خداحافظی بیتا فرهی ؛ از حضور در فیلم هامون تا همکاری با درویش و مهرجویی
بیتا فرهی که درچند هفته گذشته به دلیل عارضه ریه و قلبی در بیمارستان دی بستری بود، ظهر دیروز ۴ آذر ماه از دنیا رفت. فرهی متولد سال ۱۳۳۷ بود و در سن ۶۵ سالگی از دنیا رفت. بازیگری که سال ۱۳۶۸ با فیلم «هامون» به سینما دوستان معرفی شد و با همان گام اولش در سینمای ایران به شهرت رسید در همه این سال‌ها کوشید تا گزیده کار باشد. به همین دلیل تعداد فیلم‌های سینمایی و سریال هایش در طول این ۳۵ سال خیلی زیاد نیست. بازیگری که دوران اوج فعالیت هنری اش را در دهه هفتاد پشت سر گذاشت، از دهه هشتاد با تغییراتی که سینمای ایران تجربه کرد، به ندرت نقش دلخواه خود را یافت و جلوی دوربین رفت. بیتا فرهی که کارش را با یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای روشنفکری ایران آغاز کرده بود، پس از همکاری با داریوش مهرجویی در دو فیلم «هامون» و «بانو» هم با فیلمسازان هم نسل مهرجویی مانند مسعود کیمیایی و بهمن فرمان آرا همکاری کرد و هم با سینماگران نسل انقلاب، چون احمد رضا درویش. بیتا فرهی از میانه‌های دهه هشتاد به بعد کم کار‌تر شد. چه در سینما و چه در تلویزیون. بازیگری که با «هامون» مهرجویی به سینما آمده بود، آخرین بار هم مقابل دوربین مهرجویی رفت و تقدیر چنین بود که «لامینور» مهرجویی آخرین فیلمی باشد که از فرهی بر پرده سینما می‌آید.
از مثلث داریوش مهرجویی، خسرو شکیبایی و بیتا فرهی به عنوان عوامل اصلی فیلم «هامون»، حالا هیچ کدام در این جهان نیستند. خسرو شکیبایی سال ۱۳۸۷ از دنیا رفت. داریوش مهرجویی را در اتفاقی تراژیک به تازگی از دست دادیم و دیروز هم بیتا فرهی از دنیا رفت.
مهشید در «هامون» ٫ زن طبقه متوسط
در اواخر دهه شصت، با هر متر و معیاری مهشید در فیلم «هامون» متفاوت‌ترین کاراکتر سینمای ایران بود. زنی از طبقه متوسط که عاشقانه‌ها و چالش هایش با حمید هامون، چند نسل را شیفته و شیدای فیلم کرد. تحولی مهم در کاراکتر زن سینمای پس از انقلاب که همچنان در یاد‌ها مانده است.
بانو٫ زنی ایستاده در آستانه فصلی سرد
پس از درخشش در فیلم «هامون»، دومین همکاری داریوش مهرجویی با بیتا فرهی می‌توانست در تثبیت جایگاه این بازیگر نقش مهمی ایفا کند. «بانو» سال ۱۳۶۹ کلید خورد و قرار بود سال ۱۳۷۰ در دهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآید. فیلم، اما توسط معاونت سینمایی وقت توقیف شد و عجیب این که هفت سال بعد بدون حذف حتی یک نما روی پرده آمد. به این ترتیب بهترین نقش آفرینی کارنامه سینمایی فرهی با هفت سال تاخیر دیده شد؛ در نقش زنی متمول که هم در زندگی شخصی زخم می‌خورد و هم از خیرخواهی اش جواب مثبتی نمی‌گیرد، نقشی کاملا منطبق با پرسونایش ایفا کرد؛ بانویی موقر با پیشینه خانوادگی‌ای که مبین نوعی از اشرافیت بود که روزگارش به سر رسیده بود.
دکتر شکوه٫ «کیمیا» سرفصلی تازه در سینمای دفاع مقدس
بیتا فرهی با چهره شهری و پیشینه حضور در فیلم‌های روشنفکری، انتخاب متفاوتی بود که احمد رضا درویش در کیمیا انجام داد. حضور زوج شکیبایی ٫ فرهی که تداعی کننده هامون مهرجویی بود در فیلمی دفاع مقدسی، فصل تازه‌ای در سینمای دهه هفتاد رقم زد. کاراکتر دکتر شکوه در کیمیا با اجرای درک شده بیتا فرهی، جلوه‌ای متمایز از تصویر متعارف زنان در سینمای دفاع مقدس یافت.
منیژه مجدی در «اعتراض» ٫ تجربه زن طبقه فرودست
بیتا فرهی در اواخر دهه هفتاد با یکی از متفاوت‌ترین پیشنهاد‌های زندگی هنری اش مواجه شد. پیشنهادی از مسعود کیمیایی برای بازی در نقش زن جنوب شهری فیلم «اعتراض»؛ چالشی بزرگ برای بازیگری که پرسونایش بیشتر مناسب نقش زنان مدرن طبقه متوسط بود. فصل‌های مواجه بیتا فرهی با داریوش ارجمند، جزو سکانس‌های به یاد ماندنی فیلم اعتراض است.
خانم طالقانی در «خانه‌ای روی آب» ٫ غرور بدون تعصب
در تداوم همکاری‌های بیتا فرهی با کارگردان‌های موج نوی سینمای ایران، پس از داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی، نوبت به بهمن فرمان آرا رسید تا در نقشی مکمل از هنر این بازیگر گزیده کار بهرمند شود. در نقش خانم طالقانی پرستاری که گذشته‌ای با دکتر سپید بخت داشته و حالا درگیر بیماری سرطان است.
سیما در «خون بازی» ٫ مادرانگی در اوج
شاید بتوان گفت بازی در «خون بازی» آخرین نقش آفرینی درخشان بیتا فرهی در سینمای ایران بود. در نقش سیما مادری نگران و همراه با دخترش که به شدت گرفتار اعتیاد است، فرهی اجرایی متفاوت در قالب پرسونای آشنایش ارائه داد.
اقدس الملوک بختیاری در «سرزمین مادری» ٫ آخرین تصویر
آخرین تصویری که این روز‌ها از بیتا فرهی مقابل چشم داریم بازی در نقش اقدس الملوک بختیاری است. نقشی که فرهی بیش از یک دهه پیش در سریال «سرزمین مادری» کمال تبریزی ایفا کرد و پس از پخش ناتمام در اوایل دهه نود، حالا روی آنتن رفته است. اجرای پر حس و حال فرهی در این سریال، حالا با رفتنش دریغ آلود به نظر می‌رسد.
