تبعات بدعت مجلس در ماجرای ممنوعیت نطق نماینده افشاگر
«بستن تریبون نماینده افشاگر» آخرین بدعتی است که در مجلس یازدهم شکل گرفته و براساس اعلام تحلیلگران و نمایندگان هم خلاف قانون اساسی و هم خلاف آیین‌نامه داخلی مجلس است.
پس از شکل‌گیری بدعت‌هایی، چون واگذاری حق انحصاری قانون‌گذاری مجلس به سایر نهادها، اصل ۸۵ اعلام کردن طرح صیانت، دعوت ۲۲۰ نماینده مجلس یازدهم از رییسی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری و… این‌بار بستن تریبون نماینده‌ای که مدتی قبل پرونده «شاسی‌بلند گیت» را در فضای عمومی و رسانه‌ای کشور افشا کرده بود، حاشیه‌ساز شده است. نماینده‌ای که با افشای ماجرای شاسی‌بلند‌ها در مجلس و سایر ارگان‌ها، گرد و خاک فراوانی را ایجاد و مجلس اصولگرای یازدهم را با انتقادات فراوانی مواجه کرد.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس در جلسه علنی دیروز اعلام کرد علیرضا بیگی، نماینده تبریز که ماجرای دریافت خودرو‌های شاسی‌بلند توسط نمایندگان برای کنار گذاشتن استیضاح وزیر صنعت را علنی کرد، از ایراد نطق پیش از دستور منع شده است. به گفته قالیباف، «شورای نظارت بر رفتار نمایندگان در نامه‌ای به هیات رییسه بحثی را پیرامون آقای علیرضا بیگی مطرح کرده و بر همین اساس جلوی نطق ایشان گرفته شده است.»
علیرضا بیگی همراه با احمد رسولی‌نژاد ازجمله افرادی هستند که موضوع «۷۵ حواله خودرو شاسی‌بلند برای نمایندگان مجلس با هدف مسکوت کردن استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت» را علنی کردند. بسیاری از نمایندگان مجلس، اما مخالف چنین برخورد‌هایی با نمایندگان منتقد بودند.
جلیل رحیمی جهان‌آبادی (تایباد)، بهزاد رحیمی (سقز) و شهریار حیدری (قصرشیرین) ۳ نماینده‌ای بودند که دیروز تصمیم هیات رییسه و هیات نظارت بر نمایندگان را مخالف قانون و آیین‌نامه داخلی برشمرده و آن را بدعتی خطرناک ارزیابی کردند.
پاسکاری هیات رییسه با هیات نظارت بر رفتار نمایندگان
پیگیری خبرنگاران پارلمانی برای آگاهی از ریشه‌های اتخاذ یک چنین تصمیمی منتج به نتیجه نشد. زمانی که خبرنگاران از اعضای هیات رییسه پیگیری چرایی اتخاذ این تصمیم می‌شدند، موضوع را به تصمیمات هیات نظارت بر رفتار نمایندگان ارجاع می‌دادند. در نقطه مقابل، هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هم خود را در اتخاذ این تصمیم بی‌اطلاع نشان می‌دادند. موسی غضنفرآبادی سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، اما در مورد بستن تریبون علیرضا بیگی نماینده تبریز براساس تصمیم این هیات گفت: «نمی‌دانم تریبون آقای بیگی تا چه زمانی بسته است.»
وی در مورد اینکه بستن تریبون نمایندگان بدعت بوده و اولین‌بار است که اتفاق افتاده، گفت: «شما اولین‌بار ندیدید، ولی بعدش می‌بینید.» رییس کمیسیون قضایی مجلس در پاسخ به این سوال که آیا شما معتقدید این فتح بابی است برای موارد بعدی که تریبون نمایندگان توسط هیات نظارت بسته شود گفت: «می‌روم نماز (ظهر) بخوانم بعد مفصل توضیح می‌دهم.»
غضنفرآبادی ساعاتی بعد در پاسخ به تماس خبرنگار اعتماد برای بیان توضیحات بیشتر درخصوص چرایی ممنوعیت نطق یکی از نمایندگان مجلس، گفت: «پس از نماز (مغرب) به من زنگ بزنید تا به شما توضیح دهم.»
