کد خبر: ۸۶۹
تاریخ انتشار : ۰۶ بهمن ۱۳۸۳ - ۱۲:۲۸

تسليحات هسته‌اي هند

آفتاب‌‌نیوز : در سال 1964 ميلادي، هند يك دستگاه بازفرآوري را در ترومبي به راه انداخت كه براي جدا كردن پلوتونيوم توليد شده توسط راكتور تحقيقاتي CIRUS به كار مي‌رفت. اين پلوتونيوم در نخستين آزمايش هسته‌اي هند در 18 مي 1974 ميلادي كه از سوي دولت هند به‌عنوان «آزمايش هسته‌اي صلح‌آميز» خوانده شد مورد استفاده قرار گرفت.

براساس اطلاعات بولتن دانشمندان اتمي هند كاربر روي سلاح‌هاي گرما هسته‌اي «ترمو نوكلير» را در دهه 1980 آغاز كرد. در سال 1989 ميلادي، ويليام.اچ.وبستر رئيس سيا در مقابل كميته مسائل دولتي سنا شهادت داد كه «نشانه‌هايي وجود دارد كه هند به تكنولوژي تسليحات گرما هسته‌اي تمايل زيادي نشان مي‌دهد.» در آن زمان، هند مشغول تصفيه ليتيوم، توليد تريتيوم و جداسازي ايزوتوپ‌هاي ليتيوم بود. 

هند همچنين فلز بريليوم خالص را از آلمان غربي به‌دست آورده بود. آزمايش پس از 24 سال فعاليت بدون آزمايش، هند اين آزمايشات هسته‌اي را با عنوان «عمليات شاكتي» به جرا در آورد. واجپايي نخست وزير هند مجوز اين آزمايش‌ها را در 8 آوريل سال 1998 ميلادي، يعني دو روز پس از آزمايش موشك قائوري در پاكستان صادر كرد. در 11 مي 1998، هند سه دستگاه را در سايت آزمايش زيرزميني پوكران مورد آزمايش قرار داد و در 13 ماه مي 1998 نيز دو آزمايش ديگر انجام پذيرفت. آزمايش‌هايي كه در ساعت 3:45 بعدازظهر يازدهم ماه مي انجام گرفت، از سوي دولت هند به‌عنوان آزمايش همزمان سه وسيله – يك دستگاه شكافت با قدرت انفجار 12 كيلوتن، يك دستگاه گرما هسته‌اي با قدرت انفجار حدود 43 كيلوتن و يك دستگاه شبه كيلوتن- معرفي شد. 

دو آزمايشي نيز كه ساعت 12:21 بعدازظهر سيزدهم ماه مي انجام گرفتند، به قدرت انفجاري در دامنه 2/0 تا 6/0 كيلوتن رسيدند. به هرحال، بحث زيادي درخصوص اين ادعاها در گرفت. براساس اطلاعات لرزه‌اي، منابع دولتي آمريكا و كارشناسان مستقل اعلام كردند كه قدرت انفجار آزمايش گرماهسته‌اي، در دامنه 25-12 كيلوتن قرار دارد و ميزان 60-43 كيلوتن اعلام شده از سوي دولت هند، واقعي نيست. 

اين موضوع، شك و ترديدهايي را نسبت به ادعاي هند درخصوص انفجار يك وسيله گرما هسته‌اي به‌وجود آورد. در ابتدا، ناظران اعلام كردند كه اين آزمايش مي‌توانسته در مورد يك دستگاه تقويت شده شكافت به كار رود و احتمالاً آزمايش يك وسيله چند مرحله‌اي گرما هسته‌اي، دور از واقعيت است. 

در اواخر سال 1998 تحليل‌گران آزمايشگاه ملي لارنس ليورمور به اين نتيجه رسيدند كه هند براي آزمايش يك وسيله گرما هسته‌اي اقدام كرده بود اما مرحله دوم از اين بمب دو مرحله‌‌اي، مطابق برنامه پيش نرفت. 

