شبکه خبری سی.ان.ان آمریکا در گزارشی نوشت:ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بعد از رخدادهای گیج کننده یک روز و نیم گذشته که از سوی کشورهای جهان از نزدیک دنبال و توسط اوکراین تشویق شد، حالا باید دوران پس از جدیترین چالش علیه اقتدار خود از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۰ را هدایت کند.
یوگنی پریگوژین، رئیس شرکت واگنر بدون آنکه خسارتی متحمل شود به بلاروس میرود اما احتمالا وجهه خودش را به طرزی بی سابقه خراب کرده است.
روز شنبه یوگنی پریگوژین رئیس گروه واگنر بر طبق توافقی که با واسطه گری آلکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس حاصل شد، قبول کرد روز شنبه روسیه را به مقصد بلاروس ترک کند.
به گفته سخنگوی کرملین، پریگوژین طبق این توافق، حرکت به سمت مسکو را متوقف کرد و در عوض اتهامات کیفری علیه او لغو شدند، شبهنظامیان واگنر نیز با هیچ برخورد حقوقی از بابت حضورشان در شورش مواجه نمیشوند و میتوانند قراردادهایی را با وزارت دفاع روسیه امضا کنند. پریگوژین پیشتر این اقدام را تلاشی برای همراستا سازی نیروی شبه نظامی تحت امر خود دانسته و رد کرده بود.
این بحران در روسیه روز جمعه زمانی که پریگوژین ارتش روسیه را متهم به حمله به یک اردوگاه واگنر و کشتن نیروهایش کرده و قول انتقامگیری را داد بالا گرفت. پریگوژین سپس سربازانش را به سمت شهر روستوف-آن-دون برده و ادعا کرد، تاسیسات نظامی مهم منطقه ورونژ که ظاهرا شاهد درگیری بین واحدهای واگنر و نیروهای روس بود را در کنترل درآورده است.
اکنون مشخص نیست که پریگوژین کجاست. سخنگوی کرملین نیز روز شنبه گفت از محل پریگوژین اطلاعی در دست ندارد.
در حال حاضر هنوز خیلی مسائل مبهم باقی ماندهاند از جمله اینکه چه بر سر پریگوژین در درون واگنر و جنگ اوکراین خواهد آمد و آیا همه شبه نظامیان او تبدیل به نیروهای قرار دادی ارتش روسیه میشوند؟
سخنگوی کرملین روز شنبه گفت، به سوال درباره نقشی که پریگوژین در بلاروس به دست خواهد آورد "نمیتواند پاسخ دهد."
خود پریگوژین جزئیات چندانی درباره توافقش برای متوقف کردن پیشروی خود به سمت مسکو ارائه نکرده است.
سرهنگ مایک لاینز، سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا روز شنبه گفت، گروه واگنر "یک شرکت رزمی مستقل" با شرایطی متفاوت با شرایط ارتش روسیه است. به عنوان مثال شبه نظامیان واگنر غذای بهتری به نسبت ارتش روسیه به دست می آورند به این معنی که ادغام کامل آنها با این ارتش دشوار خواهد بود. شاید برخی از اعضای واگنر از آن جدا شوند. این افراد به خود پریگوژین وفادارند نه به کشور و نه به ماموریت. من فکر میکنم ما هنوز سوالهای خیلی زیادی داریم که هم اکنون پاسخ داده نمیشوند."
کارشناسان میگویند، خطر برای رئیس واگنر هنوز تمام نشده است.
پوتین اقدامات واگنر را با انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ مقایسه کرد که تزار نیکلاس دوم را در بحبوحه جنگ جهانی اول سرنگون کرد.
جیل دوورتی، رئیس سابق دفتر شبکه سی.ان.ان در مسکو و یک کارشناس پرسابقه در حوزه امور روسیه اظهار کرد: "پوتین خیانتکارها را نمی بخشد. حتی اگر پوتین به پریگوژین بگوید که به بلاروس برود او همچنان یک خیانتکار تلقی میشود و فکر میکنم پوتین هرگز این را نخواهد بخشید.
او اضافه کرد: این امکان وجود دارد که ما شاهد کشته شدن پریگوژین در بلاروس باشیم. پریگوژین یک معضل برای مسکو است چون تا زمانی که نوعی حمایت در پشت او باشد، صرف نظر از هر جایی که باشد او یک تهدید محسوب میشود.
پریگوژین از زمان دهه ۱۹۹۰ پوتین را می شناسد و بعد از آن که او قراردادهای پرسود برای تهیه غذای کرملین را به دست آورد لقب "سرآشپز پوتین" را پیدا کرد. اما جنبشهای جدایی طلب مورد حمایت روسیه در اوکراین در سال ۲۰۱۴ سنگ بنای تبدیل شدن پریگوژین به یک جنگ سالار را گذاشتند.
پریگوژین گروه واگنر را تاسیس کرد تا به عنوان یک شرکت مزدور در سایه که در اوکراین مطرح باشد. واگنر در جریان جنگ اوکراین در معرض توجه قرار گرفت و به نظر رسید که نیروهای این گروه در جاهایی که سربازان متعارف ارتش روسیه شکست میخورند، پیشرفتهای ملموسی را کسب میکنند. با این وجود گمان برده می شود که جنگجویان این گروه به خاطر تاکتیکهای بی رحمانه تلفات بالایی را موجب میشوند.
استیو هال، رئیس سابق بخش عملیات روسیه در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) گفت، حتی ناظران کارکشته روسیه از مشاهده تحولات اخیر جا خوردند.
او به سی.ان.ان گفت: "همه در بهت و حیرت فرو رفتند. تنها حسی که میتوانم از روزی مثل آن روز داشته باشم این است: شما دو نفر را دارید که خودشان را در موقعیتی غیرقابل تحملی یافته و مجبور شدند راهشان را از هم جدا کنند."
هال گفت: پریگوژین احتمالا زمانی که ستون سربازانش به سمت مسکو حرکت میکردند به این نتیجه رسیده باشد که لقمه بزرگتر از دهانش برداشته است. اما همزمان پوتین با چشمانداز واقعی شکست دادن ۲۵۰۰۰ مزدور واگنر مواجه شد.
این مقام ارشد سابق سیا اظهار کرد: فکر نمیکنم داستان هنوز تمام شده باشد.