"آکنه" یک بیماری التهابی و مزمن پوستی است که با عواملی، چون رژیم غذایی، سیکل قاعدگی، تعرق، نور آفتاب، شغل، استرس روحی، ژنتیک، داروها، مواد شوینده و لوازم آرایشی در ارتباط است و از شایعترین عوامل مراجعه به متخصصان پوست بهحساب میآید. برای درمان این بیماری، داروهایی وجود دارد، ولی بااینحال همواره نیاز به معرفی روشهای جدیدتر برای درمان آن وجود دارد. در این زمینه، فرآوردههای گیاهی نسبت به داروهای شیمیایی عوارض کمتری دارند و اثر بهبود بهتری روی پوست میگذارند.
مصرف داروهای گیاهی برای درمان، سابقهای به قدمت عمر انسان دارد. برای درمان آکنه نیز، بعضی از گیاهان نظیر ریشه انگور کوهی، روغن درخت چای، ساکارومیسس و ریحان به علت اثربخشی و ایمنی زیادشان میتوانند در آکنه خفیف تا متوسط جایگزین درمان با داروهای رایج شوند. بااینحال، محققان همواره در حال آزمایش مواد مؤثره گیاهان جدیدتر برای دستیابی به درمانهای قطعیتر برای این بیماری بودهاند.
در این راستا، گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه یزد و دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی این شهر، در مطالعهای پژوهشی، اثر درمانی عصاره گیاه «بَنه» که درختی شبیه به درخت پسته است را روی جوشهای صورت یا همان آکنه بررسی کردهاند. در این پژوهش، ۶۰ بیمار مبتلابه آکنه خفیف تا متوسط از بین دانشجویان دختر مقیم خوابگاه دانشگاه یزد مشارکت داشتند. برای گروهی از این افراد، به مدت ۶ هفته، یکبار در روز عصاره ۱۵ درصد بنه را به شکل موضعی تجویز شد، ولی گروه دیگر، درمانی را دریافت نکرد. سپس نتایج آزمایش مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
نتایج بررسیها نشان داد که در افرادی که از عصاره گیاه دارویی بنه استفاده کرده بودند، ضایعات بیماری آکنه تا حدود ۶۰ درصد کاهش پیدا کرد. همچنین میزان لطافت و شفافیت پوست دراین افراد بیشتر بود. این موضوع نشان میدهد که عصاره گیاه بنه را میتوان بهعنوان جایگزین مناسبی برای داروهای شیمیایی جهت درمان موضعی آکنه به کار برد. به گفته محمدابراهیم زاده اردکانی، محقق گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و همکارانش: «یافتههای حاصل از مطالعه ما، نشانگر بهبود ضایعات در آکنه بود. خاصیت آنتی باکتریال بودن عصاره برگ بنه نقش مهمی در اثرات درمانی آن برعهده دارد و از آنجاییکه از عوامل مؤثر در ایجاد جوش، میکروبها هستند ممکن است نتایج بهدستآمده در مطالعه ما به دلیل این ویژگی گیاه باشد».
آنها میگویند: «میوه بنه دارای خواص مفید دیگری نیز هست. اینگونه با برخورداری از میزان چربی بالا و مغذی بودن موردتوجه قرار داشته و در مقیاس وسیع توسط ساکنین مناطق برخوردار، جمعآوری و علاوه بر خودمصرفی برای فروش به بازار منطقه عرضه میشود و حتی در سالهای اخیر به کشورهای حاشیهای خلیجفارس نیز صادر شده است».
علاوه بر اینها، به اعتقاد محققان، رژیم غذایی حاوی ۱۰ درصد پودر میوه بنه، سبب کاهش مقدار تری گلیسیرید کبدی میشود. برگ درخت بنه به علت داشتن تانن زیاد اثر قابض دارد و در اسهالهای ساده مورد استفاده قرار میگیرد. بهعلاوه، بنه دارای خاصیت قابض، ضدالتهاب، ضد تب، ضد باکتری و ضدویروس است و در درمان بیماریهای اگزما، عفونت گلو، سنگ کلیه، زخم معده و آسم و همچنین بهعنوان خوشبوکننده دهان نیز استفاده میشود.