 قدرت انفجار (ميزان گزارش شده)قدرت انفجار (ميزان ادعا شده)   تاريخوسيله آزمايش 
 كيلوتن 6-4 كيلوتن 15-12 18 مي 1974 وسيله شكافت  -
 كيلوتن 25-12 كيلوتن 60-43 11 مي 1998 وسيله گرما هسته‌اي شاكتي 1
 ؟؟؟  كيلوتن 12 11 مي 1998 وسيله شكافت شاكتي 2
  كم كيلوتن 2/0 11 مي 1998وسيله با قدرت انفجار كم شاكتي 3 
  كم كيلوتن 5/0 13 مي 1998 وسيله با قدرت انفجار كم شاكتي 4
  كمكيلوتن 3/0  13 مي 1998وسيله با قدرت انفجار كم  شاكتي 5

 زرادخانه هسته‌اي هند با وجود آنكه هند هيچ اظهارنظر رسمي در مورد ابعاد زرادخانه هسته‌اي خود مطرح نكرده است، NRDC تخمين مي‌زند كه هند حدود 35-30 كلاهك هسته‌اي دراختيار دارد و ادعا مي‌كند كه هند در حال توليد مواد جانبي هسته‌اي نيز هست. 

جوزف سيرينسيون از بنياد صلح بين‌الملل كارنگي حدس مي‌زند كه هند پلوتونيوم تسليحاتي لازم براي 90-50 سلاح هسته‌اي و نيز ميزان كمتر و ناشناخته‌اي از اورانيوم تسليحاتي را توليد كرده است. توليد پلوتونيوم تسليحاتي در مركز تحقيقات اتمي «بابها» صورت مي‌گيرد كه محل نگهداري راكتور CIRUS خريداري شده از كانادا، راكتور داخلي دروا و يك دستگاه جداسازي پلوتونيوم هم بوده است. 

براساس گزارش بخش دفاعي در ژانويه 2001 ميلادي، هند احتمالاً اجزايي از تسليحات هسته‌اي را در اختيار دارد و مي‌تواند چندين سلاح هسته‌اي را سوار كند و به كار ببرد و اين كار در فاصله چند روز تا يك هفته انجام خواهد گرفت. 

مطالعه RAND در سال 2001 كه از سوي اشلي‌تليس انجام شده نشان مي‌دهد كه هند زرادخانه هسته‌اي ندارد و به‌دنبال آن نيست. براساس گزارش اطلاعاتي جين، هدف هند، به دست آوردن زرادخانه هسته‌اي است كه «از لحاظ استراتژيك، فعال باشد اما از لحاظ عملي، مسكوت بماند.» اين حالت به هند اجازه مي‌دهد توانايي مقابله به مثل را «در فاصله چند ساعت و چند هفته به دست آورد، اما در عين حال كنترل و مهار را به نمايش بگذارد.» به هرحال، اين گزارش نشان مي دهد كه در آينده، هند شايد با فشار فزاينده‌اي براي تبديل زرادخانه هسته‌اي‌اش با يك حالت جايگزين مواجه شود. 

«دكترين» هند، خط‌مشي هسته‌اي اعلام شده‌اي دارد و در مرحله ايجاد يك دكترين هسته‌اي بر مبناي «بازدارندگي حداقل و مطمئن» قرار دارد. در ماه اوت سال 1999 ميلادي، دولت هند، پيش‌نويس دكتريني را منتشر كرد كه تأكيد مي‌كرد تسليحات هسته‌اي تنها براي بازدارندگي هستند و هند، سياست «فقط مقابله با مثل» را دنبال خواهد كرد. اين سند همچنين نشان مي‌دهد كه هند «در آغاز كردن اولين حمله هسته‌اي، پيشقدم نخواهد شد، اما اگر پيشگيري مؤثر نباشد، با مقابله به مثل سنگيني وارد عمل خواهد شد» و تصميم به استفاده از تسليحات هسته‌اي، تنها به وسيله نخست‌وزير يا «جانشين معين‌او» صادر خواهد شد. 

