هشدار! مدفوع سیاه و خون آلود: ۲ زنگ خطر مهم برای سرطان

حتماً تا به حال برایش ما هم پیش آمده که متوجه تغییر رنگ مدفوع خود شده و یا لخته‌ای خون در مدفوع تان مشاهده کرده اید. این موضوع می‌تواند موجب ترس و نگرانی شود، اما باید بگوییم مشاهده خون در مدفوع و یا تیره شدن مدفوع علت‌های مختلفی دارد که می‌تواند بسیار جدی و یا بی اهمیت باشد. در هر صورت مدفوع آغشته به خون و سیاه یک هشدار بوده و باید فوراً در پی علت آن باشید. 

سرطان روده بزرگ یکی از بی علامت‌ترین و مخفی‌ترین سرطان‌ها می‌باشد که در مراحل اولیه، فرد متوجه هیچ نشانه‌ای در خود نمی‌شود. در واقع فاصله زمانی زیادی بین مشاهده علائم آن توسط فرد و تشخیص سرطان وجود دارد و این مورد موجب متاستاز یا گسترش و پیشرفت سرطان و کاهش شانس بهبودی می‌شود. در ادامه با مهمترین علائم و نشانه‌های سرطان روده بزرگ که اغلب نادیده گرفته می‌شوند آشنا می‌شویم.

مهم‌ترین علائم سرطان روده بزرگ

مدفوع سیاه و قیری رنگ، اسهال، یبوست، کاهش وزن ناگهانی، کاهش اشتها از علائم مهم سرطان روده بزرگ هستند. البته به این معنی نیست که اگر هریک از این علائم را در خود مشاهده کردید مبتلا به سرطان هستید! اما مواردی مثل تغییر رنگ مدفوع یا مشاهده خون در مدفوع اگر ناشی از مصرف مواد غذایی خاصی نباشد طبیعی نبوده و باید جدی گرفته شود.

علائم سرطان روده بزرگ به دو دسته موضعی و سیستمیک تقسیم می‌شوند. در ادامه علائم موضعی را که بر روی روده و اجابت مزاج فرد تاثیر می‌گذارند را بررسی میکنیم. علائم سیستمیک نیز علائمی هستند که بر روی کل بدن تاثیر می‌گذارند.

علائم موضعی سرطان روده بزرگ

• رنگ و قوام مدفوع تغییر می‌کند: این موضوع بین افراد مختلف است، اما هر فردی روتین خاص خود را دارد که پزشک معمولاً تغییر در روتین خود فرد را بررسی می‌کند. مثلا شخصی که همیشه مدفوع شل و قهوه‌ای رنگ داشته اگر بدون دلیل مدفوعش سفت و تیره شود باید به دنبال علت آن باشد.
• همچنین تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج نیز نشانه دیگری است که باید علت آن مشخص شود. مثلاً فردی همیشه در روز ۳ مرتبه دفع مدفوع داشته و حالا روزی یک بار اجابت مزاج دارد یا برعکس تعداد دفع مدفوع در روز افزایش پیدا کند.
• تغییر شکل مدفوع و باریک شدن آن نیز یک نشانه دیگر سرطان روده بزرگ است. در واقع به دلیل انسداد روده بزرگ توسط تومور سرطانی، روده تنگ شده و مدفوع به شکل باریک و کم قطر خارج می‌شود.
• خون در مدفوع به دلیل خونریزی روده بزرگ، باعث مشاهده خون قرمز روشن یا خون تیره در مدفوع می‌شود.

Most often, blood in the stool is from piles (hemorrhoids) , especially if it is bright red, fresh blood. Piles are like swollen veins in the back passage. These veins are fragile and can easily get damaged when you have a poo, causing a little bleed. 

• بیشتر اوقات، خون در مدفوع از بواسیر (هموروئید) است، به خصوص اگر خون قرمز روشن و تازه باشد. بالشتک‌های هموروئیدی در اثر التهاب و آسیب رگ‌ها و عروق مقعدی ایجاد می‌شوند. این رگ‌ها شکننده هستند و به راحتی می‌توانند در هنگام مدفوع آسیب ببینند و باعث خونریزی کمی شوند.
• تخلیه مدفوع کامل انجام نمی‌شود و فرد دائم حس می‌کند که نیاز به اجابت مزاج دارد.
• درد و گرفتگی عضلات شکمی به صورت مداوم
• اسهال و یبوست دو علامت دیگری است که در بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ دیده شده که به صورت دوره‌ای مدتی اسهال و مدتی یبوست را تجربه کرده اند.
• گاز زیاد و نفخ اگر چه در بسیاری موارد به خاطر موارد دیگری مثل مصرف مواد غذایی نفاخ و یا بیماری‌های التهابی روده می‌باشد، می‌تواند زنگ خطری برای سرطان روده باشد. این علامت معمولاً در مرحله نهایی سرطان که روده توسط تومور کاملاً مسدود شده است ظاهر می‌شود.

هریک از این علائم به تنهایی ممکن است نشانه مشکل دیگری به جز سرطان باشند. مثلا تهوع و استفراغ به تنهایی علائم سرطان نیستند و اگر با سایر مواردی که گفته شد مثل درد‌های شکمی، یبوست و … همراه باشد احتمال اینکه فرد به سرطان مبتلا شده است افزایش پیدا می‌کند.

علائم سیستمیک سرطان روده بزرگ

• بدون دلیل وزن زیادی از دست بدهید: کاهش وزن بدون ورزش و رژیم و بی اینکه فرد خواسته باشد یکی از علامت‌های مهم این بیماری می‌باشد. دلیل آن هم اینست که تومور‌ها مواد مغذی و خون بدن را برای رشد مصرف می‌کنند و همچنین برخی از آن‌ها نوعی مواد شیمیایی را در بدن فرد آزاد می‌کنند که متابولیسم او را افزایش داده و موجب کاهش وزن می‌شود.

در صورتی که بین ۶ ماه تا یک سال بدون هیچ دلیلی حداقل ۵ کیلو یا ۵% وزن بدنتان را از دست بدهید باید به دنبال تشخیص علت باشید. 

• همچنین این مورد ممکن است به دلیل کاهش اشتها هم باشد. کم شدن اشتها نیز یکی دیگر از علائم سرطان روده بزرگ در مراحل پیشرفته‌تر می‌باشد.
  خستگی زیاد و دائمی به طوری که حتی با استراحت هم برطرف نمی‌شود و با خستگی معمولی متفاوت است.
•  کم خونی فقر آهن: سرطان روده بزرگ می‌تواند منجر به خونریزی مزمن شود که به مرور زمان می‌تواند باعث کم خونی و فقر آهن شود. علائم کم خونی شامل خستگی، ضعف و رنگ پریدگی پوست است.

در پایان اینکه بسیاری افراد با مشاهده خون در مدفوع یا هر نشانه دیگری گمان می‌کنند به سرطان مبتلا شده اند در صورتی که اینطور نیست و تمامی این علائم ممکن است نشانه مشکلات گوارشی دیگری هم باشند. اما در صورت مشاهده هرگونه تغییر عادات روده‌ای و سایر نشانه‌ها بهتر است به پزشک مراجعه کنید. حتی در مورد سرطان نیز تشخیص به موقع می‌تواند به موفقیت آمیز بودن روند درمان کمک زیادی کند.

چاقی و اضافه وزن، مصرف سیگار و الکل، مصرف زیاد گوشت قرمز و بی تحرکی از عواملی هستند که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند. 

لینک منبع خارجی: 

https://www.cancerresearchuk.org/