نامه ۲۶ سناتور آمریکایی به بایدن درباره مبادله زندانی با ایران
۲۶ نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا در نامه‌ای از دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا خواسته‌اند درباره توافق مبادله زندانی با ایران توضیح دهد.
سناتور‌ها در این نامه نوشته‌اند: «در حالی که اعتقاد راسخ داریم ایالات متحده باید از تمامی منابع مناسب خود برای آزادی شهروندان آمریکایی که به ناحق در خارج از کشور بازداشت شده‌اند استفاده کند، اما این تصمیم رویه‌ای فوق‌العاده خطرناک را پایه‌گذاری می‌کند و رژیم ایران را قادر می‌سازد تا فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده خود را در سراسر خاورمیانه افزایش دهد.»
واشنگتن در سال ۲۰۱۸ چندین میلیارد دلار از دارایی‌های ناشی از فروش نفت ایران به کره جنوبی را پس از خروج «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا از توافق هسته‌ای موسوم به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) مسدود کرد.
تلاش‌های کره جنوبی از آن زمان تا کنون برای تحویل این دارایی‌ها به ایران با مخالفت آمریکا روبرو شده بود. با این حال، منابع خبری روز ۱۹ مرداد ماه گزارش دادند ایران و آمریکا با آزادسازی این دارایی‌ها در ازای مبادله چند زندانی میان دو طرف توافق کرده‌اند.
روزنامه نیویورک‌تایمز، به عنوان اولین رسانه‌ای که این خبر را منتشر کرد گزارش داده بود پنج زندانی آمریکایی در ازای آزادی ایرانی‌هایی که به دلیل نقض تحریم‌ها مجرم شناخته شده‌اند از زندان آزاد خواهند شد.
مطابق این ادعا، ایالات متحده این۶ میلیارد دلار دارایی ایران در کره جنوبی را به حسابی در بانک مرکزی قطر منتقل خواهد کرد. این حساب تحت کنترل دولت قطر خواهد بود و به ایران اجازه داده خواهد شد تنها برای خرید مواد غذایی و دارو از آن استفاده کند.
این توافق انتقاد سیاستمداران جمهوری‌خواه را به همراه داشته است. در روز‌های گذشته بسیاری از سیاستمداران فعلی و سابق این حزب از بایدن بابت اعطای دسترسی به ۶ میلیارد دلار دارایی ایران انتقاد کرده‌اند.
نامه این ۲۶ سناتور تازه‌ترین نمونه از این انتقاد‌ها است. در بخشی از این نامه از دولت بایدن بابت رقم بالای دارایی‌هایی که به موجب این توافق در اختیار ایران گذاشته می‌شود سوال شده است.
نگارندگان نامه خاطرنشان کرده‌اند: «زمانی که دولت اوباما در سال ۲۰۱۶، ۴۰۰ میلیون دلار دارایی نقد شده را به ایران منتقل کرد ما هشدار دادیم که این رویه خطرناک باعث قیمت‌گذاری روی جان آمریکایی‌ها خواهد شد. هفت سال بعد، دولت فعلی در اقدامی که مصداق دیگری از نقض سیاست عدم باج‌دهی محسوب می‌شود ۱۵ برابر رقم قبلی به بزرگترین حامی تروریسم پرداخت می‌کند که ۱۵ برابر رقم قبلی به بزرگترین دولت حامی تروریسم دولتی در جهان باج پرداخت می‌کند.»
اشاره نگارندگان نامه به ماجرای تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا در ۲۶ دی ماه سال ۱۳۹۴ در دولت باراک اوباما است که طی آن در ازای آزادی چهار زندانی از ایران، چند تن از ایرانیان بازداشت شده در آمریکا آزاد شدند.
در کنار تهیه تدارک برای این تبادل زندانیان، واشنگتن و تهران در آن زمان بر سر حل و فصل یک دعوای حقوقی قدیمی نیز توافق کردند که در نهایت به پرداخت ۱.۷ میلیارد دلار پول به ایران منجر شد.
ایران، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از دولت آمریکا بابت عدم تحویل ۴۰۰ میلیون دلار مندرج در قراردادی اجرایی‌نشده برای خرید تسلیحات میان دولت «جیمی کارتر»، رئیس‌جمهور اسبق با شاه مخلوع ایران به «دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» شکایت برده بود که در نهایت این دادگاه به نفع تهران رای داد.