براساس NRDC، علي‌رغم تشديد تنش‌ها بين هند و پاكستان در فاصله سال 2002-2001، هند به سياست عدم آغاز حمله هسته‌اي، متعهد است. اما يك مقام وزارت امورخارجه هند در سال 2000 ميلادي به «اخبار دفاعي» گفت: «خط‌مشي» عدم پيشگامي در حمله هسته‌اي، « به آن معني نيست كه هند توانايي آغاز حمله هسته‌اي را ندارد.» هند، معاهده ممنوعيت آزمايش جامع CTBT، يا معاهده منع گسترش NPT را امضا نكرده است. هند، عضو آژانس بين‌المللي انرژي اتمي IAEA است و چهار تا از 13 راكتور هسته‌اي اين كشور، تحت معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي آژانس قرار دارند. 

علي‌رغم آنكه معاهده ممنوعيت آزمايش هسته‌اي، براي چند دهه دنبال شده است، هند در مجمع عمومي سازمان ملل متحد به تصويب اين معاهده، رأي مخالف داد. اين اقدام در تاريخ 10 سپتامبر سال 1996 ميلادي انجام پذيرفت. هند با عدم وجود آمادگي لازم براي خلع سلاح جهاني هسته‌اي «در يك چارچوب مشخص زماني» مخالفت كرد. هند همچنين تقاضا كرد كه اين معاهده، هر نوع شبيه‌سازي آزمايشگاهي هسته‌اي را نيز ممنوع كند. 

به علاوه، هند با شرط و ماده‌اي از معاهده CTBT كه خواهان گرفتن تأييديه هند براي اجراي معاهده است مخالفت كرد. هند، اين مسأله را نقض حق خود مختاري خود براي انتخاب لزوم امضاي معاهده مي‌دانست. 

در اوايل فوريه 1997 ميلادي، گوجرال وزير امورخارجه وقت هند برمخالفت هند با اين معاهده تأكيد كرد و گفت: «هند از هرگامي كه براي از بين بردن تسليحات هسته‌اي برداشته شود حمايت مي‌كند اما اعلام مي‌كند كه معاهده، در شكل فعلي‌اش، چندان جامع نيست و تنها انواع خاصي از آزمايش را ممنوع مي‌كند.» توضيحات موارد صادركننده سال/تاريخ شركت هندي خاك ناياب (IREL) و شركت‌هاي فرانسوي «مجمع توليدكنندگان شيميايي و «بانك مراكشي اعتبار» توافق كردند كه تجهيزاتي را در آلوايه (كرالا) براي استخراج توريم از سنگ مونازيت بسازند. 

كمك تكنيكي فرانسه 1949 در مقابل كمك كميسيون انرژي اتمي (AEC) براي خريد يك راكتور انگليسي در آينده، دكتر بابها، سوخت اورانيوم و اطلاعات تكنيكي را براي يك راكتور تحقيقاتي به شكل استخر فراهم مي‌كند. شش كيلوگرم سوخت اورانيوم غني‌شده و كمك تكنيكي انگليس اواخر 1954 – اوايل 1955 كميسيون انرژي اتمي آمريكا موافقت مي‌كند كه آب سنگين را براي راكتور تحقيقاتي كانادا – هند – آمريكا CIRUS در ترومبي بفروشد 10 تن آب سنگين آمريكا فوريه 1955 كانادا پيشنهاد مي‌كند كه راكتور تحقيقاتي MW40 آب سنگين تحت‌فشار (PHW) را بسازد و تمام هزينه‌هاي مبادله خارجي آن را براي پروژه 14 ميليون دلاري بپردازد (هزينه‌هاي كلي به 24 ميليون دلار رسيد)، علي‌رغم آنكه كانادا معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي راكتور را ضروري ندانست، اما يك بند مخفي از قرارداد تأكيد مي‌كند كه هند، راكتور را فقط براي اهداف صلح‌آميز مورد استفاده قرار خواهد داد. 

