وبا یک بیماری عفونی است که توسط نوعی باکتری به نام "ویبریوکلرا" ایجاد میشود. این بیماری به شدت مسری است و به دنبال مصرف آب و غذای آلوده بروز پیدا میکند. براساس اعلام وزارت بهداشت، موارد ابتلا به وبا از اردیبهشت تا آبان ماه هر سال مورد بررسی دقیقتری قرار میگیرد و در سال جاری تا امروز موردی از ابتلا به وبا در کشور ثبت نشده است. با وجود این، شروع فصل گرما با افزایش خطر ابتلا به وبا همراه است و بنابراین ضروری است که افراد نکاتی را برای پیشگیری از این بیماری رعایت کنند.
منابع ابتلا به وبا چیست؟
باکتری عامل وبا از طریق آب، مواد غذایی، میوه و سبزی و گوشت آلوده قابل انتقال است.
راههای انتقال وبا چیست؟
انتقال وبا از راه مدفوعی ـ دهانی است. وبا از طریق آب یا غذای آلوده و از راههای زیر منتقل میشود:
استفاده از آبهای سطحی (آب چشمه، رودخانه و چاههای کم عمق)
حمام کردن در آب آلوده
مصرف غذاهای دریایی نپخته و خام بهویژه صدف
استفاده از یخهای غیربهداشتی و آلوده
شستوشوی نامناسب سبزیجات یا شستن آنها با آب آلوده
عدم رعایت بهداشت فردی توسط شخصی که مبتلا به وباست یا از بیمار مبتلا به وبا مراقبت میکند.
انتقال باکتری از وسایل و سطوح آلوده
در مناطقی که آب سالم ندارند و آب به میزان کافی کلرزنی نمیشود یا دفع فاضلاب به صورت بهداشتی نیست.
علائم وبا چیست؟
اسهال آبکی حجیم بدون تب و زورپیچ شکم، از جمله علائم اصلی این بیماری است. در این نوع اسهال، مدفوع به رنگ سفید و اصطلاحاً آب برنجی و معمولاً بیبو است یا بوی خفیف ماهی میدهد. کاهش شدید و سریع آب بدن و استفراغ بدون حالت تهوع قبلی، گرفتگی و درد عضلات پشت پا، عطش و تشنگی فراوان و کم شدن یا قطع ادرار نیز از دیگر علائم اصلی این بیماری هستند.
راههای پیشگیری از ابتلا به بیماری وبا
برای پیشگیری از انتقال باکتری عامل وبا رعایت نکات بهداشتی زیر ضروری است:
از آب آشامیدنی سالم استفاده کنید.
آب را در مناطقی که اطمینان از سلامتی آب وجود ندارد بجوشانید.
میوه و سبزیجات و ظروف را با مایع ظرفشویی و آب سالم بشویید.
دستهای خود را با آب و صابون قبل از تهیه و توزیع غذا بشویید.
مواد غذایی را کامل بپزید. تمام قسمتهای غذا باید حداقل تا دمای۷۰درجه سانتیگراد حرارت ببیند.
موادغذایی پخته رادر یخچال با دمای کمتر از۱۰درجه سانتیگراد نگهداری کرده و برای مصرف دوباره کامل داغ کنید.
از توالت بهداشتی و تمیز استفاده کنید.
یکی از منابع انتقال باکتری عامل وبا، سبزیجات و میوهها هستند و بنابراین پاکسازی آنها اهمیت ویژهای دارد. برای جلوگیری از انتقال وبا از طریق سبزیجات نکات زیر را رعایت کنید:
۸. سبزی را پاک کرده و درآب سالم شستشو دهید به نحوی که گل و لای آن جدا شود.
۹. سبزی رادر یک طرف ۵ لیتری آب حاوی حدود ۱۵ قطره مایع ظرف شویی(سه تا ۵ قطره به ازای هر لیتر آب) قرار دهید و بعد ازپنج دقیقه آن را از ظرف خارج کنید و با آب شستوشو دهید.
۱۰. در صورت نیاز، یک گرم (نصف قاشق چایخوری) پودر پرکلرین یا یک قاشق مربا خوری آب ژاول ۱۰درصد یا دو قاشق آب ژاول پنج درصد را در پنج لیتر آب حل کنید و سبزیها را به مدت پنج دقیقه در داخل محلول قرار دهید. سبزیجات گند زدایی شده را دوباره با آب سالم بشویید تا باقیمانده کلر یا ماده گندزدا از آن جدا شود.
درمان وبا
وبا به آسانی قابل درمان است و باید برای بیماران سریعاً محلول آبرسانی خوراکی (ORS) تجویز شود. بیماران دچار کمآبی شدید نیاز به تجویز سریع مایعات داخل وریدی دارند؛ همچنین به این بیماران آنتیبیوتیکهای مناسب برای کاهش مدت اسهال، کاهش حجم مایعات مورد نیاز و کاهش مقدار و مدت دفع ویبریوکلرا در مدفوع داده میشود.
شناسایی ۳۶۷ مورد ابتلا به وبا در سال گذشته
در سال ۱۴۰۱ به دنبال وقوع طغیان وبا در برخی از کشورهای همجوار از جمله عراق، افغانستان و پاکستان از تاریخ ۲۷ خردادماه سال ۱۴۰۱ مواردی از ابتلا به این بیماری در استانهای واقع در مرزهای غربی کشور ما نیز شناسایی و پس از آن موارد وبا در برخی از سایر مناطق کشور نیز گزارش شد. به دنبال وقوع طغیان این بیماری در کشور در مجموع ۳۶۷ مورد ابتلا به وبا گزارش شد. موارد ابتلا که از اواخر خردادماه آغاز شده بود تا پایان آبان ادامه داشت و از هفته پایانی آبان ماه تا پایان سال گذشته، مورد جدیدی از ابتلا به وبا در کشور گزارش نشد.