ژلوفن به صورت کپسولهای ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی در تولید و عرضه میشود. به تازگی تولیدکنندگان دارو رو به تولید داروها به صورت ژلهای آوردهاند چرا که دارو در این حالت عوارض قرص را به حداقل میرساند و جذب دارو را سریعتر میکند.
بروفن که ژلوفن یک نوع از آن است در دههٔ ۱۹۶۰ توسط گروهی به سرپرستی استوارت آدامز در انگلیس اختراع شد و در سال ۱۹۶۹ به عنوان علاجی برای آرتریت روماتوئید وارد داروخانههای بریتانیا و آمریکا شد، شرکت سازندهٔ بروفن در سال ۱۹۸۷ جایزهٔ ملکه برای دستاوردهای فنی را برای ساخت این دارو دریافت کرد.
مکانیسم عملکرد ژلوفن
مهمترین عملکرد داروی ژلوفن که عمدتا به خاطر آن مصرف میشود خاصیت درد زدایی آن است که با کاهش دادن فعالیتهایپروستاگالاندین (واسطههای شیمیایی مشابه کلسترول که در واکنش به بیماری ترشح میشود) و احتمال جلوگیری از ترکیب یا عمل سایر مواد را به دنبال دارد، گیرندههای درد را نسبت به محرکهای مکانیکی یا شیمیایی حساس میکند و به این صورت از فعالیت تکانههای درد جلوگیری میکند.
این داروی ضد التهابی که غیراستروئیدی نیز هست با جلوگیری از تولید مواد طبیعی خاصی که موجب بروز التهاب میشوند، درد و التهاب را در افراد کاهش میدهد و در نهایت تورم، درد و تب را کم میکند. ترشح پروستاگالاندینها در مغز باعث بروز التهاب و درد میشوند.
پزشکان توصیه میکنند افرادی که از بیماریهایی مانند مبتلایان به آسم، مشکلات کبدی، کلیوی، نارساییهای خفیف قلبی، فشار خون بالا، حملات و بیماریهای قلبی، بیماریهای عروق محیطی از قبیل باریک شدن عروق، مبتلایان به سکته و افرادی که سابقه خونریزی معده داشته اند، باید با احتیاط اقدام به مصرف داروی ژلوفن کنند چرا که مصرف آن ممکن است که برای آنها خطرناک است.
عوارض مصرف ژلوفن در کوتاه مدت
قبل از اینکه به سراغ عوارض جانبی مصرف داروی ژلوفن باید این نکته را بدانبم که هر دارو به موازات اثر درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته نیز بشود.
بدیهی است که تمامی مواردی که در ادامه ذکر میشود در یک فرد رویت نمیشود، در صورت بروز هر یک از موارد زیر
اگر چه تمام عوارض زیر در یک فرد دیده نمیشود، لیکن بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک خود مشورت کنید:
سردرد شدید، اختلالات پوستی، اختلالات بینایی، تنگی نفس، افسردگی یا تغییرات رفتاری، اختلالات شنوایی، بی حسی یا ضعف در دستها و پاها، احساس خستگی، اختلالات ادراری و افزایش وزن.
موارد ذکر شده در بالا عوارض خفیف ژلوفن بود عوارض شدیدتر آن در ادامه آمده است که در صورت بروز هر یک از عوارض زیر باید مصرف دارو را قطع کرده و سریعاً پزشک خود را در جریان قرار دهید:
درد و سوزش معده، مدفوع قیریرنگ یا خون آلود، احساس درد و فشار در قفسه سینه، تشنج، با یا بدون لرز، تهوع، سوزش سردل یا سوءهاضمه، لکههای قرمز کوچک روی پوست، جراحت، زخم یا لکههای سفید روی لبها یا داخل دهان، خون دماغ بدون علت خاص، خونریزی یا کبودی غیرمعمول، استفراغ و بالا آوردن خون.
مسکن ژلوفن دارویی است جزء دسته داروهایی ضد التهایی غیر کورتونی است که متاسفانه مصرف خودسرانه توسط افراد بدون تجویز پزشک آن رواج پیدا کرده است.
عوارض مصرف ژلوفن در بلند مدت
با مصرف ژلوفن حساسیت پوست در برابر نور بالا میرود، از این توصیه پزشکان به افرادی که این دارو را مصرف میکنند این است تا حد امکان از قرار گرفتن زیر نور آفتاب پرهیز کنند در غیر این صورت از کرم ضد آفتاب و لباسهای پوشیده استفاده کنند.
