چگونه پوکی استخوان را مهار کنیم؟
دکتر فرخنده اسماعیل نیا از ابتلاء ۲۰۰ میلیون نفر پوکی استخوان در جهان خبر داد و گفت: در سنین بالای ۵۰ سال از هر ۲ خانم و از هر ۴ آقا یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می‌کند.
دکتر فرخنده اسماعیل نیا مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل بیان داشت: استئوپروز یا پوکی استخوان نوعی بیماری است که در آن استخوان‌ها، پوک و متخلخل، ضعیف و شکننده می‌شود و درنتیجه خطر بالای شکستگی‌های خود به خودی استخوان اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به اینکه پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و تا زمانی که یک استخوان نشکند علائمی از خود بروز نمی‌دهد، افزود: در فرد مبتلابه این بیماری یک سقوط ساده از ارتفاع کم، یک چرخش ناگهانی، خم و راست شدن سریع و یا حتی گاهی یک سرفه و عطسه می‌تواند باعث شکستگی استخوان شود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین شکستگی به علت پوکی استخوان در ناحیه لگن، ستون مهره‌ها، مچ دست، قسمت بالای بازو و شانه رخ می‌دهد، اظهار داشت: گاهی شکستگی یک استخوان می‌تواند با شکستگی سایر استخوان‌ها به‌صورت دومینووار ادامه یابد، بنا براین هرچه زودتر باید نسبت به تشخیص و درمان این بیماری اقدام شود.
دکتر اسماعیل نیا با ذکر این نکته که در دنیا حدود ۲۰۰ میلیون نفر به پوکی استخوان دچار هستند، افزود: در سنین بالای ۵۰ سال از هر ۲ خانم و از هر ۴ آقا یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می‌کند.
این مسئول با اشاره به اینکه پوکی استخوان می‌تواند تغییرات جدی در زندگی ایجاد کند، عنوان کرد: درد و رنج ناشی از شکستگی‌ها، وابستگی به افراد مراقب، کاهش فعالیت‌های روزمره و درنهایت افسردگی شایع‌ترین تغییرات هستند. به دنبال شکستگی در ۸۰% مواقع توانایی حرکتی و انجام کارهای روزمره به وضعیت قبل از شکستگی برنخواهدگشت و متأسفانه درصد قابل‌توجهی از این افراد در همان سال اول بعد از شکستگی فوت می‌کنند.
مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل با بیان اینکه شعار هفته ملی سلامت استخوان ۱۴۰۰ «مهار استئوپروز با تشخیص به‌موقع» بود، افزود: مهم است که بدانید آیا شما در معرض خطر هستید یا نه و از آنجائی که پوکی استخوان علائم آشکاری ندارد لازم است در مورد سلامت استخوان با پزشک خود مشورت کنید.
دکتر اسماعیل نیا اذعان داشت: سبک زندگی کم‌تحرک یا بدون فعالیت بدنی، سیگار کشیدن و یا نوشیدن الکل، بیماری‌هایی مثل روماتیسم مفصلی، دیابت، سرطان پستان، سرطان پروستات، بیماری‌های گوارشی، استفاده طولانی‌مدت از داروهای گلوکوکورتیکویید مثل دگزامتازون، هیدروکورتیزون، کاهش قد بیش از ۵/۲ سانتی‌متر، سن بالای ۵۰ سال، خانم‌های یائسه و بخصوص یائسگی زودرس، سابقه شکستگی لگن یا ابتلای به پوکی استخوان در والدین، مصرف کم کلسیم و دوری از نور آفتاب، کم‌وزن بودن (شاخص توده بدنی کمتر از ۱۹) از اصلی‌ترین عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان می‌باشد.
وی افزود: متداول‌ترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، تعیین میزان تراکم استخوان با سنجش میزان جذب اشعه (DXA) می‌باشد. با این روش سریع و کم تهاجمی میزان تراکم استخوان در لگن و ستون فقرات مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
این مسئول در همین راستا ادامه داد: پوکی استخوان یعنی تراکم مواد معدنی استخوان پایین‌تر از حد طبیعی است. اگر نتایج بررسی شما پوکی استخوان را نشان دهد بدین معنا است که در معرض خطر جدی شکستگی قرار دارید، ولی اگر در بررسی پوکی استخوان گزارش نشود بدین معنا نیست که به این بیماری مبتلا نیستید یا مبتلا نمی‌شوید.
دکتر اسماعیل نیا تصریح کرد: با استفاده از اصول خود مراقبتی مانند عدم مصرف سیگار و پرهیز از نوشیدن الکل، رژیم غذایی حاوی مقادیر کافی کلسیم و پروتئین روزانه،، فعالیت بدنی هوازی با شدت متوسط ۵-۳ بار در هفته و حداقل به مدت ۴۰-۳۰ دقیقه روزانه مثل پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و...، حداقل ۱۵ دقیقه روزانه در معرض تابش نور آفتاب به‌طور مستقیم (نه از پشت شیشه یا لباس) ، از پوکی استخوان پیشگیری کنید.
مسئول پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل بیان داشت: دوره درمانی پوکی استخوان طولانی‌مدت است و فاز اول درمان حداقل ۵-۳ سال به طول می‌انجامد. امروزه گستره بالایی از گزینه‌های درمانی برای پوکی استخوان موجود است که بسته به شرایط فردی و شدت بیماری متفاوت است.
وی افزود: برای اینکه از سلامت استخوان خود مطمئن شوید بخصوص اگر سن بیش از ۵۰ سال دارید به پزشک مراجعه کنید.