كمك تكنيكي كانادا اوت 1955 كميسيون انرژي اتمي انگليس اعلام مي‌كند كه تمايل دارد تمام عناصر سوختي لازم براي راكتور CIRUS را فراهم كند. انگليس همچنين اعلام مي‌كند كه كمك تكنيكي را براي راكتور انرژي صفر زرلينا فراهم خواهد كرد عناصر سوخت راكتور و كمك تكنيكي انگليس اكتبر 1955 ساخت راكتور تحقيقاتي آسپارا با استفاده از نقشه‌هاي انگليس در ترومبي آغاز مي‌شود كمك تكنيكي انگليس 1955 دانشمندان و مهندسان هندي در امور هسته‌اي توسط مقامات آمريكايي آموزش داده مي‌شوند و به هزاران گزارش و مطلب غيرمحرمانه دسترسي مي‌يابند. كمك تكنيكي آمريكا 1955 آمريكا و هند، قراردادي امضا مي‌كنند كه برابر آن، آمريكا براي فروش آب سنگين براي راكتور CIRUS موافقت مي‌كند. 

تحت اين موافقتنامه، آمريكا چهار محموله آب سنگين را در تاريخ 15 ژوئن 1956 خواهد فرستاد. يكي از اين محموله‌ها 9/18 تن آب سنگين را در بر دارد و بدون دستور معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي تأمين شده است. 

چهارمحموله آب سنگين آمريكا 16مارس 1956 يك موافقتنامه همكاري هسته‌اي بين هند و كانادا به امضا مي‌رسد. كانادا موافقت مي‌كند كه نيمي از سوخت اوليه لازم براي راكتور CIRUS را فراهم كند. سوخت اورانيوم كانادا 28 آوريل 1956 كمپاني آمريكايي ويترو اينترنشنال، طرح‌هاي يك دستگاه بازفرآوري (استخراج پلوتونيوم-اورانيوم) را به هند ارائه مي‌دهد. اين كمك تكنيكي از طريق برنامه اتم براي صلح انجام مي‌گيرد. 

هندي‌ها اين طرح‌ها در دوران ساخت نيروگاه در ترومبي، مورد تجديدنظر قرار مي‌دهند. طرح‌هاي يك نيروگاه بازفرآوري سوخت مصرف شده آمريكا 27 مارس 1961 دو مشاور روسي در امور استخراج از جادوگورا ديدن مي‌كنند تا براي حفر چاله‌هاي اصلي معادن اورانيوم به دپارتمان انرژي اتمي DAE كمك كنند. كمك تكنيكي شوروي سابق 1962 76 دانشمند هسته‌اي هند براي آموزش به خارج فرستاده مي‌شوند كمك تكنيكي نامشخص 1962 كانادا موافقت مي‌كند كه طرح‌هاي راكتور نيروگاه آب سنگين تحت‌فشار (PHWR) به نام CANDU را به هند ارائه كند. 

به اين ترتيب، هند از كمك لازم براي ساخت نخستين راكتور ايستگاه قدرت اتمي رجستان بهره‌مند مي‌شوند (RAPS). دولت كانادا همچنين يك وام 37 ميليون دلاري براي اين تكنولوژي دراختيار هند قرار مي‌دهد. يك موافقتنامه معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي بين دو كشور به امضا مي‌رسد كه اجازه بازرسي متقابل از RAPS و ايستگاه قدرت اتمي داگلاس در تاوا را فراهم مي‌كند. كمك تكنيكي و مالي و سوخت اورانيوم كانادا آوريل 1964 در 8 اوت 1963، آمريكا موافقت مي‌كند كه دو راكتور آب جوشان (BWR) را براي ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) دراختيار هند قرار دهد. 

در مقابل هند موافقت مي‌كند كه تنها از سوخت اورانيوم غني شده معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي براي اين تجهيزات استفاده كند. اين موافقتنامه همچنين 80 ميليون دلار اعتبار آمريكا را نيز به همراه دارد. جنرال الكتريك كه در 8 ماه مي 1963 قراردادي با دپارتمان انرژي اتمي (DAE) به امضا رسانده بود، ساخت BWR را در اكتبر 1964 آغاز مي‌كند. راكتورها فعاليت تجاري خود را در اكتبر 1969 آغاز مي‌كنند. دو راكتور آب جوشان 200 MW و اعتبار مالي آمريكا اكتبر 1964 – اكتبر 1969 مركز انرژي اتمي انگليس به مركز تحقيقات اتمي بابها (BARC) كمك مي‌كند تا در شمال بانگالور، ايستگاه لرزه‌اي گائوريبيدنور را بسازد. كمك تكنيكي انگليس اواخر 1965 هند، آمريكا و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي موافقتنامه‌اي را به امضا مي‌رسانند كه به آمريكا اجازه مي‌دهد مقدار كمي پلوتونيوم را براي مقاصد تحقيقاتي دراختيار هند قرار دهد. 
مقدار كمي پلوتونيوم آمريكا دسامبر1966 كانادا موافقت مي‌كند كه براي ساخت دومين راكتور رجستان (RAPS-2) به هند كمك كند. 

معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي اكيد آژانس روي سوخت اورانيوم براي اين راكتور اعمال مي‌شوند. كمك تكنيكي كانادا 16 دسامبر 1966 يك نيروگاه آب سنگين با ظرفيت سالانه 2/67 تن در بارودا با كمك فرانسه ساخته مي‌شود. 

كنسرسيومي از شركت‌هاي فرانسوي (GELPRA) بر طراحي، مهندسي و واردات تجهيزات براي ساخت نيروگاه نظارت مي‌كند. كمك تكنيكي فرانسه 1971-1969 به عنوان بخشي از موافقتنامه با كميسارياي انرژي اتمي فرانسه، 30 دانشمند هسته‌اي، مهندس و تكنسين هسته‌اي به فرانسه مي‌روند تا روي طرح هاي يك راكتور زاينده و پرسرعت كار كنند. كمك تكنيكي فرانسه 1969 دانشمندان هندي از اين كشورها ديدن مي‌كنند تا پيشرفت‌هاي حاصل در حفاري سنگ معدن اورانيوم و كشف آن را مورد مطالعه قرار دهند. كمك تكنيكي اسپانيا، سوئد و فرانسه ژوئن 1970 اينها براي نيتريده كردن اجزاي فولاد ضدزنگ PH4-17 براي دستگاه‌هاي سوخت، تهيه و تجهيز شدند. 

دو كوره نيتريدي كانادا 1972-1971 به دنبال آزمايش هسته‌اي صلح‌آميز پوكران در سال 1974، هند اكثر تجهيزات لازم براي راكتورهاي آب جوشان ايستگاه TAPS را از اروپا خريداري مي‌كند. تجهيزات براي ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) آلمان، اسپانيا، سوئد و ديگر كشورهاي اروپايي 1996-1976 اورانيوم غني شده به عنوان منبع سوختي براي ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) به كار گرفته مي‌شود و به وسيله مجموعه سوخت هسته اي (NFC) به عناصر سوختي تبديل مي‌شود. 

هگزا فلورايد اورانيوم غني شده (UF6) آمريكا 1979-1978 راكتور آزمايشي زاينده و پرسرعت كالپاكام با كمك فرانسه ساخته مي‌شود. اجزاي اصلي براي اين راكتور در داخل توليد مي‌شوند كمك تكنيكي فرانسه 1979-1978 هند و فنلاند يادداشت تفاهمي در مورد كمك تكنيكي فنلاند در ساخت راكتورهاي هسته‌اي هند به امضا مي‌رسانند. كمك تكنيكي فنلاند 15 فوريه 1980 هند اولين محموله آب سنگين از شوروي سابق را دريافت مي‌كند. 

در سال 1979، شوروي سابق موافقت كرده بود كه 250 تن آب سنگين براي هند فراهم كند. آب سنگين شوروي سابق 28 مي 1980 پس از تأخير فراوان، آمريكا كه در سال 1963 تعهد كرده بود سالانه 19 تن اورانيوم غني شده را ارائه كند، اين ماده را دراختيار ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) قرار داد. محموله دوم از آن به‌طور نامحدود به تأخير افتاد، زيرا هند معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي همه‌جانبه براي تجهيزات هسته‌اي خود را نپذيرفت. 19 تن اورانيوم غني شده آمريكا 5 اكتبر 1980 به‌دنبال موافقتنامه امضا شده در نوامبر 1982، فرانسه موافقت مي‌كند كه سوخت اورانيوم غني شده براي ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) را فراهم كند. اولين محموله آن در مي 1983 مي‌رسد. 

