در تصاویر منتشره توسط دفتر ریاست جمهوری آذربایجان، الهام علیاف پرچم این کشور را قبل از افراشتهشدن بر روی میله میبوسد.
از زمانی که پایتخت قرهباغ در اوایل دهه ۱۹۹۰ به دست جداییطلبان ارمنی افتاد، این اولین سفر علیاف به این شهر محسوب میشود؛ شهری که آذربایجان آن را «خانکَندی» و ارمنستان آن را «اِستِپاناکِرت» مینامد. حدود سه هفته پیش، در ۲۴ سپتامبر، ارتش آذربایجان با حمله به این ناحیه به سه دهه حکومت خودمختار جداییطلبان ارامنه پایان داد.
اکثریت قریب به اتفاق ۱۲۰ هزار ارامنه ساکن این سرزمین در پی حمله نیروهای آذربایجان به خاک ارمنستان گریختهاند. تصاویر منتشره از شهر اصلی قرهباغ پس از این حمله، شهری خالی از سکنه یا به اصطلاح «شهر ارواح» را نشان میدهد.
سفر الهام علیاف دقیقا در بیستمین سال ریاستجمهوری او انجام شده است. او در طول حکومت استبدادی خود وعده داده بود که قرهباغ را به قلمرو آذربایجان بازگرداند.
گفته میشود الهام علیاف ۶۱ ساله، که در سال ۲۰۰۳ به مقام ریاستجمهوری آذربایجان رسید و جانشین پدرش حیدر علیاف شد، در جریان سفرش همچنین از یک آبانبار، یک قلعه باستانی و همچنین شهرهای دیگر بازدید کرده است.
دیدار علیاف از پایتخت قرهباغ در حالی انجام شد که پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، روز یکشنبه درخواست کرد که از صومعهها و کلیساهای مسیحی باستانی ارامنه در قره باغ حفاظت شود.
وی که پس از مراسم نیایش سنتی خود در میدان سنت پیتر در رم سخنرانی میکرد، گفت: «فراتر از وضعیت انسانی آوارگان که جدی است، میخواهم که از صومعهها و عبادتگاهها در منطقه حفاظت شود.»
پاپ از مقامات جدید و «همه ساکنان» خواست تا به «نشانه ایمان و نشان برادری که به ما امکان میدهد علیرغم اختلافات با هم زندگی کنیم»، به عبادتگاهها احترام بگذارند.
ارمنستان آذربایجان را به «پاکسازی قومی» در قرهباغ متهم کرده است. اتهامی که باکو آن را رد میکند.
سفر الهام علیاف پس از دیدار وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در نشست رهبران شوروی سابق در قرقیزستان انجام میشود که نیکول پاشینیان نخستوزیر ارمنستان در آن شرکت نکرده بود.
آذربایجان و ارمنستان از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی درگیر مناقشه بر سر قرهباغ بودهاند.
منطقه قرهباغ کوهستانی که ساکنان آن عمدتاً ارامنه بودهاند از زمان سقوط امپراتوری روسیه بخشی از آذربایجان محسوب میشده است. زمانی که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید، این منطقه با حمایت ارمنستان استقلال خود را به صورت یکجانبه اعلام کرد.
آذربایجان و ارمنستان یک بار در دهه ۱۹۹۰ و همچنین یک بار در سال ۲۰۲۰ بر سر این سرزمین وارد جنگ شدند.
پیشتر ارمنستان از دیوان بینالمللی دادگستری خواسته بود تا باکو را وادار کند نیروهای خود را از قرهباغ خارج کرده و به ارامنه آواره اجازه دهد در سلامت به این منطقه بازگردند.
باکو و ایروان هر کدام دیگری را به نقض یک معاهده سازمان ملل متحد یعنی «کنوانسیون بینالمللی محو همه اشکال تبعیض نژادی» (ICERD) متهم میکنند.