در مراسم سالگرد دعایی در کرمان چه گذشت؟
مراسم، مراسم بزرگداشت سالگرد درگذشت بود، اما با خیلی از آیین‌های مشابه تفاوت داشت و به قول حامد حسینخانی شاعر کرمانی، او که این مراسم را برایش برگزار کرده‌اند به این نشست نیازی نداشته و ندارد بلکه این ما، بویژه جوانان این سرزمین هستیم که بیشتر محتاجیم در چنین آیین‌هایی حضور یابیم، اینچنین الگو‌هایی را بهتر بشناسیم و درس ادب و اخلاق را با تاسی از آنان، زندگی کنیم.
حسینخانی رییس مرکز ایران‌شناسی شعبه کرمان که از شاعران نام‌آشنای کشور نیز است به‌درستی تاکید داشت که یادِ پاکان، دل و جان را جلا می‌دهد؛ و چه خوب که جوانان و حتی پیران این سرزمین، زن و مرد، برای جلای دلشان در چنین نشستهایی حاضر شوند، بشنوند، ببینند، مطالعه کنند و برای تمرین درس زندگی، الگو بگیرند؛ و برای من و دیگر مهمانانی که سال گذشته نیز در مراسم ختم مرحوم دعایی در همین محل حضور داشتیم، باورش سخت بود که یکسال گذشته است و همه ما یکسال را انگار با سرعت در ادامه سال‌ها گذرانده‌ایم؛ پیرتر شدیم و البته باوجود آنکه مرحوم دعایی یکسال در بینمان نبود، اما بیشتر از گذشته به یادش بودیم، هستیم و عزیزترش می‌داریم.
شامگاه پنجشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۲، حیاط موسسه اطلاعات در کرمان میزبان فرهنگ‌وران و فرهیختگان دیار کریمان، اهالی رسانه، مدیران و علاقه‌مندانی بود که برای شرکت در سالگرد بزرگداشت مرحوم دعایی آمده بودند و هنگامی که به محل مراسم رسیدیم، آسمان، حیاط، پیاده‌رو و خیابان را پیش پای مهمانان آب و جارو کرده بود. باران شدید بهاری، هوا، زمین، درختان و صندلی‌های مراسم را شسته بود و لطافت هوا به روز‌های نخست بهار طعنه می‌زد.
مراسم، سخنران، زیاد داشت، اما کسی خسته نشد؛ هم سخنرانان کوتاه سخن گفتند و هم آنقدر خوب صحبت کردند که کسی حس خستگی نکرد و خیلی‌ها متوجه نشدند زمان جلسه چقدر زود گذشت؛ لابه لای مراسم، خیلی‌ها اشک ریختند و گریستند؛ بویژه وقتی دو فرزند پسر مرحوم دعایی پشت تریبون قرار گرفتند و لب به سخن گشودند.
مگر می‌شود مراسم سالگرد سید محمود دعایی باشد و کسی ویژگی‌های او را بازگو و تکرار نکند؟؛ هرچند که نه چنین شخصیتی حتی پس از آسمانی شدن نیاز به تعریف و تمجید دارد و نه دیگران، رفتار و کرداری غیر از نیکی و محبت از وی دیده اند که با تعریف و تمجید قضاوتشان تغییر کند.
هیچکس فراموش نمی‌کند پارسال در چنین روزهایی، بعد از درگذشت حجت الاسلام و المسلمین دعایی، خیلی‌ها در وصف این بزرگمرد ایران زمین، یا پیام دادند یا سخنرانی و مصاحبه کردند و چپ و راست، تُندرو، میانه و کُندرو، وقتی سخنانشان درباره استاد دعایی را در محیط وب مرور می‌کنیم، همه یک‌زبان هستند و نکات مشترک و مثبتی را از وی بیان می‌کنند.
سلایق متفاوت، مسیر مشترک
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و راور در مجلس نیز وقتی در این مراسم پشت تریبون قرار گرفت دست روی همین نکته گذاشت و ضمن تشریح ویژگی‌های اخلاقی و کرداری مرحوم دعایی از ادب، تواضع و اخلاص وی گفت و افزود: اگرچه در برخی تصمیم گیری‌ها در حوزه‌های سیاسی و کاری، انتقاد‌هایی هم شاید به وی می‌داشتیم و دارای دو نگاه متفاوت می‌بودیم، اما مبنای ادب و تواضع ایشان ثابت بود. ما مثل فرزند وی بودیم، اما هیچگاه بدون تواضع با ما رفتار نمی‌کرد. مرحوم دعایی اثبات کرد که می‌توان با سلایق مختلف در مسیری واحد برای نظام و کشور برای ادای تکلیف، کار کرد.