از آنجایی که ترکیب ژلوفن با دخانیات خطر خونریزی معده را بالا میبرد، از این رو کشیدن سیگار برای افرادی که این دارو را مصرف میکنند میتواند بسیار خطرناک باشد.
مشکلات گوارشی از جمله عوارض مصرف طولانی مدت مصرف این دارو است که اثر آن بر روی کبد را ذکر کرد، چون این دارو در کبد متابولیزه میشود تا قابلیت جذب داشته باشد بنابراین مصرف زیاد آن به کبد فشار میآورد.
یکی دیگر از عوارض آن تاثیر این دارو بر کلیه است چرا که دفع دارو از طریق کلیه صورت میگیرد و مصرف بیش از حد آن بر کلیه اثر میگذارد.
مصرف خودسرانه و طولانی مدت آسپرین، ایبوبروفن و ژلوفن باعث تضعیف سیستم محافظت سلولی، آسیب، زخم و خونریزی در اندامهای گوارشی میشود که بیتوجهی به آن به مرور زمان سرطان را به همراه دارد و تاخیر در درمان زخمهای گوارشی منجر به سرطانهای شایع در معده و روده میشود.
مشکلات ناشی از مصرف بیش از حد ژلوفن
قبل از اینکه به سراغ مشکلات ناشی از مصرف بیش از حد ژلوفن باید این نکته را بدانیم که مصرف بیش از حد هردارویی عوارضی را در پی خواهد داشت که هر یک به نوعی خطراتی را به همراه دارد.
مصرف بیش از حد ژلوفن با تاثیر منفی خود بر کلیهها باعث افزایش انواع بیماریهای کلیوی و افزایش خطر حمله قلبی در افراد میشود. از آنجایی که این دارو در کبد متابولیزه میشود تا قابلیت جذب داشته باشد بنابراین مصرف زیاد آن به کبد فشار میآورد، پس بهتر است مصرف این داروها با تجویز و تحت نظر پزشک انجام شود تا به بدن افراد ضرر و آسیبی وارد نشود.
موارد منع مصرف ژلوفن
افراد که مبتلا به آسم و اختلالات تنفسی، فشار خون بالا، مشکلات انعقاد خون، مشکلات خونی مانند هموفیلی، زخم معده، بیماریهای کلیوی هستند و افراد دیابتی باید از مصرف این دارو پرهیز کنند.
مصرف ژلوفن در کودکان بالای سه سال مجاز است و میتواند مسکن موثری برای تسکین درد آنها باشد.
مصرف این دارو در سه ماهه اول و سه ماهه دوم دوران بارداری ضرر خاصی ندارد، اما در سه ماهه سوم به دلیل اینکه ممکن است برای جنین ضررهایی به بار آورده و ایجاد اختلال کند بهتر است مصرف نشود.
داروهایی که مصرف آنها با ژلوفن تداخل دارد
مصرف ژلوفن همزمان با مصرف برخی داروها میتواند اثر گذاری آنها را کاهش داده و باعث بروز مشکلاتی شود.
- از جمله داروهایی که برای فشار خون بالا استفاده میشوند میتوانند در اثر مصرف ژلوفن خنثی شده و اثرگذاری خود را از دست بدهند.
- مصرف ژلوفن و آسپرین هم میتواند احتمال خونریزی معده را افزایش دهد.
- مصرف ژلوفن و وارفارین که در بیمارانی که مشکل انعقاد خون دارند مصرف میشود، میتواند موجب کاهش اثر آن شده و سبب لخته شدن خون شود.
مصرف ژلوفن میتواند سبب بیماریهای کبدی شود، که در صورتی که علایمی مانند تغییر رنگ ادرار و یا تهوع، بی اشتهایی، دل درد و زردی چشم و پوست را تجربه کردید باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
ژلوفن میزان حساسیت به نور را افزایش میدهد و به همین دلیل افرادی که ژلوفن مصرف کردهاند نباید برای مدت طولانی در معرض نور آفتاب قرار گیرند چراکه احتمال آفتاب سوختگی در آنها بالا میرود.
ضروری است در مواردی که مجبور به قرار گرفتن در زیر نور آفتاب هستید حتما از کلاه، عینک و ضد آفتاب استفاده کنید.