کلیه، کارخانه تصفیه بدن است. این عضو مسوول دفع مواد زائد، تولید هورمونهای تنظیم کننده ویتامین D، تنظیم دقیق مایعات بدن، تعادل اسید و باز، ترکیبات شیمیایی، تولید گلبول قرمز خون و تنظیم فشار خون است. در حال حاضر شرایط مختلفی میتوانند سلامت کلیهها را تهدید کنند و در نهایت باعث نارسایی کلیه و مرگ شوند.
اغلب افراد در زمان بروز بیماریهای کلیوی به طور مداوم تحت درمان قرار میگیرند، اما زمانی که دیگر هیچ دارویی جوابگوی آنها نباشد، باید برای ادامه حیات به روشهای دیگری مانند دیالیز یا پیوند کلیه روی بیاورند.
به گفته دکتر فرشاد نامداری، متخصص ارولوژی و فوق تخصص پیوند کلیه، اکثر بیماریهای کلیوی به نفرونها (لوله ادراری) حمله میکنند. گاهی این آسیب باعث میشود تا کلیهها دیگر قادر به خارج ساختن مواد زائد از بدن نباشند.
وی گفت: در حال حاضر مشکلات ژنتیکی و صدمه دیدن یا مصرف دارو از جمله علل بروز بیماریهای کلیه است، اما ابتلا به دیابت و فشار خون بالا و همچنین ابتلای یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی نیز احتمال بروز ناراحتیهای کلیه را افزایش میدهد. سرطان، کیست، سنگ کلیه و عفونت نیز از دیگر بیماریهای کلیوی هستند که سلامت افراد را به مخاطره میاندازند.
وی اظهارداشت: بیماریهای کلیه به سه دسته ارثی، مادرزادی (ناهنجاری و بد شکلی مجاری تناسلی ـ ادراری) و اکتسابی تقسیم میشود.
این متخصص ارولوژی ادامه داد: سوزش ادرار یا مثانه دردناک، تکرر ادرار، ادرار خونی، پف کردن دور چشم، ورم کردن دست و پا، درد در ناحیههای کوچکی از پشت بدن (دقیقا زیر دنده ها) و بالا بودن فشار خون از جمله نشانههای بیماریهای کلیه است.
این فوق تخصص پیوند کلیه بیان کرد: هم اکنون برخی از بیماریهای کلیوی مانند عفونت کلیه و سنگ کلیه را میتوان با موفقیت درمان کرد، اما شماری دیگر پیشرفت میکنند و به از کار افتادگی کلیه منجر میشوند؛ التهاب مزمن گلومرول (گلومرولونفریت) شایعترین بیماری کلیوی است که به آهستگی پیشرفت میکند و سپس تبدیل به نارسایی کلیه میشود.
راهی برای کاهش خستگی بیماران دیالیزی
در نارسایی کلیه، اگر کلیهها به طور کامل از کار بیافتند و نتوانند وظایف اصلی خود را انجام دهند، از روشهای مصنوعی مانند انواع دیالیز (صفاقی یا عروقی) و پیوند کلیه برای تصفیه خون و بازگشت اعمال طبیعی بدن استفاده میشود.
هرچند همودیالیز رایجترین (بیش از ۹۰ درصد) روش درمانی نارسایی کلیه محسوب میشود، اما اغلب بیمارانی که تحت همودیالیز مزمن قرار دارند، از خستگی شکایت میکنند.
زهره غلامی، دانش آموخته دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان مرکزی با راهنمایی دکتر محبوبه سجادی، در پژوهشی با بررسی بکارگیری محلول دیالیز سرد بر سندروم خستگی پس از دیالیز به این نتیجه رسیده است که کاهش دمای محلول همودیالیز از ۳۷ به ۳۵/۵ درجه سانتی گراد باعث کاهش خستگی بیماران بعد از دیالیز میشود.
وی در این تحقیق بیان کرده است: با توجه به نتایج این مطالعه و مطالعات مشابه و همچنین با توجه به آسان و بدون هزینه بودن استفاده از دیالیز سرد، این روش به خصوص در بیماران دیالیزی دارای خستگی شدید نیز توصیه میشود.