به گزارش خبرنگار ایرنا مرحوم دعایی، پدری یزدی و مادری کرمانی داشت که باوجود تولد در یزد، از همان دوران خردسالی به همراه مادر به کرمان عزیمت کرد و در دیار کریمان قدکشید و زیست تا اینکه برای تحصیلات حوزوی عازم کشور عراق شد. سفارت ایران در عراق و چند دوره نمایندگی مجلس نیز از دیگر سوابق کاری مرحوم دعایی به شمار می‌رود.
خصوصیات کویر
در مراسم یکمین سالگرد بزرگداشت مرحوم دعایی، خانواده وی نیز حضور داشتند و از اهالی کرمان و دست اندرکاران این مراسم بویژه مدیریت موسسه اطلاعات در کرمان، قدردانی کردند و از علاقه خاص دعایی نسبت به کرمان و کرمانی‌ها نیز گفتند.
یکی از پسران مرحوم دعایی گفت: پدر، یزد و یزدی‌ها را هم دوست داشت، اما کرمان را خانه‌تر می‌دانست، چون اینجا بزرگ شد، زیست و قد کشید.
فرزند سید محمود دعایی ضمن قرائت چند بیت شعر، به برخی خصیصه‌های پدر نیز اشاره کرد و منشا آن‌ها را زندگی در کرمان با محیطی کویری دانست و افزود: خصوصیات پدر زاییده کویر بود؛ صبر، سکوت و مکتوم (رازدار) بودن وی زبانزد بود؛ هر کس، داستانی با پدر داشت که همه دیگران بی خبر بودند. مقاومت و سرسختی وی از سختی‌های روزگار نیز در کنار رازداری وی، برجسته بود. کرمان برای پدر، خانه‌تر بود.
دیگر پسر مرحوم دعایی که فرزند ارشدتر خانواده شناخته می‌شد (سید حسین دعایی) نیز صحبت در این مراسم، آن هم در کرمان را متفاوت و سخت دانست و گفت: کرمان دل عالم است و ما اهل دلیم، صحبت در جمع دوستان کرمانی پدر خیلی متفاوت و سخت‌تر است.
یاد مادر
وی از دلایل انتخاب عنوان و شعار این مراسم با عبارت «یاد یار گره‌گشا» گفت و شرح داد که مرحوم دعایی بی توجه به سلیقه و نوع شخصیت هر فرد، به دنبال حل مشکلاتش می‌افتاد، حتی اگر هزینه‌های آن کار برایش زیاد می‌بود.
فرزند مرحوم دعایی سپس به سراغ چرایی شکل گیری شجاعتی در رفتار‌های پدرش رفت که سبب ساز روحیه گره گشایی در کار و زندگی دیگران شده است. وی تصریح کرد: شاگردی و پرورش در مکتب حضرت امام خمینی (ره) بی شک از مهمترین دلایل بوده، اما یک دلیل مهم دیگر هم دارد و آن مادر ایشان و مادربزرگ ما بوده است.
وی ادامه داد: پدرم در دامن مادری پرورش یافت که با کار کردن در کارگاه ریسندگی وی را بزرگ کرد و مقدمات طلبگی و اعزام وی به نجف را با مشقت‌های فراوان فراهم آورد. مادری که سپس در عراق در جوار حرم حضرت امیر (ع)، فوت کرد و دفن شد و یکی از دو زنی بود که حضرت امام خمینی (ره) در عراق بر پیکر آنان، نماز میت خوانده است؛ و حالا هرزمان که باران می‌بارد، آب باران از گنبد مطهر حضرت علی (ع) روی مزار مادربزرگ من می‌ریزد و آن را شست و شو می‌دهد.
وی که چند نوبت هنگام صحبت درگیر احساسات شد، درست زمانی که اشک از چشمانش جاری شده بود گفت: یقین دارم پدر الان اینجا حضور دارد و از او می‌خواهیم که در کنار اجداد طاهر و بر سر سفره مادرشان حضرت زهرا (س)، ما را نیز یاد و برای ما دعا کنند و کاش ما هم بتوانیم رهرو آنان باشیم.
