بیم و امید‌های یک خبر ۲۴ ساعت پس از اعلامِ وزیر
۲۳ سال بود که آبان ماه‌ها برای اهالی رسانه رنگ و بویی دیگر داشت. ۲۳ سال، پاییز موسم برگزاری نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها بود و خبرنگار‌ها اگرچه از حجم فشرده و ده‌روزه دید و بازدید‌ها گاه به شدت خسته و حتی گله‌مند می‌شدند، اما ته دلشان از اینکه ایامی برای خود و به نام خود داشتند خرسند بودند. حالا ۶ سال از آخرین نمایشگاهی که برای رسانه‌ها برگزار شد می‌گذرد و کم کم می‌رفت که از ذهن همه پاک شود، ۲۳ سال نمایشگاهی بود و شور و نشاطی با حضور رسانه‌ها، مردم و مسوولان.
اعلام از سرگیری نمایشگاه مطبوعات توسط وزیر ارشاد در روز گذشته، در عین نگرانی‌ها و طرح پرسش‌هایی درباره شیوه‌ی برگزاری، بارقه‌ای از امید را برای رسانه‌ای‌ها روشن کرد.
محمدمهدی اسماعیلی گفته است که ظرف ۱۰ روز آینده زمان نهایی هم اعلام خواهد شد و در این مسیر چشم به همراهی و هم‌اندیشی با اهالی رسانه دوخته است.
پیشتر در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد هم با اشاره به اهتمام این معاونت برای احیای رویداد‌های حوزه رسانه، از برگزاری نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌ها در پاییز امسال خبر داده بود.
برپایی جشنواره ملی رسانه‌های کشور در سال جاری هم بخشی از وعده‌های معاون مطبوعاتی بود که کمی زودتر، یعنی در تابستان محقق شد و اختتامیه آن همزمان با روز خبرنگار (مرداد ماه ۱۴۰۲) برگزار شد.
سابقه برگزاری نمایشگاه مطبوعات در دهه‌های گذشته و تعطیلی چندساله این نمایشگاه از دغدغه‌هایی بوده که از زمان برپایی نمایشگاه کتاب توسط مهدی‌پور مطرح شد. به گفته او گویا «از سال ۱۴۰۰ مطالبه‌ای از سوی صنف مبنی بر احیای مجدد نمایشگاه مطبوعات ایجاد شد» که در نهایت معاونت مطبوعاتی را بر آن داشت با توجه به تحولاتی که طی سال‌های اخیر در این حوزه به وجود آمده است، برنامه‌ریزی‌ها و ساز و کار‌های لازم برای برگزاری مطلوب این رویداد رسانه‌ای انجام شود.
اما نمایشگاه مطبوعات همان‌طور که این روز‌ها به یک‌باره اعلام برگزاری‌اش رسما به گوش می‌رسد، همان‌طور هم یک‌باره ۶ سال قبل تعطیل شد. مهر سال ۹۷ در حالی که بسیاری منتظر اعلام شرایط برگزاری جشنواره بیست و چهارم بودند، به ناگاه اعلام شد که قرار نیست جشنواره‌ای در کار باشد؛ البته از مدتی پیش زمزمه‌های مبنی بر برگزار نشدن به گوش می‌رسید و اتفاقا در آن زمان از سوی بسیاری از صاحبان رسانه‌ها نیز مورد استقبال واقع شده بود، اما اینکه پس از بیست و سه سال برگزاری، رسما اعلام شود جشنواره تعطیل خواهد شد، از سوی معاونت مطبوعاتی وقت تصمیم سنگینی تلقی می‌شد.
البته علت استقبال برخی رسانه‌ها از برپا نشدن جشنواره، نگاه‌های انتقادی بود که بعضا درباره نحوه حضور مدیران در چنین رویداد‌هایی مطرح می‌شد؛ اینکه برای مثال جشنواره به جای آنکه محلی برای عرضه رسانه‌ها باشد، به مکانی برای عرض‌اندام مدیران و بعضا سلبریتی‌های فراموش‌شده تبدیل شده و بعد از ۱۰ روز عایدی لازم را برای رسانه‌ها ندارد. یا اینکه به باور آن‌ها نمایشگاه مطبوعات در آن شرایط صرفا برای وزارت ارشاد و زیرمجموعه‌هایش جنبه تبلیغاتی داشت و دیگر هیچ.
این بار، اما دولت وقت هم تمایلی به برگزاری نداشت؛ محمدرضا دربندی ـ مدیر وقت مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ سال ۹۷ درباره دلایل برگزار نشدن نمایشگاه مطبوعات بیست و چهارم به ایسنا گفته بود: از آنجا که هزینه برگزاری نمایشگاه مطبوعات برای دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل توجه است و از طرفی هم با توجه به مشکلات کاغذ و مشکلات اقتصادی، مطبوعات و خبرگزاری‌ها نیز آمادگی تجهیز برای حضور در نمایشگاه را ندارند، می‌توانیم امسال نمایشگاه را برگزار نکنیم.
البته در آن زمان ایده برگزار نشدن نمایشگاه مطبوعات با توجه به مشکلات کاغذ که بیش از یک سال بود به صورت جدی گریبان‌گیر مطبوعات و به ویژه روزنامه‌های بخش خصوصی شده و تعطیلی برخی نشریات و کم شدن تعداد صفحات برخی دیگر را هم به دنبال داشت، چندان هم امری غیرمنطقی به نظر نمی‌رسید، اما اینکه آیا ادامه‌دار شدن این روند در سال‌های آتی به نفع مطبوعات و خبرگزاری‌ها بود یا خیر، نکته‌ای است که خود نیاز به پژوهش و نگاهی کارشناسانه دارد.
برخی مخالفان وقت بر این باور بودند که در مقطعی برگزاری نمایشگاه مطبوعات خوب بود، اما زمانی که توسعه دیجیتالی و کارکرد شبکه‌های اجتماعی افزایش پیدا کرد، نمایشگاه مطبوعات نیز فاقد ضرورت شد و جز هزینه نتیجه دیگری نداشت. می‌گفتند: «وزارت ارشاد کار خوبی می‌کند اگر قید نمایشگاه مطبوعات را بزند تا نه برای خودش زحمت درست کند و نه برای رسانه‌ها.»
برخی دیگر هم بر این باور بودند که اصل برگزاری نمایشگاه مطبوعات خیلی خوب است، اما «برگزاری نمایشگاه مطبوعات برای وقتی است که نیاز‌های اولیه رسانه‌ها فراهم باشد و آنگاه بتوانند با حضور در نمایشگاه مطبوعات با مخاطبان ارتباط برقرار کنند و سطح کمی و کیفی خودشان را ارتقاء بدهند.»؛ حال اینکه آیا در مقطع فعلی این نیاز برآورده شده است یا همچنان درگیر اولیه‌ها هستیم، پرسشی است که پس از ۶ سال، پاسخ به آن نیاز به بازنگری و طرح دوباره دارد.