فرانسه محموله سوخته را در 1992 متوقف مي‌كند. 5/19 تن سوخت اورانيوم غني شده فرانسه مي 1983 گزارش شده است كه آب سنگين نروژ كه قرار بود به آلمان غربي برود، به سوئيس برده شده و از آنجا به هند رفته است. دولت هند اين ادعاها را رد مي‌كند.

 5/27 تن آب سنگين نروژ/آلمان غربي 1983 آب سنگين شوروي سابق با 5/27 تن آب سنگين نروژ كه گفته مي‌شود به سوئيس برده شده بود تركيب مي‌شود. اين محموله سپس با هواپيما به بمبئي برده مي‌شود. 7/4 تن آب سنگين شوروي سابق 1983 شركت نروژي نورسك دينا اين كامپيوترها را به قيمت 88/1 ميليون دلار به مركز تحقيقات اتمي بابها (BARC) مي‌فروشد. 

نروژ اصرار مي‌كند كه اين كامپيوترها نبايد در نيروگاه‌هاي هسته‌اي به‌كار گرفته شوند. شش كامپيوتر مدل 100ND و 500ND نروژ 1984-1983 نورسك ديتا حدود 60 كامپيوتر به هند مي‌فروشد با وجود آنكه اكثر اين كامپيوترها در نروژ ساخته شده‌اند، شركت الكترونيكي اينديا ليميتد (ECIL) اجازه مي‌يابد كامپيوترهاي ND را تحت موافقتنامه تقسيم تكنولوژي به ارزش حدود 15 ميليون دلار بسازد. نروژ بعدها فروش بيشتر يا انتقال آن را به‌علت ترس از به‌كارگيري كامپيوترها در برنامه تسليحات هسته‌اي هند رد مي‌كند. 

كامپيوترها و كمك تكنيكي نروژ 1990-1984 در حالي كه آب سنگين نروژ براي راكتورهاي آب سنگين تحت فشار (DHWR) در CANDV در كرناوادو مورد استفاده بود. روماني در مارس 1986، مقاديري آب سنگين به هند صادر كرده است. هند اين ادعاها را رد مي‌كند. 5/12 تن آب سنگين نروژ / روماني 20 مارس 1986 يك مقام هندي، ادعاهاي شوراي دفاع از منابع طبيعي در آمريكا را كه هند را متهم به واردات غيرقانوني آب سنگين از چين كرده است رد مي‌كند. گفته مي‌شود اين مقدار براي تجهيز سه راكتور اتمي در 1985 به كار رفته است. 

يك مقام هندي اين ادعاها را «چرنديات» مي‌خواند. آب سنگين چين اواسط دهه 1980 اين دستگاه چاكرا روز 5 فوريه 1988 به ويزاگ مي‌رسد. اين دستگاه بخشي از موافقتنامه اجاره سه ساله هند با شوروي سابق است و «به منظور استفاده آموزشي» دراختيار هند قرار مي‌گيرد. اين دستگاه در 5 ژانويه 1991 برگردانده مي‌شود. 

يك زيردريايي حمله هسته‌اي از مجموعه پروژه اسكات A670 («چارلي كلاس» در طرح ناتو) شوروي سابق 5 فوريه 1988 تا 5 ژانويه 1991 هند، بريليم را از آلمان غربي وارد مي‌كند. اين ماده ممكن است در توليد تسليحات هسته‌اي به‌كار رود. بريليوم آلمان غربي 1989 آمريكا تصميم مي‌گيرد ابر كامپيوترهايي را به انستيتو علوم هند (IISC) در بانگالور بفروشد. اين فروش به شرطي صورت مي‌گيرد كه استفاده آن فقط به مقاصد صلح‌آميز باشد. جورج بوش رئيس جمهور آمريكا در 13 دسامبر 1990 آن را مورد تأييد قرار مي‌دهد. 

