در حال حاضر حدود ۱۵ میلیون کارگر در کشور وجود دارند که در بخشهای مختلف خدماتی و تولیدی و … کار میکنند. کارگران همانند دیگر قشرهای جامعه از همان ابتدای انقلاب پای کار کشور بوده و در تمام سختیها و شیرینیها، پستیها و بلندیها در کنار مردم گام برداشتهاند.
کارگران در زمره اقشاری هستند که در تلاطمهای اقتصادی، گرانی و رکود تورمی به خصوص در دو سال پایان دولت دوازدهم و دوران دولت سیزدهم بسیار متضرر شدند. قشری که آن را اساس تحولات اقتصادی و چرخیدن چرخهای اقتصاد کشور میدانند، اما در زمان تصمیمگیریها، همواره آخرین توجهات به آنان معطوف شده است.
برخی اعتقاد دارند که کارگران هم نتوانستهاند به درستی مطالبات خود را داشته باشند در نتیجه مجموعهای از نجابت بیش از اندازه کارگران و همچنین تلاطمهای اقتصادی و سیاستهای ناکارآمد اقتصادی کار را به جایی رسانده که عمده کارگران با مشکلات شدید معیشتی روبرو هستند.
ریشه مشکلات کارگری را میتوان در دو زمینه دید، نخست از دیدگاه تصمیمات دولتی و ساختار اقتصادی یعنی به نوعی عامل بیرونی و دوم ساختار جامعه کارگری و صنفی یا به عبارت دیگر عامل درونی.
امنیت شغلی از مهمترین دغدغهها و مطالبات جامعه کارگری به شمار میرود که نقش بسزایی در حفظ اشتغال و صیانت از نیروهای کار دارد. امنیت شغلی در یک کلام به معنای ثبات کار است که موجب ایجاد انگیزه کار، کیفیت تولید و بهرهوری بنگاه میشود و در اسناد بینالمللی، قانون اساسی و قانون کار کشورمان بر اهمیت موضوع امنیت شغلی کارگران تاکید و ضمانت اجرایی خاصی برای آن در نظر گرفته شده است؛ با وجود این امروز بیش از ۹۶ درصد کارگران کشور قراردادی و موقت شدهاند و تنها چهار درصد از کل کارگران کشور رسمی محسوب میشوند و جامعه کارگری خواهان ابطال دادنامه ۱۷۹ دیوان عدالت اداری در زمینه قراردادهای کار است. همچنین مشکلات معیشتی و بیمهای از دیگر دغدغههای کارگران بوده که هر ساله در آستانه هفته کارگر مطرح میشود.
دستمزد پایین از تورم واقعی جامعه باعث شده است که سفره کارگران هرروز کوچکتر شود. کارگران تنها قشری هستند که با تکانههای اقتصادی ضربه میخورند. به طور مثال با گرانی گوجه، تخم مرغ و نان هم سفره کارگران تحت تأثیر قرار میگیرد. هر ساله با رسیدن فصل پاییز قیمت گوجه افزایش مییابد. بارها در کوچه و خیابان با کارگرانی که نان تازه، شانه تخم مرغ، گوجه و پیاز در دست دارند روبهرو شدهایم، کارگرانی که گرسنگی خود را با درست کردن یک تخم مرغ ساده یا املت برطرف میکنند. حالا با گران شدن تخم مرغ، گوجه فرنگی و روغن، "املت" نه تنها یک غذای کارگری محسوب نمیشود بلکه بعضی از کارگران از خوردن آن محروم شدهاند.
از ابتدای سال تاکنون قیمت برخی از مواد خوراکی بارها دستخوش تغییر شده و همین موضوع سبب شده است که قشری که درآمد ماهانه کارگری و ثابت دریافت میکنند برخی از اقلام را از سبد مصرفی خود حذف کنند. راهکار دیگر کارگران برای تأمین بقیه معاش فکر کردن به شغل دوم و سوم است.
*۷۰ درصد کارگران شغل دوم دارند
هادی ابوی، نماینده کارگران در شورای عالی کار با بیان اینکه میزان دستمزد بهاندازهای است که کارگران از کار کردن در واحدهای تولیدی امتناع میکنند گفت: کارگران معتقدند با ساعت کاری بالا و درآمد کم نمیتوانند از پس هزینههای زندگی برآیند و مجبور هستند بعد از پایان ساعت کاری در یک واحد تولیدی یا اداری بهسمت شغل دوم بروند و معاش خانواده را تأمین کنند. بعد از مدتی که در شغل دوم بهطور مثال (تاکسی اینترنتی) میروند، تمایلشان به اینکه آن را بهعنوان شغل دائمی خود انتخاب کنند، بیشتر میشود و ترجیح میدهند بهسمت آن مشاغل بروند.
ابوی با تصریح به اینکه باید واقعیتها را پذیرفت، اضافه کرد: فاصله بین حقوق و هزینههای زندگی کارگران زیاد است، دستمزدهای کارگران عادلانه نیست، اگر من هم بهعنوان عضو شورایعالی کار، مبتنی بر اصل سهجانبهگرایی، امسال به افزایش ۲۷ درصدی دستمزد کارگران در شورا رضایت دادم، در واقع بهعنوان نماینده کارگران رضایت کامل نداشتم، شورایعالی کار هم منافع کارگران و کارفرمایان را با هم در نظر گرفت.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران ایران با بیان اینکه شرایط عرضه و تقاضای نیروی کار نسبت به گذشته تغییر کرده است، گفت: ۷۰ درصد کارگران برای تأمین معاش خود شغل دوم دارند.