ترکیه، بخشی از اروپا یا پنجره‌ای رو به جهان اسلام؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- سرویس بین‌الملل: رئیس جمهور آمریکا در سفر روز دوشنبه و سه شنبه خود به ترکیه تلاش خواهد کرد، بار دیگر اعتماد کامل این متحد راهبردی آمریکا را که بیم آن می‌رود از غرب روی برگرداند، به دست آورد.

ترکیه هم امیدوار است با این سفر روابط دوجانبه که در پی مخالفت آنکارا با جنگ عراق مخدوش شده بود، بهبود یابد.

به اعتقاد تحلیلگران رئیس جمهور آمریکا در سفر به ترکیه طرح‌های زیادی برای این کشور که بین اروپا، منطقه قفقاز و خاور میانه واقع است، دارد. موقعیت جغرافیایی این کشور برای آمریکا بسیار با اهمیت است.

«سونر کاگاپتای» (Soner Cagaptay)، از موسسه سیاست‌های خاور میانه واشنگتن می‌گوید: «با توجه به این‌که آمریکا و ترکیه در مورد ایران، سودان و جنبش فلسطینی حماس اختلاف نظر دارند، این فکر که آمریکا ترکیه را از دست داده است‌، بیش از پیش در واشنگتن گسترش می‌یابد».

درگیری لفظی ماه ژانویه، رجب طیب اردوغان ، نخست وزیر ترکیه و شیمون پرز رئیس رژیم صهیونیستی در داووس سوئیس، در مورد تهاجم نظامی اسرائیل به غزه، زنگ خطری در خصوص این اختلاف نظر‌‌ها بود.

یکی دیگر از موارد اختلاف ترکیه و آمریکا انتصاب دبیر کل جدید ناتو بود. نشست سران ناتو که ترکیه هم در آن عضویت دارد، روز شنبه در استراسبورگ به این موضوع پرداخت و هرچند اردوغان جمعه شب از ناتو خواسته‌بود که به جای «فوگ راسموسن» (Fogh Rasmussen)، همتای دانمارکی خود، فرد دیگری را نامزد دبیرکلی این پیمان کند، اما در نهایت، راسموسن به این سمت برگزیده شد.

راسموسن از سوی آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی نامزد این سمت شده بود، اما آنکارا به علت ماجرای انتشار کاریکاتور‌های توهین آمیز به پیامبر اسلام (ص) در یک نشریه دانمارکی، دیدگاه بدی نسبت به وی داشت. زیرا راسموسن از این اقدام توهین‌آمیز به عنوان آزادی بیان یاد کرده بود.

با این همه رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، روز شنبه اعلام کرد که در پی تضمین‌های باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، ترکیه انتصاب «اندرس فوگ راسموسن» نخست‌وزیر دانمارک را به عنوان دبیر کل سازمان اتلانتیک شمالی (ناتو) پذیرفته است.

سفر اوباما به ترکیه در خلال سفر وی به برخی کشور‌های اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد تا به صورت نمادین نشان داه شود ترکیه بخشی از اروپا است. در حالی که ترکیه جزو آن دسته از کشور‌های اسلامی است که گمان می‌رفت سخنرانی رئیس جمهور آمریکا خطاب به مسلمانان در آن جا صورت گیرد اما، این گمان با موضوع سفر اوباما به غرب ارتباطی ندارد، زیرا دستگاه حکومتی اوباما به جای تاکید بر هویت اسلامی ترکیه بر غربی بودن آن و اینکه جزوی از غرب است تاکید دارد.

«منصور آق گون»، کارشناس روابط بین‌الملل دانشگاه استانبول می‌گوید: «اوباما قصد دارد چهره کشور خود را که در زمان بوش مخدوش شده است، بهبود بخشد».

این در حالی است که «احمد فارول»، یک تحلیلگر سیاسی دیگر ترک معتقد است که ترکیه پنجره جهان اسلام برای آمریکا است.

این کارشناس سیاسی ترک می‌گوید: «قبل از دیدار اوباما از ترکیه باید یادآور شوم "احمد داود" مشاور امور خارجی رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه در سفر خود به آمریکا اعلام کرده بود که برنامه‌های اوباما با سیاست خارجی ترکیه هماهنگ است و این اظهارات نشان می‌دهد در دوره اوباما توافقات میان دو کشور زیاد باشد و این مساله بر خلاف اختلافات عمیقی است که دولت ترکیه با دولت جرج بوش در مسائل جهان اسلام داشت».

وی افزود: «اوباما به دنبال بازکردن پنجره‌ای به سوی جهان اسلام است و این پنجره ترکیه خواهد بود و ترکیه در حال حاضر از روابط خوبی با آمریکا برخودار است و از این فرصت نیز استفاده می‌کند».

علت دیگر سفر اوباما به ترکیه موقعیت ژئو استراتژیک ترکیه است.

به گفته «کاگاپتای»، تحلیگر ترکیه‌ای‌الاصل آمریکایی، ترکیه تنهاکشور عضو ناتو است که با ایران و عراق مرز مشترک دارد و آمریکا امیدوار است.

این تحلیلگر می‌گوید: «ترکیه در راهبرد‌های نظامی آمریکا در افغانستان نقشی محوری دارد».

اما اوباما برای جلب حمایت دولت ترکیه ، باید به قلب افکار عمومی ترکیه هم نفوذ کند، افکار عمومی که انزجار خود را از جرج بوش پنهان نمی‌کند.

اوباما قرار است روز دوشنبه بامقامات ترکیه در آنکارا گفتگو کند سپس به استانبول برود تا با رهبران جوامع مذهبی و دانشجویان دیدار و از مسجدی بازدید کند.

این در حالی است که بیش از یک هزار نفر در اعتراض به دیدار باراک اوباما از ترکیه روز شنبه در استانبول تظاهرات کردند.

شرکت کنندگان در این تظاهرات که در بخش آسیایی استانبول تجمع کرده بودند شعار«اوباما به ترکیه نیا» و «اوباما از افغانستان گورت را گم کن» سر دادند. شماری از تظاهرکنندگان همچنین پارچه نوشته‌هایی با خود حمل می‌کردند که بر روی آن عبارات «نه به ناتو» و«اوباما به خانه‌ات برگرد» نوشته شده بود.

در این تظاهرات پرچم ‌های سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) و آمریکا سوزانده شد. این تظاهرات بدون هیچ گونه درگیری ادامه یافت.

در منطقه پر جمعیت «ساراچان» در بخش اروپایی استانبول نیز حدود شصت نفر از مردم مسلمان این شهر علیه ورود باراک اوباما تظاهرات کردند و شعار دادند که «افغانستان به ویتنام اوباما تبدیل خواهد شد».

ترکیه که متحد راهبردی آمریکا در منطقه به شمار می‌آید، تنهاکشور مسلمان عضو ناتو و دومین قدرت از نظر شمار سرباز در این نهاد نظامی پس از آمریکا به حساب می‌آید. ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی پانصد و بیست هزار نیرو دارد.

حدود هزار و صد و پنجاه نظامی ترکیه نیز هم اکنون در افغانستان در چارچوب نیرو‌های بین‌المللی کمک به تامین امنیت افغانستان (ایساف) مستقر شده‌اند. ایساف هم اکنون در این کشور حدود شصت و دو هزار سرباز از چهل و دو کشور جهان مستقر کرده است.