همه چیز درباره تِرَنک؛ ماده مخدر تازه‌ای که امریکا را فراگرفته
در اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی گزارش‌هایی مبنی بر ظاهر شدن یک ماده مخدر کابوس وار در روسیه و اروپای شرقی منتشر شد: کروکودیل، یک جایگزین ارزان برای هروئین که در آزمایشگاه‌های آشپزخانه‌ای ساخته می‌شد سبب شد تا کاربران پوستی پوسته دار و زخم‌های پوسیده را بر روی بدن شان تجربه کنند.
به گزارش اکونومیست، اکنون یک ماده آسیب رسان مشابه ترکیبی از فنتانیل به نام "تِرَنک دوپ" وارد بازار امریکا شده است. مرگ و میر‌های مرتبط با آن از سال ۲۰۱۹ میلادی تقریبا افزایشی چهار برابری یافته و به عنوان سهم مرگ و میر ناشی از فنتانیل از ۳ درصد در ژانویه همان سال به ۱۱ درصد در ژوئن ۲۰۲۲ میلادی افزایش یافته است. ماه گذشته کاخ سفید برنامه‌ای را برای توقف فراگیر شدن آن اعلام کرد.
این ماده مخدر تا چه اندازه نگران کننده است؟
ترنک دوپ فنتانیل یک ماده مصنوعی با ترکیب زایلازین یا ترنک است. یک آرام بخش قوی که برای آرام کردن اسب ها، گوزن‌ها و دیگر حیوانات بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده اولین بار توسط مقام‌های مبارزه با مواد مخدر در اوایل دهه ۲۰۰۰ در پورتوریکو شناسایی شد و در سالیان پس از آن در آنجا در مناطق محدودی در شمال شرق آمریکا مانند فیلادلفیا توزیع شده بود. با این وجود، ترنک دوپ اکنون تقریبا در تمام ایالت‌های امریکا شناسایی شده و به گفته اداره مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده (DEA) احتمالا توسط فروشندگان محلی ترکیب و ساخته می‌شود.
زایلازین را می‌توان با قیمت ۶ دلار در هر کیلوگرم در وب سایت‌های چینی خریداری کرد بنابراین، تامین کنندگان مواد مخدر غیر قانونی می‌توانند سود خود را با استفاده از آن در ترکیب با فنتانیل گران قیمت که عمدتا توسط کارتل‌های مواد مخدر مکزیکی عرضه می‌شود به حداکثر میزان ممکن برسانند. بسیاری از مصرف کنندگان نهایی نمی‌دانند که آیا فنتانیل خریده اند یا ترنک دوپ. اداره مبارزه با مواد مخدر امریکا اعلام کرد که تقریبا یک چهارم پودر فنتانیل آمریکایی حاوی زایلازین است که آن را خطرناک‌تر می‌سازد. در سال ۲۰۲۱ میلادی این نسبت در فیلادلفیا بالای ۹۰ درصد بود.
این روند جای نگرانی دارد. اگرچه ترنک از نظر شیمایی متفاوت از کروکودیل است، اما به روشی مشابه بر بدن تاثیر می‌گذارد. هم چنین، آن ماده مخدر باعث ایجاد زخم‌های عمیق و نکروز (بافت مردگی) می‌شود که در آن پوست و ماهیچه به سادگی پوسیده خواهند شد. چنین زخم‌هایی به راحتی می‌توانند عفونی شوند. در نهایت ممکن است نیاز به قطع عضو فرد وجود داشته باشد. دوز‌های زیاد آن ماده می‌تواند باعث از دست رفتن هوشیاری فرد مصرف کننده شود که مصرف کننده آن ماده را به هدف آسانی برای حمله یا سرقت تبدیل خواهد کرد.
شاید نکته نگران کننده‌تر آن باشد که نالوکسان درمان اورژانسی برای مصرف بیش از حد فنتانیل در برابر موادی مانند زایلازین بی اثر است. نالوکسان بر روی گیرنده‌های مواد مخدر در مغز عمل می‌کند تا اثرات دارو‌هایی مانند فنتانیل به ویژه تنفس سرکوب شده را معکوس کند، اما برای زایلازین چنین پادزهری در انسان تایید نشده است. این بدان معناست که فردی که ترنک دوپ را بیش از حد مصرف کرده ممکن است برای زنده ماندن به چیزی بیش از نالوکسان مانند اکسیژن اضافی و پشتیبانی تنفسی نیاز داشته باشد.
پزشکان می‌گویند مواد مخدر مصنوعی نگرانی اصلی آنان هستند. این مواد کماکان تعداد بیش تری از شهروندان امریکایی را کشته و در سال ۲۰۲۱ میلادی حدود ۷۰ هزار نفر به دلیل مصرف آن جان شان را از دست دادند. این در حالیست که میزان مرگ و میر بر اثر سوانح رانندگی در امریکا در سال مشابه حدود ۴۳ هزار نفر بود. افرادی که ترنک دوپ مصرف می‌کنند بیش‌تر در معرض خطر مصرف بیش از حد کشنده قرار دارند. حداقل حضور رو به رشد آن ماده در امریکا نبرد دشوار آن کشور در برابر مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد را پیچیده می‌سازد و خطر آسیب پذیری بیش‌تر مصرف کنندگان مواد مخدر را به همراه دارد.
به نظر می‌رسد مقام‌های امریکایی این چالش را جدی گرفته اند. سازمان غذا و داروی امریکا اعلام کرد که بررسی زایلازین وارداتی را که می‌توان به طور قانونی برای استفاده دامپزشکی خریداری کرد آغاز کرده و محموله‌های مشکوک ضبط شده اند. هدف برنامه ملی دولت بایدن کاهش ۱۵ درصدی مرگ و میر ناشی از مصرف ترنک دوپ در دست کم سه منطقه از چهار منطقه سرشماری آمریکا تا سال ۲۰۲۵ میلادی است. آنان امیدوار هستند این کار را از طریق استاندارد سازی و افزایش تست ترنک انجام دهند تا تجارت غیر قانونی نیز به طور بالقوه از طریق تنظیم و وضع مقررات تازه در مورد زایلازین و یافتن پادزهر برای آن مختل شود.
با این وجود، اداره مبارزه با مواد مخدر امریکا مشکوک است که روند توزیع ترنک گسترش خواهد یافت. این ماده در پورتوریکو به دلیل بالاترین سطح توزیع مورد ارزیابی قرار گرفته است. براساس برخی از گزارش‌ها در فیلادلفیا نیز همین وضعیت در حال رخ دادن است. اگر تعداد بیش تری از مصرف کنندگان مواد مخدر جستجوی آرامش بیش‌تر از طریق مصرف ترنک را آغاز کنند آمریکا ممکن است با مشکلی بدتر از وضعیت امروز مواجه شود.