اما این مراسم غیر از سخنان مجری که خواهان کمک و حمایت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اکران فیلم مستند زندگی مرحوم دعایی که توسط حمید میرحسینی هنرمند کرمانی ساخته شده، بود، سخنرانان دیگری هم داشت.
از هزینه‌ها نهراسید
گلابزاده رییس مرکز کرمان شناسی از خاطرات چندین ساله اش با مرحوم دعایی و چند خاطره خاص در گره گشایی از موضوعات سخت و مهم گفت و تاکید کرد: گره گشایی وجه بارز شخصیت وی بود و در این مسیر به هزینه‌هایی که ممکن بود برایش داشته باشد توجه نمی‌کرد، زیرا لذت زندگی را در این کار می‌دید.
وی افزود: مگر انسانیت مُرده که دعایی دیگر وجود نداشته باشد؟ مگر شرف و پاکی مرده که راه رفته وی را فراموش کنیم؛ برخی از جمله دعایی، می‌آیند و نمی‌روند؛ زندگی قصه تکرار است و حضور.
فتح الله جوادی از سردبیران روزنامه اطلاعات نیز سخنران بعدی بود؛ وی از مرام و مسلک شاگردپرور استاد دعایی گفت و بیان کرد که چطور اجازه می‌داد انسان‌ها در کار و تخصصشان اجازه پرورش یابند و در وصف بخشی از وضعیت زمانه کنونی با صفت‌های «قحطی عاطفه ها» در جامعه و «خشونت انقلابی‌گری» برخی افراد که تعریف درستی از انقلابی گری ندارند استفاده کرد تا بگوید که چقدر حضور افرادی مثل دعایی در این زمانه، راهگشا و نیاز بوده و هست.
حجت مسلمانی
به گفته جوادی، سید محمود دعایی نمونه رفتاری و عینی امر به معروف و نهی از منکر بود تا توجه آنان که گمان می‌کنند امر به معروف یا نهی از منکر تنها امری بیانی و کلامی را جلب کند.
سخن پایانی فعال رسانه کرمانی هم جالب بود: دعایی یکی از نمونه‌های حجت مسلمانی ما بود.
اما محسن روحی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان نیز ضمن تشکر از برگزاری این مراسم تاکید کرد که این نشست‌ها کمک می‌کند از الگوهایمان در جامعه مثل مرحوم دعایی درس بگیریم.
همه صدا‌ها را نمایندگی کرد
محمدرضا نژادحیدری رییس خانه مطبوعات استان کرمان نیز در بخش دیگر مراسم پشت تریبون قرار گرفت و با شرح برخی فعالیت‌های رسانه‌ای کمترشناخته شده مرحوم دعایی غیر از موسسه اطلاعات و البته در قبل از انقلاب به فعالیت وی در نشریه‌های بعثت و انتقام اشاره و تاکید کرد: دعایی، انقلابی بودن را ابزار نفی و حذف دیگران نمی‌دانست؛ وی ۴۰ سال نماینده، ولی فقیه بود و همه صدا‌ها را نمایندگی کرد. وی حتی برای کسانی که در آسمان سیاست یک ستاره هم نداشتند، نماز میت خواند.
و، اما از دیگر افرادی که پشت تریبون قرار گرفتند و بیشتر شعر خواند تا سخنرانی کند، حسینخانی شاعر کرمانی بود که تاکید کرد یاد پاکان، دل و جان را جلا می‌دهد. وی اخلاق و منش رفتاری دعایی را الگوی همه خواند و گفت: کاش از این الگو‌ها مثل دعایی بیشتر در جامعه داشتیم تا بویژه در بخش‌های فرهنگی، هنری، رسانه و اندیشه، بهره‌های بیشتری از این الگو‌ها می‌بردیم و وضعمان چنین نبود. وی همچنین چند بیت رباعی و غزل از سروده‌های خود را خواند.
به گزارش ایرنا مراسم بزرگداشت یکمین سالگرد درگذشت شادروان حجت الاسلام دعایی در انتها با اجرای یکی از خواننده‌های استان کرمان برای حاضران که بیشتر آنان از اهالی رسانه استان بودند همراه بود. علاقه مندانی که استاد دعایی را الگوی خود می‌دانند و تلاش دارند در کردار و کار‌های رسانه‌ای خود از وی تاسی کنند؛ باشد که چنین باشد.
