نزدیک به ۵ دهه از آخرین قهرمانی ایران در جام ملتهای آسیا میگذرد و در این سالها میتوان گفت که نمایش تیم ملی در جام ملتهای ۱۹۹۶ یکی از درخشانترین نمایشها بود. هدایت آن تیم را محمد مایلیکهن بر عهده داشت، تیمی که در مرحله نیمه نهایی برابر عربستان با ناداوری شکست خورد و از رسیدن به فینال باز ماند.
مایلیکهن نسلی را شکل داد که دو سال بعد اتفاق بزرگی را رقم زدند و ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه صعود کرد، هر چند که بعد از شکست برابر قطر این مربی برکنار شد و در نهایت ایران با والدیر ویرای برزیلی به جام جهانی صعود کرد. با مایلیکهن در مورد شرایط تیم ملی در آن روزها، تغییرات کادر فنی پرسپولیس و همچنین جام ملتهای فعلی صحبت کردیم که او به سوالات همشهری ورزشی پاسخ داد.
*حتما میدانید که ۴۷سال از آخرین قهرمانی ایران در جام ملتها میگذرد؟
بله، ولی خیلی جاها خودمان نخواستیم که به قهرمانی برسیم و با دخالتهای بیجا و کینه و حسادت اجازه ندادیم تیم ملی به موفقیت برسد. فوتبال ما با وجود مشکلاتی که دارد و با وجود ضعیفترین امکانات، تا دلتان بخواهد استعداد دارد. الان خانوادهها به جای اینکه دوست داشته باشند فرزندانشان دکتر یا مهندس شوند، ترجیح میدهند آنها فوتبالیست شوند. دوران ما اینطور نبود، هزاران کلک درست میکردیم تا برویم فوتبال بازی کنیم. متأسفانه برای پرورش این استعدادها برنامه نداریم و کسانی که کارشان فوتبال است و تحصیلات و تخصص دارند، بیرون نشستهاند و آنهایی که نمیتوانند کمکی به این فوتبال کنند در رأس کار قرار گرفتهاند. آقایان جدا از اینکه رئیس هیأت فوتبال استان هستند، چند شغل دیگر هم در کنارش دارند.
*شما در جام ملتهای ۱۹۹۶هدایت تیمی را بر عهده داشتید که بسیار محبوب بود و نتایج ایران در آن دوره، هنوز هم در ذهن خیلیها باقی مانده است. در مورد آن تیم صحبت میکنید؟
آن زمان فدراسیون دست یکسری افراد بود که خودشان را مالک فوتبال میدانستند. در آن برهه یک مربی جوان مثل مایلیکهن سرمربی تیم ملی شد که به هیچ گروه و جریانی وابسته نبود و همین افراد از همان روز اول شروع کردند که در کار ما بگذارند. رئیس وقت فدراسیون (داریوش مصطفوی) هم علمدارشان بود! آن جام ملتها تنها تورنمنتی بود که هم آقای گل از ایران بود و هم بهترین بازیکن آسیا از آن تیم انتخاب شد، در ضمن کاپ اخلاق را هم بردیم و ۳بازیکن هم در تیم منتخب آسیا قرار گرفتند. من کاری به والدیر ویرا ندارم، اما چطور میشود که بعدها جلال طالبی که ۲۰، ۳۰سال از فوتبال ایران دور بوده، بهعنوان سرمربی تیم ملی انتخاب میشود؟ ایشان مربی و بازیکن خوبی بود، ولی چند دهه از ایران دور بود و اسم بازیکنان را هم اشتباه میگفت. میتوانید از بهنام ابوالقاسمپور سؤال کنید که آقای طالبی او را بهزاد صدا میزد. میدانید چه کسانی ایشان را آوردند؟ همین افرادی که اسم آنها را آوردم، آدمهای ۴۰۰هزار تومانی! آنها در آن زمان از فدراسیون فوتبال ۴۰۰هزار تومان در ماه حقوق میگرفتند، ولی حقوق من ۱۸۰هزار تومان بود.
*در بازی نیمهنهایی مقابل عربستان در ضربات پنالتی شکست خوردیم و داوری هم علیه ما بود. در مجموع فکر میکنید چرا آن تیم قهرمان نشد؟
ما در مرحله گروهی ۳گل به عربستان زدیم، ولی در بازی نیمهنهایی در ضربات پنالتی باختیم. نمیخواهم بهانه بیاورم، ولی داوری ناعادلانه بود و پنالتی مسلم روی حمید استیلی گرفته نشد. ما در زمین تیمی قوی بودیم، ولی برای موفقیت باید بیرون از زمین هم قوی باشید. فدراسیون فوتبال اصلا با ما نبود و چرا باید با ضعیفترین امکانات اول میشدیم؟ ما حتی زمین تمرین نداشتیم، پزشک هم نداشتیم و به من میگفتند پزشک میخواهیم چهکار! بعدها با داد و بیداد یک پزشک به تیم اضافه شد و اعضای کادر فنی هم ۵نفر بودیم. الان، اما در عکسها میبینیم که ۲۴نفر در کنار تیم ملی هستند.
*بابت قهرمان نشدن در آن جام حسرت نمیخورید؟
هر مربیای دوست دارد تیمش قهرمان شود، ولی من خدا را شکر میکنم که عملکرد خوبی داشتیم. یکبار آقای قرائتی گفته بود که چرا ۲۲بازیکن در زمین دنبال یک توپ میدوند و بهتر است ۲ توپ به آنها بدهید! همین ایشان بعد از بازگشت تیم ملی به ایران، در فرودگاه به استقبال ما آمدند و این نشان داد نتایج چه تأثیری در جامعه ما داشت. در آن زمان برخی فقط دنبال هدفهای خودشان بودند، ازجمله آقایان ۴۰۰هزار تومانی.
*در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸و بعد از باخت به قطر در دوحه، برکنار شدید. اگر این اتفاق نمیافتاد میتوانستید ایران را به جام جهانی ببرید؟
شک نداشتم که ایران با وجود من هم به جامجهانی میرفت. ما تیم خوبی داشتیم و نتایج خوبی هم گرفت. در بازی با قطر هم بد بازی نکردیم، ولی متأسفانه باختیم. بعد از آن در مرحله پلیآف با ژاپن بازی کردیم که یکی از ضعیفترین تیمهایش بود، ولی بازی را باختیم و بعد به مصاف استرالیا رفتیم.
*اخراج کریم باقری هم در شکست با قطر تأثیرگذار بود، درست است؟
من قبل از بازی به بازیکنان گفتم که اگر بازیکنان قطر هر شیطنتی کردند، واکنش نشان ندهید، ولی متأسفانه کریم باقری اخراج شد. در نهایت البته همین تیم به جام جهانی رفت.
*فکر میکنید تیم ملی این بار چه نتیجهای میگیرد؟
با اینکه از سرمربی تیم ملی خوشم نمیآید، ولی برای تیم ملی آرزوی موفقیت میکنم، چون میدانم اگر نتایج خوبی بگیریم، حداقل دل مردم در این شرایط سخت برای مقطعی کوتاه شاد میشود. البته تا یادم نرفته باید بگویم که شکایت قبلی این آقا (قلعهنویی) از بنده در دادسرای فرهنگ و رسانه رد شد، ولی متوجه شدم که بار دیگر شکایت کرده است و ۲۸بهمنماه هم تاریخ دادگاه است. از محتویات شکایت هم اطلاعی ندارم.