شورای امنیت سازمان ملل امروز چهارشنبه نشستی را با هدف بحث درباره محاصره اعمال شده بر منطقه قرهباغ از سوی باکو برگزار میکند. یک دادستان سابق دیوان کیفری بینالمللی در ماه جاری میلادی اعلام کرد، این محاصره میتواند منجر به «نسل کشی» جمعیت ارمنی منطقه شود اما وکلای جمهوری آذربایجان گفتند، این ارزیابی بیپایه و اساس و نادرست است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، منطقه قرهباغ در سطح بینالمللی به عنوان بخشی از خاک جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته شده اما عمده جمعیت ۱۲۰ هزار نفری آن را ارمنیتبارها تشکیل میدهند. تنها مسیر متصلکننده قرهباغ به ارمنستان، کریدور لاچین نام دارد که با وجود آنکه تحت نظارت نیروهای صلحبان روس قرار دارد، اما در ماه دسامبر مسدود شد.
سه نفر از شهروندان ساکن قرهباغ گفتند، تقریبا در این منطقه مواد غذایی اساسی، سوخت و دارو به اتمام رسیده است.
«نینا شاهوردیان» شهروند ۲۳ سالهای که به عنوان معلم زبان انگلیسی مشغول به کار است در گفتوگویی ویدیویی با رویترز از محل شهر استپاناکرت (خانکندی- مرکز قرهباغ) گفت: خیلی وقت است که هیچ تخممرغ یا محصول لبنی نخوردهام. وضعیت فاجعهبار است، چون گاز نداریم و قطعی برق داریم.
مردم قره باغ از زمان شروع این محاصره مجبور به صرفهجویی شده و تنها میتوانند آنچه را که به طور محلی تولید میکنند، مصرف کنند. این ساکنان محلی گفتند، حتی مواد غذاییای که در داخل قرهباغ تولید میشوند تنها هر از چند گاهی به شهر خانکندی تحویل داده می شوند چون کشاورزان سوخت لازم برای آنکه مرتبا محصولاتشان را تحویل بازار بدهند، ندارند.
«آنی بالایان» جوانی که به تازگی از دبیرستان فارغالتحصیل شده و عکاس است میگوید آخرین بار حدود دو هفته قبل توانست گوشت بخورد. او بیان کرد، خانوادهاش اکنون با خوردن نان، گوجه فرنگی، خیار و هندوانه که هنوز در بازارهای شهر یافت میشود خود را زنده نگه میدارند.
تصاویری که از خانکندی پخش میشد نیز نشان میدادند که بالغ بر چند هفته قفسههای سوپرمارکتها در این شهر خالی ماندهاند و اقلام خیلی کم و بعضا هیچ چیز برای فروش نداشتند. بالایان اظهار کرد: من تا چند روز گرسنه به رختخواب میرفتم چون نمیتوانستم نان پیدا کرده و به خانه ببرم.
رویترز مینویسد این بحران از طرف دیگر اهمیت اینکه روسیه همزمان با دلمشغولی به جنگ در اوکراین چطور قرار است در ارمنستان و جمهوری آذربایجان، دو کشور برآمده از اتحاد شوروی سابق اعمال نفوذ کند را برجسته میکند. قرهباغ بعد از سقوط امپراطوری روسیه در سال ۱۹۱۷ مورد ادعای هم ارمنستان و هم جمهوری آذربایجان قرار گرفت و در اوایل دهه ۱۹۹۰ طی یک جنگ از جمهوری آذربایجان جدا افتاد.
جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۰ دومین جنگ را با ارمنستان بر سر قره باغ انجام داد و متعاقب آن بخشی از اراضی آنجا را باز پس گرفت. این جنگ با توافق آتشبسی که با میانجیگیری روسیه حاصل شد پایان یافت و به موجب این توافق روسیه ملزم شد که باز ماندن مسیر حمل و نقل بین ارمنستان و قره باغ را تضمین کند.
از زمان انعقاد این توافق آتش بس، حمل و نقل جاده ای بین ارمنستان و قره باغ به کریدور لاچین وابسته بوده است؛ این کریدور اما در ماه دسامبر توسط گروهی از شهروندان جمهوری آذربایجان که خود را فعالان حامی محیط زیست معرفی کردند مسدود شد و صلحبانان روس نیز در این موضوع مداخله نکردند.
ماه آوریل، سربازان مرزبانی جمهوری آذربایجان با ایجاد یک ایست بازرسی در این مسیر، محاصره قرهباغ را تشدید کردند.
«لوئیز مورنو اوکامپو» دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی ماه جاری میلادی گفت این محاصره به شکل بالقوه در حال «نسلکشی» ارمنیهای قرهباغ بوده و هدفش این است که آنها را «دچار قطحی کند».
«رادنی دیکسون» وکیل جمهوری آذربایجان اما در ارزیابی درباره نظر اوکامپو، دیدگاه او را «به طرز بهتآوری بیاساس، تحریکآمیز و نادرست» خواند.
«فرهاد محمدوف» رئیس اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک باکو گفت، هدف از اعمال این محاصره جلوگیری از نقل و انتقال «تسلیحات و سربازان ارمنی» به قره باغ بوده است.
جمهوری آذربایجان اعلام کرده حاضر است آذوقهرسانی به قرهباغ از طریق اراضی تحت کنترل خود به آنجا را شروع کند اما این شرط را گذاشته که «نهادهایجداییطلب» باید منحل شده و این مناطق با جمهوری آذربایجان ادغام شوند. از سوی دیگر طرف ارمنستانی گفته است، هدف از این محاصره وادار کردن قرهباغ به تسلیم بیقید و شرط به باکو است.
شاهوردیان شهروند قره باغ که معلم انگلیسی است گفت: آنها این کار را می کنند تا مردم آنقدر مستأصل شوند که به سادگی آنجا را ترک کنند.
با این حال، شاهوردیان، مانند دیگر ارامنه قره باغ که با رویترز صحبت کردند گفت، این تنها عزم آنها را برای ماندن در سرزمین آبا و اجدادی خود تقویت کرده است.
او بیان کرد: چگونه می توانید تحت دولت یا مردمی زندگی کنید که شما را هشت ماه گرسنه نگه میدارند؟