رشد ۹۱ درصدی قیمت گوشت قرمز
بررسی جزئیات گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در خرداد ۱۴۰۲، تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها، یعنی تورم خوراکی‌ها نسبت به خرداد سال قبل، ۴۲.۶ درصد بوده است که بیشترین میزان افزایش قیمت مربوط به گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان با ۹۰.۹ درصد است.
همچنین گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ها ۸۸.۱ درصد، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ها ۱۱۰.۲ و میوه و خشکبار ۶۳.۵ درصد در خرداد امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش قیمت داشته‌اند.
گفتنی است قیمت گوشت قرمز در اسفند ماه سال قبل اوج گرفت که خشکسالی و قاچاق دام از جمله دلایل آن عنوان شد؛ هرچند پس از صدور مجوز واردات، در فروردین کاهش جزئی داشت. اما در نیمه دوم خرداد هر کیلو گوشت گوساله تا ۳۰ هزار تومان گران‌تر شد و از ۳۶۰ هزار به ۳۹۰ هزار تومان افزایش یافت و گوشت گوسفندی نیز به میزان کمتری افزایش قیمت داشت.
موضوعی که قصابان دلیل آن را به نزدیکی عید قربان نسبت دادند؛ چراکه دامداران دام‌های خود را برای عید قربان نگه داشته‌اند و عرضه دام در بازار خیلی کاهش یافته است.
همچنین در فروردین امسال قیمت گوشت مرغ تا ۱۰۰ هزار تومان هم پیش رفت و اواخر خرداد ماه مرغ با نرخ مصوب در بازار کمیاب شد که علت آن کاهش جوجه‌ریزی از سوی مرغداران به دلیل زیان عنوان شده بود. در نهایت مجوز واردات مرغ صادر شد و در اردیبهشت ماه نرخ مصوب این محصول از ۶۳ هزار تومان به ۷۳ هزار تومان افزایش یافت.
ماهی‌ها و صدف‌داران با تورم نقطه به نقطه ۵۹.۶ درصدی، چای، قهوه، كاكائو، نوشابه و آب ميوه با تورم ۴۳.۴، سبزیجات با تورم ۳۶، شكر، مربا، عسل، شكالت و شيرينی با تورم ۳۲.۹، و شیر، پنیر و تخم مرغ با تورم ۲۹.۴ درصدی در جایگاه‌های بعدی بیشترین تورم نقطه به نقطه در خرداد امسال قرار دارند.
از بین خوراکی‌ها، کمترین افزایش قیمت نسبت به خرداد پارسال، مربوط به روغن‌ها و چربی‌ها با تورم نقطه به نقطه ۳.۳ درصدی، نان و غلات با تورم ۲۶.۱ درصدی و محصوالت خوراكی طبقه بندی نشده در جای ديگر با تورم ۲۷.۵ درصدی بوده است.
علت کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها چیست؟
نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها در اردیبهشت امسال ۷۷.۵ و فروردین ۸۰.۲ درصد بود که در خرداد به ۴۲.۶ درصد رسیده است. اما علت این کاهش نرخ تورم چیست؟
اواخر اردیبهشت سال قبل دولت در تصمیمی موسوم به جراحی اقتصادی، ارز دولتی کالاهای اساسی را حذف و به جای آن کمک هزینه معیشتی به خانوارها پرداخت کرد. این تصمیم باعث افزایش چشمگیر قیمت روغن، مرغ، تخم مرغ و لبنیات شد. البته این تصمیم تبعات دیگری هم داشت و با توجه به تاثیری که بر قیمت سایر کالاها داشت، منجر به کاهش مصرف خانوارها شد.
برای مثال اخیرا مشاور عالی اتحادیه مرغداران گوشتی کشور در یک گفت‌وگوی رادیویی اعلام کرده بود که سرانه مصرف مرغ تا پیش از حذف ارز دولتی کالاهای اساسی، حدود ۳۲ کیلوگرم به ازای هر نفر بود که پس از گذشت یک سال از اجرای این طرح، مقدار مذکور حدودا ۲۶ کیلوگرم شده است.
همچنین تولیدکنندگان پوشاک در یک سال اخیر بارها درباره کاهش تقاضا در بازار خود صحبت‌هایی مطرح کرده‌اند، به طوری که به گفته آن‌ها بخاطر دغدغه تامین مسکن و خوراک، پوشاک دیگر جایگاهی در سبد خانوار ندارد.
در مجموع در مورد کاهش نرخ تورم باید گفت که قیمت‌ها در خرداد امسال با قیمت خرداد سال بعد که دقیقا مقطع بعد از حذف ارز دولتی بوده، فاصله کمتری دارد و علت کاهش تورم نقطه به نقطه نیز همین است. پس نمی‌توان این موضوع را به عنوان دستاورد دولت مطرح کرد.
گفتنی است پیش از این، مرکز آمار از بهمن‌ماه انتشار آمار تورم را متوقف کرده بود و به صرف انتشار تورم ماهانه بسنده می‌کرد. هرچند اخیرا انتشار آمار تورم با جزئیات از سر گرفته شده، اما در تمام آمارهایی که بعد از وقفه‌های طولانی منتشر شده، سال پایه از ۱۳۹۵ به ۱۴۰۰ تغییر کرده تا بدین ترتیب اعداد و ارقام پایین‌تری برای شاخص تورم ثبت شود.
ایران در بین ۱۰ کشور با بیشترین تورم مواد غذایی
موضوع قابل توجه دیگر، قرار گرفتن ایران در بین ۱۰ کشور با بیشترین تورم مواد غذایی است. اخیرا موسسه مطالعات پژوهش‌های بازرگانی گزارشی تحت عنوان «تورم مواد غذایی و تجربه سیاست‌گذاری کشورها» منتشر کرده که نشان می‌دهد ایران جزو ۱۰ کشوری است که در فاصله زمانی مارس ۲۰۲۲ تا مارس ۲۰۲۳ بالاترین تورم اسمی و واقعی مواد غذایی را داشته است.
بر این اساس، در مدت یادشده ایران بعد از لبنان، زیمباوه و آرژانتین بیشترین تورم اسمی مواد غذایی را به خود اختصاص داده که معادل ۷۳ درصد بوده است. همچنین لبنان، زیمباوه و آرژانتین با تورم ۲۶۱، ۱۲۸ و ۱۰۷ درصدی، بیشتری تورم اسمی مواد غذایی را در بین کشورها داشته‌اند.
همچنین در بازه زمانی مورد اشاره، تورم واقعی مواد غذایی در ایران معادل ۲۰ درصد بوده که بعد از از لبنان، زیمباوه، روآندا و مصر، بالاترین رقم بوده است. تورم واقعی مواد غذایی در مدت یادشده در لبنان ۷۱، زیمباوه ۴۰، روآندا ۳۲ و مصر ۳۰ درصد بوده است.
گفتنی است تورم واقعی مواد غذایی حاصل تفاضل تورم اسمی مواد غذایی از تورم کل است.