وال استریت ژورنال گزارش داده بود که دولت اوباما در یک نشست محرمانه به قانونگذارن آمریکایی گفت که در راستای حل و فصل این دعوای حقوقی، بعد از پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار اولیه، مبلغ ۱.۳ میلیارد دلار دیگر در دو قسط در تاریخ‌های ۲۲ ژانویه و ۵ فوریه آن سال به ایران انتقال داده شدند.
پرداخت این پول به ایران که تقریباً از نظر زمانی با آزادی چندین شهروند آمریکایی بازداشتی در ایران مقارن شد در آن زمان هم سبب ایجاد جنجال‌های فراوان در محافل سیاسی آمریکا شد و انتقادات تند نمایندگان کنگره را همراه داشت.
در نامه‌ای که ۲۶ سناتور آمریکایی امضا کرده‌اند از اینکه دولت بایدن کنگره را در جریان این توافق قرار نداده است نیز انتقاد شده است.
سناتور‌های آمریکایی نوشته‌اند: «ما همچنین نگران هستیم که دولت شما تلاش می‌کند کنگره را نادیده بگیرد و در راستای تلاش برای مذاکره مجدد بر سر توافقی دیگر پس از توافق شوم هسته‌ای ۲۰۱۵ مسیر‌هایی دیگری برای پرداخت پول به ایران پیدا کند.»
انتقاد‌ها در روز‌های گذشته از «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا بابت این توافق شدت گرفته است. ران دی‌سانتیس، یکی از نامزد‌های مرحله درون‌حزبی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا چند روز پیش تصریح کرده بود که بایدن تسلیم ایران شده است.
ران دی‌سانتیس در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «بایدن به طرز شرم‌آوری تسلیم باج‌خواهی و اخاذی ایران شده است. پاداش دادن به ایران بابت گروگان گرفتن آمریکایی‌ها باعث ترغیب گروگان‌گیری‌های بیشتر می‌شود.»
وی در بخش دیگری از پیامش نوشت: «بایدن باید پیگیری وسواس‌گونه توافق‌های فاجعه‌بار که امنیت ما را به خطر می‌اندازند متوقف کند. وقت ایستادن در برابر ایران با فشار حداکثری و پایان دادن به نفوذ مخرب ایران است.»
دیگر اعضای جمهوری‌خواه هم روز گذشته به انتقاد از بایدن پرداختند. مایک پامپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا در توییتر در انتقاد از این توافق نوشت: «ایران نباید از گروگان نگه داشتن آمریکایی‌ها منتفع شود.»
جیم ریش، عضو ارشد کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا هم در توییتی نوشت: «با آنکه من از بازگشت آمریکایی‌های به ناحق‌بازداشت‌شده به خانه استقبال می‌کنم، اما آزاد کردن ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران باعث تشویق به گروگان‌گیری می‌شود و سرازیر شدن پول برای ستیزه‌جویی‌های رژیم را به همراه خواهد داشت.»
«تام کاتن»، نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا در بیانیه‌ای در واکنش به توافق مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا آن را «رقص بایدن به ساز ایران» تفسیر کرد و خواستار متوقف کردن آن شد.
تام کاتن در بیانیه‌ای نوشت: «در حالی که ما همیشه از آزادی گروگان‌های آمریکایی استقبال می‌کنیم، اما اگر آن‌ها بعد از پرداخت ۶ میلیارد دلار باج از سوی رئیس‌جمهور بایدن آزاد شوند این مماشات بزدلانه تنها آیت‌الله‌ها در ایران را به گرفتن گروگان‌های بیشتر و استفاده از این دستاورد‌های شرورانه برای حمله به نظامیان ما، تأمین مالی تروریسم و مسلح کردن روسیه جسورتر خواهد کرد.»
وی در ادامه مدعی شده است: «این چرخه تا زمانی که رئیس‌جمهور بایدن رقص به ساز ایران را متوقف کند و به ستیزه‌جویی‌های آن‌ها پاسخ قاطع و مصمم بدهد ادامه خواهد داشت.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده که به موضوع آزادی زندانیان به عنوان یک مسئله انسانی می‌نگرد و ارتباطی میان این موضوع با سایر موضوعات از جمله برجام وجود ندارد.
