رسانه آمریکایی رولینگ استون نوشت، مقامهای ارشد آمریکایی به این رسانه فاش کردند، دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در دور نخست ریاست جمهوری خود میخواست کشورش را از ائتلاف ناتو خارج کند اما مقامهای ارشد دولتش او را از این کار منصرف کردند.
ترامپ که هم اکنون نامزد ریاست جمهوری پیشتاز رقابت مقدماتی جمهوریخواهان برای رقابت سال ۲۰۲۴ است طبق گزارش رولینگ استون، حالا نیز در حال بحث بر سر این است که در صورت برآورده نشدن درخواستهایش توسط ناتو چطور این کار را محقق کند. او و متحدانش اکنون این طرح را در نظر دارند که طبق توصیف خود ترامپ، سطح مشارکت آمریکا در این ائتلاف را تا سطح یک عضو «ذخیره» پایین بیاورند.
به گفته دو منبع آگاه که صحبتهای ترامپ را شنیده بودند، رئیس جمهور سابق آمریکا هنگام بحث در محافل خصوصی درباره نقش واشنگتن در این ائتلاف نظامی در سال جاری میلادی، تصریح ساخته که نمیخواهد «عاشقان ناتو» مناصب ارشد دولت دوم او را پر کنند.
رئیس جمهور سابق آمریکا این صحبتهای کنایهآمیز خود درباره ناتو را در ضمن گفتگوهای مرتبط با جنگ روسیه در اوکراین مطرح کرده است.
به گفته منابع مطلع، ترامپ در این گفتگوها از رویکردش برای خارج کردن آمریکا از ناتو صحبت کرده اما گفته در صورتی که این ائتلاف نظامی غربی با درخواستهای جدید او موافقت کند، جلوی این امر گرفته خواهد شد.
از جمله مطالبات او این است که اعضای دیگر ناتو هر چه بیشتر بودجه نظامی خود را افزایش دهند و اعضا در این اصل اساسی که حمله به یک عضو ناتو به منزله حمله به همه اعضاست، تجدیدنظر کنند.
ترامپ هنگام حضورش در ریاست جمهوری بارها از این اصل موسوم به اصلا دفاع دستهجمعی ناتو یا مشهور به «بند پنجم» اساسنامه ناتو انتقاد کرده بود. یک مقام ارشد سابق دولتی آمریکا به رولینگ استون شرح داد که چطور در اواسط سال ۲۰۱۸ ترامپ در جلسهای محتوای یک فهرست کتبی از کشورهای کوچکتر عضو ناتو را قرائت و بیان کرد که اکثر آمریکاییها اسم برخی از آنها را هرگز نشنیدهاند.
دونالد ترامپ سپس گفت، «شروع کردن جنگ جهانی سوم» به خاطر حفظ حاکمیت برخی از این کشورها اصلا معنی نداشته و او نباید مجبور به متعهد کردن خودکار سربازان آمریکایی به یک چنین بحرانی باشد.
با این حال اینکه ترامپ به این تهدیدات و اقدامات جامه عمل بپوشاند منوط به این است که او مجددا در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده میلادی پیروز شود. ترامپ زمانی که چهار سال رئیس جمهور آمریکا بود بارها مواضعی را در مخالفت با ائتلاف ناتو اتخاذ کرد اما در نهایت در مواجهه با واکنشهای منفی در داخل دولتش به این مواضع، از آنها کوتاه آمد.
به نوشته رولینگ استون، آرون استاین، کارشناس امور حوزه دریای سیاه در انستیتوی پژوهش سیاست خارجی آمریکا گفت: «چنین کاری از سوی ترامپ به ویژه حالا که جنگ در اروپا شعلهور است و عمده کشورهای اروپا چشم به آمریکا برای بازداشتن از جنگ بیشتر دارند، شدیدا احمقانه خواهد بود. دفع کردن متحدان بر اساس نادانی، بر اساس نادانی که ترامپ درباره این مساله دارد، یک اتفاق احمقانه برای کلیت امنیت ملی آمریکاست.»