گفتنی است تلاش‌های خبرنگار اعتماد برای گفتگو با غضنفرآبادی پس از نماز مغرب هم ممکن نشد. فضای خاص حاکم بر مجلس، اما نشان می‌دهد این موضوع بیشتر ناشی از هراسی است که نمایندگان درخصوص افشای ابعاد تازه‌ای از پرونده «شاسی بلند گیت» را دارند. پرونده‌ای که نه تنها پای قالیباف و ۷۵ نماینده را به موضوع باز کرد، بلکه باعث افشای دریافت خودرو خارج از چارچوب‌های قانونی توسط نهاد‌های دولتی، صدا و سیما و بسیاری از ارگان‌های دیگر شد.
تبعات بدعت خطرناک مجلس
علیرضا بیگی، اما این تصمیم را متوجه هیات رییسه و شخص قالیباف دانست. به گفته این نماینده مجلس این مساله یک «بدعت است که آقای قالیباف دارد در مجلس اعمال و اجرا می‌کند و ممکن است برای تک‌تک نمایندگان رخ دهد.» علیرضا بیگی همچنین گفته که آقای قالیباف برای «جلوگیری از آشکار شدن حقیقت مرتکب چنین فعلی شده و هم مجلس و هم او باید در مقابل تاریخ پاسخگو باشند.»
هر چند هیات رییسه تلاش کرد این ممنوعیت را ناشی از تصمیم هیات نظارت بر رفتار نمایندگان عنوان کند، اما علیرضا بیگی پیش از این طی گفت‌وگویی در ۳۰ اردیبهشت ماه اعلام کرده بود هیات‌رییسه مجلس از زمان استیضاح فاطمی امین وزیر صمت به او اجازه نطق، بیان اخطار قانون اساسی و دفاع از اتهامات را به او نداده است.
دیروز، اما احمد علیرضا بیگی، نماینده تبریز در مجلس به «ممنوعیت نطق» برای او از سوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان واکنش نشان داده و آن را «خلاف قانون» دانست و گفت: «چنین چیزی در حوزه اختیارات هیات نظارت بر رفتار نمایندگان و حتی هیات رییسه مجلس نیست.» علیرضا بیگی البته توپ این تصمیم را به زمین محمدباقر قالیباف انداخت و اعلام کرد هیات رییسه از نفوذ خود برای اعمال محدودیت علیه نمایندگان استفاده می‌کند.
سابقه مجلس در بستن میکروفن منتقدان
اما این برای نخستین‌بار نیست که هیات رییسه در مسیر نطق و اطلاع‌رسانی قانونی نمایندگان منتقد، مانع‌تراشی می‌کند؛ ۱۶ آبان ۱۴۰۱ در بحبوحه رخداد‌های اعتراضی پس از مرگ مهسا امینی، وقتی معین‌الدین سعیدی در حال تذکر به دلیل حوادث زاهدان و خاش بود و درباره آمار کشته‌شدگان ناآرامی‌های اخیر در بلوچستان صحبت می‌کرد، در این هنگام کریمی فیروزجایی عضو هیات رییسه مجلس دو بار از بخش فناوری مجلس خواست که میکروفن سعیدی را قطع کنند؛ دستوری که به نظر می‌رسد بخش فناوری هم آن را اجابت کرد، چون تذکر دو دقیقه‌ای معین‌الدین سعیدی بسیار زودتر و در حدود یک دقیقه به پایان رسید.
اما این پایان کار نبود؛ هر زمان که نماینده‌ای برخلاف میل، سلیقه و منویات طیف غالب مجلس شامل اعضای جبهه پایداری و نواصولگرایان صحبت می‌کرد یا تریبون تذکر، اخطار و نطق او قطع می‌شد یا اینکه مانند ماجرای علیرضا بیگی اساسا امکان صحبت به او داده نمی‌شد.
در شرایطی که برخی طیف‌های خاص در مجلس به دنبال شکل‌دهی به فضای کنترل شده‌ای در مجلس در آستانه انتخابات هستند، این احساس وجود دارد که ایراد نطق توسط علیرضا بیگی یا سایر نمایندگان منتقد، فشار بر مجلس را بیشتر کند. نمایندگانی که با شعار و وعده ساده زیستی و شفافیت راهی بهارستان شده بودند در ادامه هم پرونده‌های متعددی علیه آن‌ها طرح شد و هم اکثرا به طرح شفافیت آرای نمایندگان رای منفی دادند.