ابركامپيوترهاي كري آمريكا 8 آوريل 1990 روزنامه ساندي تايمز (لندن) گزارش مي‌دهد كه مؤسسه انگليسي ماركوني – GEC «به‌طور مخفيانه تكنولوژي موشكي و هسته‌اي به هند صادر كرده است». شاخه صادرات اين مؤسسه تلاش كرده بود تجهيزات لازم براي مركز تحقيقات اتمي بابها (BARC) و سازمان تحقيقات و توسعه دفاعي (DRDO) را به‌عنوان مواد تحقيقاتي پزشكي معرفي كند. هند اين ادعاها را رد مي‌كند. 

كمك تكنيكي انگليس 15 ژوئن 1992 هند اعلام مي‌كند كه در حال خريداري اورانيوم غني‌شده از چين براي استفاده در ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) است. محموله اوليه روز 5 ژانويه مي‌رسد و با معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي آژانس مطابقت دارد. در 20 ژانويه، سه محموله از چين، اين 30 تن اورانيوم غني شده را كامل مي‌كند.

30 تن اورانيوم غني شده چين ژانويه 1995 انستيتو علوم هند در بانگالور، يك ابركامپيوتر را از شركت تجهيزات ديجيتالي خريداري مي‌كند. يك ابركامپيوتر آمريكا 1996 زيردريايي روسي روبين براساس گزارش‌ها به سازمان تحقيقات و توسعه دفاعي (DRDO) براي ساخت يك راكتور آب تحت فشار MW90 (PWR) و يك زيردريايي هسته‌اي دو بدنه به هند كمك مي‌كند. (تكنولوژي پيشرفته كشتي) كمك تكنيكي روسيه اواسط دهه 1990 سازمان علوم و تكنولوژي هسته‌اي استراليا (ASNTO) پيشنهاد مي‌كند براي تعيين مكان نابودي زباله‌هاي راديو اكتيو با درجه بالا به مركز تحقيقات اتمي بابها (BARC) كمك كند. اين كار ظاهراً با استفاده از تكنولوژي طيف سنجي شتابگر انجام مي‌شود. كمك تكنيكي استراليا مارس 1997 واشينگتن پست گزارش مي‌دهد كه هند قرار است با كمك روسيه، ساخت تكنولوژي كشتي‌سازي پيشرفته خود يا زيردريايي هسته‌اي را در چندماه آينده آغاز كند. 

كمك تكنيكي روسيه 1998 علي‌رغم تحريم‌هاي هسته‌اي سال 1998، شركت آمريكايي بركلي نوكلئونيكز حداقل پنج ژنراتور پالس هسته‌اي را به هند مي‌فروشد. مجريان اين برنامه در شركت كاليفرنيايي، توسط دادگاه سان‌فرانسيسكو در 28 ماه اوت 2001 تحت تعقيب قرار گرفتند. 5 ژنراتور پالس هسته‌اي آمريكا 2001-1998 LEU به‌عنوان منبع سوختي براي ايستگاه قدرت اتمي تاراپور (TAPS) معرفي مي‌شود. علي‌رغم آنكه تجهيزات TAPS تحت معاهده عدم تكثير تسليحات هسته‌اي آژانس قرار دارد، وزارت امورخارجه آمريكا مدعي است كه مسكو تعهدات عدم گسترش خود را نقض كرده است. اورانيوم با درصد كم غني‌شدگي (LEU) روسيه ژانويه و فوريه 2001 برطبق موافقتنامه هند – روسيه در 12 فوريه 2002، ساخت دو راكتور ER77- MW100 در كودانكولام (تا ميل نادو) آغاز شد. 

راكتورها در فاصله زماني 5 تا 6 ساله تكميل مي‌شوند وگزارش رسانه‌ها نشان مي‌دهد كه حدود 300 شركت روسي در پروژه 5/1 ميليارد دلاري دخيل هستند. كار ساخت براي پروژه توسط پرسنل هندي و با نظارت روسيه انجام مي‌شود. كمك تكنيكي و تجهيزات، دستگاه، مواد، سوخت و مواد يدكي براي راكتور روسيه 31 مارس 2002
بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین