرگی داشته باشد».
خاتمی گفت: «اگر بخواهیم ایران را بسازیم باید از امکانات استفاده کنیم و این امر در صورتی‌که با تدبیر و عقلانیت رفتار شود، منافاتی با پای‌بندی به اصول و ارزشها ندارد و در پای‌بندی هم صداقت وجود داشته باشد. معتقدم کسانی باید بیایند که توسعه همه جانبه و پایدار را مورد توجه داشته باشند و در ضمن هیچگاه عدالت را از یاد نبرند».
رئیس بنیاد باران تاکید کرد: «نگوئیم یا عدالت یا توسعه، اینها روبروی هم نیستند، ما می‌گوئیم هم عدالت هم توسعه».
رئیس جمهور سابق کشورمان یادآور شد: «همان طور که در دولت اصلاحات، گامهایی برای رفع محرومیت در نقاط محروم برداشته شد در کنار توسعه سیاسی، اقتصادی و سرمایه گذاری و تقویت بخش خصوصی که موتور متحرک بخش اقتصاد است، قانون تامین اجتماعی هم تصویب شد و برایش وزارتخانه ایجاد گردید و این یک گام بلند به سوی عدالت مطمئن، علمی، پایدار و روبه آینده بود».
وی افزود: «اگر آن روز درآمدهای عظیم این دوره وجود داشت، به جای زیاد شدن واردات و لطمه خوردن تولید، بخشی به توسعه همه جانبه و بخشی به تامین اجتماعی اختصاص داده می‌شد و مطمئنا امروز وضع جامعه طور دیگری بود».
خاتمی تصریح کرد: «اگر با درآمد هنگفت نفت با هدف توسعه و عدالت پیش می‌رفتیم، امروز جهش بیشتری داشتیم و ده ساله به اهداف پیش بینی شده در سند چشم انداز می‌رسیدیم».
رئیس بنیاد باران معتقد است، مسئولانی که سرکار می‌آیند باید این آمادگی و ظرفیت را داشته باشند با اعتقاد به اینکه کشور برای همه است، برای پیشرفت آن تلاش کنند.
وی با بیان اینکه «معتقدم بیش از آنکه فرد موثر باشد باید برنامه‌ها و جهت گیری‌ها وجود داشته باشد»، گفت: «دلیل این اعتقاد هم این است که بدخواهان و بدگویان سعی می‌کنند به نحوی القا کنند که اگر کسانی یا تفکراتی روی کار بیایند به خانواده‌های شهدا، رزمندگان و ایثارگران و متدینان کمتر توجه خواهد شد، که خوشبختانه آمار و اطلاعات نشان می‌دهد در کدام دوره به این قشر و به طور کلی به دین خدمت بیشتری شده است».
سید محمد خاتمی ادامه داد: «شما بگردید و ببینید کارهای بنیادی و عمیقی که در مورد قرآن و ولایت انجام شده است در چه زمانی ایجاد شده است ولی ولایت به معنای عمیق و عمق آن و نه ادعاهای توام با خرافات».
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، اظهار داشت: «با خرافات نه تنها موافق نیستیم بلکه معتقدیم باید با آنها مبارزه کرد و یکی از رسالتهای دینی ما مبارزه با خرافات و کج رویها و جلویگری از مصرف کردن ارزشها به صورت غلط بوده است چرا که با دروغ نمی‌شود به راستی رسید».
رئیس جمهور سابق کشورمان که معقتد است «جامعه امروز رشیدتر شده و اصلاح‌طلبان عاقلانه‌تر فکر می‌کنند و می‌توانند اولویتها را تشخیص دهند»، گفت: «دلیل آن هم روشن است چرا که هم مسائل روشن است و هم چارچوب که سند چشم انداز و قانون اساسی راه را مشخص کرده است».
خاتمی ادامه داد: «اگر به روال عادی پیش برویم می‌توانیم حساب و تصور کنیم که اگر اصلاح‌طلبان در صحنه باشند نتیجه چه خواهد شد؛ کسانی که می‌آیند باید مشخص کنند چه می‌خواهند انجام دهند و چه کار می‌توانند بکنند، نباید توقعات را بالا برد و ندانیم اولویتها چیست».
رئیس بنیاد باران تصریح کرد: «فعلا وظیفه ما اصلاح وضع فعلی است و راه آن هم انتخابات است، البته کسی نه ادعای معجزه گری دارد و نه ادعای قهرمان بازی».
وی با بیان اینکه «خوشبختانه طی سالیان گذشته با مردم بیشتر آشنا شده‌ایم و کم و بیش همدیگر را می‌شناسیم و ابهامی‌وجود ندارد»، به برخی مسائل مطرح شده در خصوص نتایج انتخابات سال 76 اشاره کرد.
رئیس جمهور سابق کشورمان گفت: «عده ای در سال 76 می‌گفتند مردم بنده را نمی‌شناختند و چون سید اولاد پیغمبر بودم که البته این از افتخارات من است به بنده رای دادند! که بنده در پاسخ به آنها می‌گویم رای سال 80 را چگونه تفسیر می‌کنید چون دیگر مردم ما را شناخته بودند ما حرفهایمان را زده بودیم و عملکردمان مشخص بود و این رای کاملا از روی شناخت بود و مردم آگاهانه به آن تفکر رای دادند».
سید محمد خاتمی در پایان خاطر نشان کرد: «معتقدم در این دوره اگر بیاییم خیلی روشنتر می‌توان با جامعه حرف زد».
