نادرترین رنگ چشم در جهان کدام است؟ چرا رنگ چشم برخی از افراد صورتی یا بنفش است؟
مردمک وسط چشم ما تقریبا همیشه سیاه است، اما حلقه رنگی اطراف آن که عنبیه نامیده می‌شود، رنگ‌های مختلفی دارد. رایج‌ترین رنگ عنبیه قهوه‌ای است، اما نادرترین رنگ چشم چیست؟
کمیاب‌ترین رنگ چشم در جهان چیست؟
سبز به عنوان نادرترین رنگ چشم در جهان گزارش شده است. نظرسنجی آکادمی چشم پزشکی آمریکا نشان داد که فقط ۹ درصد از مردم دارای چشمان سبز هستند، و ۴۵ درصد چشم‌های قهوه‌ای، ۱۸ درصد چشم‌های عسلی و ۲۷ درصد چشم‌های آبی دارند.
اما اگر بخواهیم رنگ خاکستری را که به طور سنتی زیرمجموعه رنگ آبی قرار می‌گیرد را در یک دسته جدا قرار دهیم، این رنگ در صدر فهرست نادرترین رنگ‌های چشم قرار می‌گیرد.
شاید بعضی از شما از خود بپرسید پس رنگ مشکی در کجای این فهرست قرار دارد؟ در واقع باید گفت برخلاف شعر‌ها و قصیده‌های گاه عاشقانه‌ای که برای چشم سیاه سروده شده است، چشمی به این رنگ وجود ندارد. بلکه آن‌ها یا فقط قهوه‌ای تیره هستند یا مردمک بزرگی دارند که باعث می‌شود سیاه به نظر برسند.
در نظرسنجی آکادمی چشم پزشکی ایالات متحده یک درصد از شرکت کننده‌ها گفته‌اند رنگ چشمشان قهوه‌ای، آبی، عسلی، خاکستری یا سبز نیست.
شاید اگر استاندارد‌های رنگ چشم انسان را در نظر نگیریم، رنگ چشم افراد دارای بیماری ژنتیکی آلبینیسم در صدر این فهرست قرار می‌گیرد. از هر ۲۰ هزار نفر یک نفر به بیماری آلبینیسم مبتلاست، گاهی چشم افراد مبتلا به این بیماری قرمز، صورتی یا بنفش به نظر می‌رسد. در افراد مبتلا به آلبینیسم مقادیر ملانین در پوست، مو و چشم بسیار اندک است.
در حقیقت عنبیه این افراد رنگدانه قرمز، صورتی یا بنفش ندارد بلکه به دلیل عنبیه شفاف، رگ‌های خونی داخل چشم نمایان می‌شود و بر رنگ آن تاثیر می‌گذارند. این افراد اغلب مشکلات بینایی جدی دارند.
آیا افراد می‌توانند چشم‌هایی با رنگ متفاوت داشته باشند؟
افرادی که به بیماری نادر دیگری به نام هتروکرومی مبتلا هستند، می‌توانند چشم‌هایی با رنگ‌های متفاوت داشته باشند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است یک چشم قهوه‌ای و یک چشم آبی داشته باشند. این عارضه همچنین می‌تواند باعث شود که دو رنگ مجزا در یک چشم ظاهر شوند که بخشی از عنبیه یک رنگ و بقیه رنگ دیگری داشته باشد.
اکثر افراد مبتلا به هتروکرومی با چشم‌هایی با دو رنگ متفاوت متولد می‌شوند و هیچ مشکل سلامت یا مشکل دیگری با چشم خود تجربه نمی‌کنند. با این حال، گاهی شرایطی می‌تواند باعث هتروکرومی شوند، از جمله سندرم هورنر و پیبالدیسم.
چه چیزی رنگ چشم شما را تعیین می‌کند؟
رنگ چشم تحت تأثیر تولید ملانین یا رنگدانه‌ها در عنبیه شما است. هرچقدر میزان ملانین در چشم شما بیشتر باشد رنگ چشم شما تیره‌تر خواهد بود.
انواع مختلفی از ملانین رنگ چشم انسان را تعیین می‌کند. یوملانین یک رنگدانه سیاه قهوه‌ای است که مسئول تیره شدن چشم‌ها، مو و پوست است. فئوملانین یک رنگدانه زرد و قرمز است که باعث ایجاد چشم‌های سبز یا کهربایی، مو‌های قرمز و کک و مک می‌شود.
مردم کشور‌های دورتر از خط استوا معمولا چشم‌ها و پوست روشن‌تری دارند. چشم‌ها و پوست تیره‌تر در مناطق گرم‌تر و نزدیکتر به استوا رایج‌تر است. البته همه این‌ها به ژنتیک انسان بستگی دارد.
دانشمندان قبلاً فکر می‌کردند که وراثت رنگ چشم یک موضوع ساده است که تنها به غالب یا مغلوب بودن ژن‌ها بستگی دارد.
به عبارت دیگر، رنگ چشم قهوه‌ای (که غالب در نظر گرفته می‌شود) در یک کودک قابل انتظار است حتی اگر فقط یکی از والدین چشمان قهوه‌ای داشته باشد. رنگ چشم آبی (که مغلوب در نظر گرفته می‌شود) فقط در کودکی با دو والدین چشم آبی قابل انتظار است.
اما تحقیقات نشان داده است که ژنتیک رنگ چشم پیچیده‌تر از آن چیزی است که در گذشته تصور می‌شد. به عنوان مثال، دو نفر با چشمان قهوه‌ای می‌توانند فرزندی با چشمان روشن داشته باشند.
اغلب اوقات، افراد تا آخر عمر رنگ چشم یکسانی دارند. چشمان یک نوزاد چشم آبی ممکن است در سال اول یا حتی چند سال اول تولد کم کم تیره شود، اما در باقی عمر رنگ چشم‌هایش ثابت می‌ماند.
با این حال، شرایط مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود رنگ چشم فرد تغییر کند. به عنوان مثال، آب مروارید می‌تواند چشم‌ها را کدر به نظر برساند. تغییر در رنگ چشم نیز می‌تواند از طریق آسیب رخ دهد.
