بیستونهمین قسمت از برنامه «نقد سینما» شب گذشته ۲۷ مرداد روی آنتن شبکه چهار سیما رفت. میز گفتگوی ویژه این هفته «نقد سینما» با موضوع «آرشیو، تاریخ، سینما» و با حضور مهدی نقویان رئیس مرکز سیمافیلم و مستندساز برپا شد.
وی ابتدا درباره تولیدات سیمافیلم گفت: سیمافیلم در دوران تحول به ژانر تاریخی قبل از حضور من در این مؤسسه ورود کرده است و در حال حاضر کارهایی در دست تولید است. در حقیقت تنوع ژانری در حوزه سریالسازی رخ داده و شاید بتوانم بگویم هماکنون ۱۱ یا ۱۲ کار در دست داریم.
رئیس مرکز سیمافیلم تصریح کرد: ما از نقد منصفانه استقبال میکنیم و به دنبال این هستیم که برنامهای شبیه «نقد سینما» با عنوان «نقد سریال» تولید کنیم که آثار خودمان را نقد کنیم. در جریان سریالسازی بر مبنای تاریخ ما سریال «آتش و باد» را داشتیم که روی آنتن رفت. همچنین پخش سریال «عاشورا» نیز از امشب آغاز شده است و به زودی سریال «رحیل» روی آنتن میرود.
وی یادآور شد: تلویزیون همیشه بدهکار به آنتن و آنتن همیشه جلوتر از تولید بود. این مساله همیشه در کیفیت کار اختلال ایجاد میکرد و کار بدون بازبینی به پخش میرسید و به همین دلیل آنتن تلویزیون دچار اختلال میشد.
رئیس مرکز سیمافیلم در جواب به این سوال که ذائقهاش در مستندسازی به هدایت سلیقه و ذائقه در سیمافیلم منجر شده است و آیا در آینده شاهد آثار تاریخی هستیم یا نه، گفت: شاید الان بخواهیم به یک واقعه دهه ۸۰ بپردازیم، کار تاریخی محسوب شود.
وی اضافه کرد: ما به خیلی از اتفاقات روز توجه نمیکنیم. البته درباره حادثه تروریستی شاهچراغ نیز مینی سریال و اثری سینمایی قرار است تولید شود که هماکنون در مرحله پیشتولید است.
نقویان در بخش دیگری از سخنان خود درباره استفاده نکردن از آرشیو در سالهای اخیر اظهار کرد: به دلیل آنکه زیرساخت آن فراهم نیست. هویت یک سازمان آرشیو آن است و نمیتواند بدون ضابطه در اختیار کسی بگذارد. ناگفته نماند سختی به دست آوردن آرشیو یکی از مراحل تولید مستند آرشیوی است و من در ساخت مستند این مساله را پذیرفته بودم.
وی تصریح کرد: ممکن است فیلم یک واقعه تاریخی وجود نداشته باشد، اما سندش موجود است. برای استفاده از آرشیو خلاقیت لازم است. همچنین از نظر من جذابترین موضوع برای تولید مستند آرشیوی، پیدا کردن آرشیو است، اما استفاده از آن نیازمند دانش و علم است. ما در تولید این اختیار را داریم که از زاویهای پلان بگیریم که مخاطب ندیده است، اما در آرشیو چنین چیزی وجود ندارد. آرشیو ابزار کار است و آنچه اهمیت دارد روایت و قصه درآوردن از ماجراست. از نظر من مستند آرشیوی، ژانر جداگانهای نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا درباره وقایعی نظیر کودتای ۲۸ مرداد فیلم درام ساخته نمیشود، گفت: اول به همکاران خودم ایرادی را وارد میدانم چراکه دغدغه این مساله را ندارند. از سوی دیگر سفارشی از سوی مدیران اتفاق نمیافتد. ناگفته نماند که ما ساخت مستند آرشیوی را هم نادیده گرفتیم در حالی که تاریخ برای مخاطب جذاب است.
این مستندساز بیان کرد: اگر مستند «رمز و راز ملکه» را ساختم، احساس نمیکردم که اثری سیاسی است. به نظرم آنچه پشت این حجم از آرشیوی که خود من کار کردم، پنهان مانده این است که ما توانستیم روایت سنگین سیاسی و تاریخی را در یک زبان عامه پسند ارائه دهیم.