آفتابنیوز : آفتاب- محمدمهدی مظاهری*: با عنایت به پیام رهبر فرزانه انقلاب در سال جدید و اهمیت اصلاح در الگوی مصرف، در بحث چگونگی انجام این امر مهم مسائل مختلفی قابل طرح و بررسی است.
دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی نیازمند الزامات صحیح استفاده بهینه از منابع طبیعی و افزایش رشد و توسه پایداری نیز در گرو شناسایی و گزینش بهترین فرصتهای و امکانات به منظور تجهیز منابع مالی جامعه است. از دیگر سو اصلاح در ابعاد مختلف به ویژه بعد اقتصادی به معنای بهتر شدن، حرکت کردن و پندآموزی، شناسایی آسیبها و رفع چالشها در مسیر تکامل است.
کشورهایی که با بیپروایی ضمن هدر دادن سرمایه ملی، از منافع طبیعی خویش برای بهبود و توسعه استفاده نمیکنند، همچنین کشورهایی که به تز اصلاح و بهبود امور اعتقاد ندارند و از نقد و انتقادپذیری گریزانند نمیتواند خود را با جهان خارج وفق بدهند. از این رو، با عنایت به نامگذاری امسال تحت عنوان اصلاح الگوی مصرف موارد ذیل قابل تامل است.
1. به نظر میرسد در ارتباط با اصلاح الگوی مصرف و صرفهجویی واقعی، فاقد ارائه راهکارهای عملی هستیم، این امر از عوامل اصلی به هدر رفتن انرژی و صرف هزینههای هنگفت است. از این رو برای اینکه از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب حرکت کنیم باید ضمن تدوین برنامه علمی مدون، از کارشناسان اقتصادی و صاحبنظران دانشگاهی در تدوین استراتژی هدفمند استفاده کنیم.
2. در مورد مدیریت اصلاح الگوی مصرف و پیشرفت همه جانبه، به جای مدیریت ساختار محور باید به محوریت پروسه محور روی آوریم. چرا که کشورهای توسعه یافته از طریق مدیریت قطرهای و یا پروسهای توانستهاند ضمن فرهنگ سازی در جامعه به اصلاحات لازم برسند. البته این امر به حوصله، کار تدریجی و به فضای غیرسیاسی و آموزشی و تربیتی نیازمند است.
3. برای کاربردی نمودن پیام رهبر فرزانه انقلاب و دوری از هرگونه هیجان و التهاب کاذب در اجرا لازم است به جای فرهنگ نقلی به فرهنگ علمی و خودباوری روی آوریم، یعنی برای بهینه نمودن مصرف انرژی و پرهیز از هدر دادن منافع ملی آموزشهای لازم را به آحاد جامعه بدهیم و این امر را فراموش نکنیم اصلاح در این بخش با سخنرانی و بخشنامه قابل حل و فصل نیست. از این رو مروجان و مجریان این امر مهم باید برنامه تربیتی و آموزشی دقیقی را تدوین و اجرا کنند.
4. نکته دیگر در اجرایی نمودن اصلاح الگوی مصرف، تجربهاندوزی از کشورهای پیشرفته دنیا است، یعنی ما ببینیم دنیا چه کاری انجام داده که به اصلاحات موردنظر دست یافته است. ما باید یاد بگیریم بدون تعامل معقول با جهان خارج و بهرهمندی از تجربیات آنان نمیتوانیم تحول مثبت در داخل کشور به وجود آوریم، کشورهای جنوب شرق آسیا نظیر، کره، مالزی و تا حدودی چین نمونههای مناسبی برای تجربهاندوزی هستند، کشورهایی که مسیر مناسبی برای اصلاح الگوی مصرف پیش گرفتهاند، در واقع رمز موفقیت آنها این بوده است که طراحی استراتژی الگوی مصرف بهینه در درون نخبگان این کشورها نهادینه شده است.
5. از آنجا که فرهنگ و آموزهها دینی، تاکید فراوانی بر صرفهجویی و بهینه هزینه نمودن نعمتهای الهی داشته، میتوان گفت که برای دستیابی به این امر مهم و ایجاد وفاق ملی در میان نخبگان سیاسی باید به روش و منش فرهنگ اسلامی و ایرانی خود رجوع کنیم، به یاد داشته باشیم برای تداوم رشد و تبدیل به کشور توسعه یافته بر اساس سند چشمانداز بیست ساله کشور، نیازمند رفرم واقعی در امور مختلف به ویژه امور اقتصادی و اجتماعی هستیم.
* استاد دانشگاه