توصیه‌های کلیدی درباره سرطان ریه

قطعا شما می‌دانید و البته بار‌ها شنیده‌اید که سیگار کشیدن می‌توان تبعات سنگینی همچون ابتلا به سرطان ریه را در پی داشته باشد. اما این فقط یک بخشی از داستان است! شما باید از آخرین موارد پیشگیری و درمان هم آگاه شوید.

سرطان ریه می‌تواند بیخ گوش خیلی‌ها باشد بدون اینکه به آن بهایی بدهند. بدون اینکه بدانند هر یک سیگار اضافه می‌تواند یک قدم بیشتر آن‌ها را به سرطان نزدیک کند. هر چند موضوع فقط در سیگار خلاصه نمی‌شود...

۱- سرطان ریه یکی از کشنده‌ترین سرطان‌هاست

راه‌های بسیاری برای ترک سیگار وجود دارند که می‌توانند مثمر ثمر واقع شوند، اما اگر شما همچنان سیگار روشن می‌کنید اینجا برایتان می‌گوییم که سیگار چطور می‌تواند بدن شما را به میزبان سرطان تبدیل کند: سیگار کشیدن مواد زهرآگینی را وارد ریه می‌کند که می‌توانند بر DNA سلول‌های این اندام تاثیر بگذارند.

جاکوب ساندز، انکولوژیست می‌گوید: این مواد زهرآگین و سمی ریسک دگرگونی یا تغییر را در DNA سلول‌های ریه بالا می‌برند. وقتی این دگرگونی، تکرار و تاثیر می‌شود تا جاییکه از کنترل خارج شده؛ سرطان اتفاق می‌افتد. انجمن سرطان امریکا اعلام کرده سرطان ریه عامل پیشرو مرگ بر اثر سرطان در این کشور و بیش از سرطان‌های روده، پستان و پروستات است.

۲- ریسک ابتلا به سرطان به دوز مصرف سیگار بستگی دارد

هر چقدر شما بیشتر سیگار بکشید (یا اگر در گذشته اینکار را انجام داده باشید) ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه شما را تهدید می‌کند. دکتر ساندز می‌گوید هر چند ترک سیگار می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهد، اما بدین معنی نیست که این خطر کاملا برطرف شده است:

" با این حال مفهوم توضیح فوق این نیست که شما نباید زحمت ترک کردن سیگار را به خودتان بدهید. "

هر چقدر زمان طولانی‌تری از ترک سیگار بگذرد خطر ابتلا به سرطان ریه کمتر می‌شود. خطر ابتلا به سرطان ریه برای یک سیگاری سابق که ۱۰ سال پیش سیگار را ترک کرده است ۵۰ درصد کمتر می‌شود.

۳- سیگار کشیدن، "صرفا در جمع" باز هم خطرناک است

یکی از افسانه‌های عجیب درباره سلامت که باید از آن دست کشید این است که وقتی شما فقط گاه به گاه و در جمع دوستانتان سیگار می‌کشید به این معنا نیست که سیگاری هستید. این به یک موضوع معمول بین مردم تبدیل شده که باور دارند سیگار کشیدن هر از گاهی تاثیری بر روی آن‌ها ندارد. دکتر ساندز در این باره می‌گوید: "هر یک سیگاری که دود می‌کنید تغییراتی اعمال می‌کند که قابل مشاهده است" افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه بعد از مصرف ۱۰۰ سیگار در طول عمر یک فرد اتفاق می‌افتد هر چند بسیاری از مردم بعد از آگاهی از این مسئله معتقدند این عدد به شکل غافلگیر کننده‌ای کم است! با این حال مروری بر مطالعات انجام شده نشان می‌دهد حتی سیگار کشیدن متناوب هم می‌تواند خطرات قابل توجهی را برای سلامت افراد در پی داشته باشد.

۴- خطر سرطان ریه برای آن‌هایی که سیگاری نیستند، اما در معرض دود سیگار هستند!

۲۵ درصد از قربانیان سرطان ریه اصلا سیگاری نیستند. در واقع آن‌ها در معرض دود سیگار قرار دارند یا حتی افرادی که نیکوتین ناشی از دود سیگار در لباس‌هایشان باقی می‌ماند هم با ریسک ابتلا به سرطان ریه مواجه هستند.

مستندات بسیار قابل قبولی وجود دارد که افرادی که در معرض دود سیگار هستند بخصوص آن‌ها که با سیگاری‌ها زندگی می‌کنند با ریسک بالای ابتلا به سرطان ریه مواجه می‌شوند. ریسک برای این افراد مانند سیگار کشیدن مستقیم است و می‌تواند در قیاس با افرادی که در محیط‌هایی زندگی کرده‌اند که هرگز دود سیگار به آن‌ها نخورده ۲۵ درصد بیشتر ارزیابی شود.

اگر با افرادی زندگی می‌کنید که سیگاری هستند از آن‌ها بخواهید حتما در فضای بیرون از خانه سیگار بکشند. دست‌ها و لباس‌های آن‌ها هم باید مرتب شسته شود.