رولینگ استون نوشت، مجموعهای از متحدان و حامیان سیاسی ترامپ به او چارچوبهایی برای رویکردش به منظور تضعیف نقش آمریکا در ناتو ارائه کردهاند. یکی از احتمالهایی که در ماههای اخیر توجه ترامپ را جلب کرده مفهومی تحت عنوان «عضویت ذخیره در ناتو» که توسط خود او در محافل خصوصی بیان شد، است. یک منبع نزدیک به ترامپ توضیح داد که این طرح باعث «ایجاد یک حفره درست در وسط ناتو میشود.»
دکتر سومانترا مایترا، نویسنده و محقق محافظهکار در یک گزارش سیاسی-تحلیلی که ماه فوریه تحت عنوان «دور شدن آمریکا از اروپا و رفتن به سراغ یک ناتوی خفته» منتشر کرد، ایدههای مشابه با رویکرد ترامپ در قبال ناتو را بازتاب داد.
یک اندیشکده متشکل از مقامهای کهنهکار دولت سابق ترامپ و جمهوریخواهان نزدیک به وی مشهور به «مرکز احیای آمریکا» نیز این گزارش را از جانب خود منتشر کرد. این اندیشکده خیز برداشته تا در صورتی که ترامپ دوباره به ریاست جمهوری برسد خودش را به عنوان یک دستاندرکار سیاسی مهم مطرح کند.
در این گزارش نوشته شد: «بروکراسی ناتو مانعی بر سر راه کاستن از تعهدات نظامی آمریکاست. این بروکراسی خودکفا شده و حاضر است ماموریتهایی فراتر از نقش محوری ناتو و گاها مغایر با منافع داخلی آمریکا را در پیش بگیرد و کاستن شدید از ابعاد این بروکراسی ناتو باید یکی از اهداف اساسی باشد.»
چند منبع آگاه گفتند، این گزارش اوایل سال جاری میلادی در میان مقامات نزدیک به ترامپ توزیع شد.
یک مقام سابق دولت ترامپ که با کارزار ریاست جمهوری ۲۰۲۴ او در تماس است، گفت: «رئیس جمهور سابق آمریکا برخی از ایدههای این گزارش را پسندیده است.»
جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت سابق ترامپ در ماه اوت در مصاحبهای به پایگاه هیل گفت: «در صورت ریاست جمهوری دوم ترامپ، ما به طور تقریبا مسلم از ناتو خارج خواهیم شد.»
اخیرا مجلس سنای آمریکا یک لایحه متمم برای قانون اختیارات دفاع ملی آمریکا را در فصل تابستان در دستور کار قرار داد که روسای جمهور آینده آمریکا را از خروج از ناتو بدون کسب حمایت دو سوم از نمایندگان سنا منع میکند.
شاید این طرح تلاش رسمی برای خروج از ناتو را به کنگره وابسته کند اما باز هم نمیتواند جلوی اقدامات دولت بعدی احتمالی ترامپ برای تضعیف اطمینان متحدان به تضمینهای امنیتی واشنگتن را بگیرد. طبق بند پنجم اساسنامه ناتو، کشورها ملزم به کمک به اعضایی هستند که تحت حمله قرار میگیرند اما طبق این اساسنامه، خود کشورهای عضو میتوانند درباره نوع و ابعاد کمکهایشان تصمیم بگیرند.
با تصویب این متمم کار ترامپ برای خارج کردن رسمی آمریکا از ناتو سختتر خواهد شد اما او همچنان خواهد توانست تضمینهای امنیتی آمریکا را در چشم دیگر اعضای ائتلاف بیاعتبار کند.
یک مشاور ترامپ گفت: «او هنوز میخواهد از ناتو خارج شود اما این نیز مشخص نیست که آیا این کار را محقق خواهد کرد یا خیر. چیزی که مسلم است این است که در این روزها خواستار یک تیم سیاسی خیلی خیلی سختگیرتر نسبت به ناتو در اطراف خود است.»