کم خونی نشانه کمبود سلولها و ماده رنگی قرمز خون میباشد.
ماده رنگی قرمز که هموگلوبین نامیده میشود پروتئینی است که از یک ترکیب آلی آهن تشکیل شده است. تشکیل هموگلوبین به مقدار کافی آهن و پروتئین بستگی دارد. سلولهای قرمز دارای طول عمری در حدود ۱۲۰ روز هستند و روزانه تخریب و جایگزین میشوند.
هر انسان باید دارای ۱۰۰ سی سی خون و ۵ میلیون سلول قرمر در هر میلی لیتر خون باشد. کاهش در میزان هموگلوبین منجر به کم خونی و در نتیجه کاهش در توانایی انتقال خون به بافتها میشود.
علائم کم خونی نگاهی تکیده و نزار به همراه وجود نشانههای نگرانی، چروک پیش از موعد پوست، پوست مایل به خاکستری، چشمهای ضعیف و خسته مهمترین علائم کم خونی هستند. دیگر علائم کم خونی شامل حافظه ضعیف، ضعف عمومی در بدن، سرگیجه، خستگی، از بین رفتن انرژی بدن، تنگی نفس، کند شدن فرایند بهبود زخم ها، سر درد، افسردگی روحی و روانی، داشتن انگشتان، لبها و نرمههای گوش رنگ پریده میباشد.
بیمار مبتلا به کم خونی معمولا از ضعف، خستگی، از بین رفتن انرژی بدن و سرگیجه شکایت دارد. دلایل بروز کم خونی کم خونی میتواند از کاهش در تشکیل سلولهای قرمر خون یا به دلیلی نقص در مغز استخوان و یا مصرف ناکافی آهن، پروتئین و ویتامینها به وجود آید. از دست دادن زیاد خون به دلیل جراحت و خونریزی میتواند همچنین باعث کم خونی شود.
فقدان اسید گوارشی اسید هیدروکلرلیک مورد نیاز برای جذب آهن و پروتئینها میتواند همچنین منجر به کم خونی شود.
فشارهای روحی روانی، اظطراب و نگرانی در تولید اسید هیدرو کلرولیک در بدن اثر میگذارد. کم خونی همچنین میتواند توسط مصرف بسیاری از داروهایی که ویتامین E در بدن را از بیم میبرند یا مصرف داروهایی که مواد مغذی مورد نیاز در ساختن سلولهای قرمز خون را غیر فعال میکنند به وجود آید.
دلایل کمتر شناخته شده دیگر در بروز کم خونی انگلها و کرمهای رودهای هستند. درمان طبیعی و گیاهی مصرف فراوان آهن در سالهای اولیه زندگی میتواند در پیشگیری از کم خونی موثر و مفید باشد.
غذاهای تصفیه شده همچون نان سفید، قندها و دسر، بدن را از آهان مورد نیاز تهی میکند. آهن را همیشه باید در شکل آلی آن مصرف کرد، زیرا استفاده از آهن غیر آلی میتواند خطرناک باشد و ویتامینهای محافظتی و اسیدهای چرب غیر اشباع را از بین ببرد که این امر موجب به وارد شدن صدمات جدی به کبد و حتی سقط جنین و یا تاخیر در تولد نوزاد و یا تولد پیش از موعد در زنان شود.
غذاهای غنی از آهن آلی طبیعی، گندم و غلات سبوس دار، برنج قهوه ای، سبزیجات برگدار سبز همچون کلم، هویج، کرفس، اسفناج و میوههایی همچون سیب، توت، گیلاس، انگور، انجیر و خرما میباشد.
ثابت شده است مصرف فراوان آهن به تنهایی به بازسازی دوباره هموگلوبین در خون کمک نخواهد کرد و میزان پروتئین در بدن نیز باید کافی باشد؛ بنابراین رژیم غذایی باید غنی از پروتئینهای با ارزش بیولوژیکی بالا، چون پروتئین موجود در شیر، پنیر و تخم مرغ باشد. مس همچنین برای استفاده آهن در ایجاد هموگلوبین ضروری است.
مصرف فراوان اسید اسکوربیک برای تسهیل در جذب آهن ضروری است. حداقل دو وعده مرکبات باید روزانه مصرف شود. بیمار مبتلا به کم خونی باید توجه ویژهای به عصاره چغندر داشته باشد.
عصاره چغندر دارای مقادیر بالایی از آهن میباشد، سلولهای قرمز خون را احیا کرده و دوباره فعال میکند. اکسیژن تازه را برای بدن فراهم کرده و به عملکرد طبیعی تنفس کمک میکند.
درمانهای آبی حمام آب سرد در میان ارزشمندترین اقدامات درمانی برای رفع کم خونی قرار دارد. حمام بخار نیز برای بیماران مبتلا به کم خونی توصیه میشود. استفاده از حمام آفتاب نیز مفید است، زیرا نور خورشید تولید سلولهای قرمز را تحریک میکند. از جمله عوامل موثر دیگر در درمان کم خونی میتوان به تنفس عمیق و ورزشهای سبکی همچون پیاده رویی و یوگای ساده اشاره کرد. ماساژ نیز به حفظ سطح بالای خون کمک میکند.