"سقه‌بازی" گناباد ثبت ملی شد
محمود طغرایی اظهارداشت: سقه‌بازی یکی از شاخص‌ترین بازی‌های بومی و محلی رایج در شهرستان گناباد است که با وجود تغییراتِ فرهنگی و اقتصادی جامعه در برخی از مناطق گناباد از استقبالِ مردمی خوبی برخوردار است.
به گزارش میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی، مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: روستای‌مند به عنوان یکی از کانون‌های اجرای بازی سقه بازی در منطقۀ گناباد است. سقه‌بازی از جمله بازی‌های مهارتی و ورزشی منطقه است که بیشتر در میان جوانان و بزرگسالان متداول است و گوی‌های فولادی اصلی‌ترین ابزار این بازی است، البته تا پیش از چند دهه قبل از سنگ‌های کروی‌شکل برای بازی سقه‌بازی استفاده می‌شده است.
طغرایی با بیان این که تعداد بازیکنان در این بازی بومی محلی چهار تا هفت نفر متغیر است، گفت: طی این بازی بازیکنان باید به وسیله گوی‌هایی که در اختیار دارند، گودالهای حفر شده در زمین بازی را فتح کنند که تلاش بازیکان برای تصاحبِ گودالهای بیشتر بُعدِ رقابتی مطلوبی به این بازی می‌بخشد. در ارتباط با سابقه سقه‌بازی سند مکتوبی در دست نیست و نقل سینه به سینه قدمت این بازی در روستای‌مند و با توجه به گمانه‌زنی در ارتباط با نام این بازی به نظر می‌رسد قدمت این بازی می‌تواند بیشتر از صد سال باشد، از این رو این بازی را می‌توان از جمله بازی‌های کهنِ منطقۀ گناباد در نظر گرفت.
مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان این‌که سقه‌بازی با تیله‌بازی شباهت قابل توجهی دارد، ادامه داد: از این حیث که در هر دو بازی هدف فتح خانه‌ها (گودال حفر شده در زمین) است این دو بازی به هم شباهت دارند، اما در سقه‌بازی وسیله بازی و میدان بازی با تیله‌بازی متفاوت است. در سقه‌بازی، سقه (گوی فلزی) بین پانصد گرم تا دو کیلو گرم است و زمین بازی نیز از زمین تیله بازی بسیار بزرگتر است. علاوه بر این در این بازی از نشان‌های ویژه‌ای برای شمارش امتیازات استفاده میکنند که در تیله‌بازی وجود ندارد.
طغرایی گفت: امروزه اهالی روستای‌مند با استقبال گسترده از این بازی به‌صورت خودجوش به حفظ آن می‌پردازند و حتی در جشن نوروزگاه که در چند سال اخیر در سطح شهرستان گناباد اجرا شده است، این بازی را در مجموعه برنامه‌های خود گنجانده‌اند و این موضوع خود موجب معرفی بیشتر و ماندگاری و پایداری این بازی در سطح منطقۀ گناباد شده است. به طور یقین برگزاری جشنواره بازی‌های بومی محلی در سطح شهرستان گناباد و توجه ویژه به این بازی در جشنوارۀ مذکور و برگزاری مسابقات سقه‌بازی در سطح روستا‌های منطقه و حتی وارد کردن این بازی به زنگِ ورزش مدارسِ شهرستان می‌تواند از اقدامات شایسته برای حفظ این اثر میراث فرهنگی ناملموس باشد.
مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان این‌که پیش از این ۱۲ بازی بومی و محلی استان خراسان رضوی بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۰ به ثبت ملی رسیده، بیان کرد: بازی بومی محلی سقه‌بازی روستای‌مند شهرستان گناباد به شماره ۲۶۹۰ در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