۵- همه انواع تنباکو می‌توانند موجب سرطان ریه شوند

ترک کردن سیگار یکی از اقداماتی است که می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان ریه را کاهش بدهد. در عین حال باید بدانید که هیچ نوعی از تنباکو وجود ندارد که امن‌تر از دیگری باشد بنابراین تفاوتی نمی‌کند که شما چه سیگاری بکشید یا سراغ پیپ یا قلیان بروید. بهترین راه این است که کلا تنباکو را کنار بگذارید.

۶- درباره گاز رادون هشیار باشید

صاحبان خانه‌ها باید درباره وجود گاز رادون در منازل خود هشیار باشند. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و در خاک (زمین) وجود دارد. گاز رادون در کشور امریکا دومین دلیل ابتلای افراد به سرطان ریه شناخته شده است. زمانی که این گاز در فضا‌های بسته‌ای مانند طبقات پایین و زیرزمین‌ها گیر می‌افتد سطح رادون تا میزان ناسالم برای سلامت افراد بالا می‌رود.

در ایران، در قالب یک پروژه ملی تحقیقاتی با پشتیبانی وزارت بهداشت، نقشه ملی گاز رادون به تفکیک شهر‌های مختلف در حال ترسیم است. در این پروژه که از چندی پیش کلید خورده، برخی از منازل مسکونی به صورت رایگان به لحاظ میزان گاز رادون مورد بررسی قرار گرفته‌اند تا در نهایت نقشه رادون کشور تهیه شود.

۷- سایر دیگر دلایل غافلگیر کننده سرطان ریه

قرار گرفتن در معرض انتشار تشعشعات، به دلیل مسائل محیط زیستی یا شغلی. بیماری‌های مزمن التهابی ریوی مانند برونشکتازی یا برونشیت مزمن، تشعشعات محیطی مانند آلودگی و گرد و غبار، همه می‌توانند منجر به بروز سرطان ریه شوند. در عین حال وجود المان‌های ژنتیکی ابتلا به سرطان ریه در برخی افراد را نمی‌توان نادیده گرفت. با این حال المان‌های فوق تا زمانیکه فرد سیگار نکشد نمی‌توانند نقشی در این زمینه داشته باشند.

۸- علائم زودهنگام سرطان ریه نادر هستند

ممکن است شما نشانه‌های بیماری سرطان ریه را نادیده بگیرید. هر چند متاسفانه این علائم بعد از پیشرفت سرطان مکررا خود را نشان می‌دهند. شاید به همین دلیل باشد که تشخیص سرطان ریه در بسیاری از افراد با متاستاز (فراگُستری: گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر) همراه می‌شود. ۷ درصد سرطان‌های ریه در مرحله چهار یعنی جایی که دیگر راه درمانی وجود ندارد تشخیص داده می‌شوند.

اگر در معرض چنین علائمی هستید حتما به پزشک مراجعه کنید: خونریزی هنگام سرفه؛ عود عفونت در دستگاه تنفسی، سرفه مداوم، درد در ناحیه شانه، پشت یا قفسه سینه، مشکل در تنفس و خس‌خس و احساس خستگی شدید.

۹- چه افرادی باید وضعیت ریه‌های خود را کنترل کنند

با آزمایش‌های پیشگیرانه می‌توان از بسیاری موارد جدی سرطان ریه جلوگیری کرد. افراد بین ۵۵ تا ۷۵ سال، افرادی که روزانه و به مدت ۳۰ سال یک پاکت سیگار می‌کشند و افرادی که در فاصله زمانی کمتر از ۱۵ سال پیش سیگار را ترک کرده‌اند. کنترل سالانه ریه‌های این افراد این شانس را به آن‌ها می‌دهد تا در صورت بروز بیماری با تشخیص زودهنگام و قرار گرفتن در مرحله قابل درمان، از وجود این بیماری آگاه شوند.

۱۰- امکان بازیایی وجود دارد

زمانی که بیمار با تشخیص این بیماری مواجه می‌شود احتمالا اولین فکری که به ذهنش خطور می‌کند پیش‌بینی وضعیت است. بیمارانی که درست عمل می‌کنند و تشخیص زودهنگام در مراحل اولیه را دارند و ریه‌های آن‌ها همچنان خوب کار می‌کند به طوریکه از سلامت کلی بهره می‌برند، می‌توانند انواع درمان‌ها از جمله شیمی‌درمانی، پرتو درمانی و سایر دیگر درمان‌ها را که صرفا در جراحی خلاصه نمی‌شود تاب بیاورند. ضمن اینکه به گفته پزشکان سرطان ریه انواع مختلفی دارد که بسیار کند پیش می‌روند و کاملا قابل درمان هستند. فردی که بیماری‌اش در تست‌های غربالگری در مرحله اول تشخیص داده شود ۹۰ درصد امکان بهبودی در دوره ۵ ساله را دارد.