عملکرد اقتصادی رئیسجمهور آمریکا جو بایدن نکتهای نیست که کسی را در آمریکا تحت تاثیر قرار داده باشد. در واقع نظرسنجیها نشان میدهد که تقریبا ۶۰درصد مردم آمریکا عملکرد اقتصادی بایدن را تایید نمیکنند. درهمین حال، جایگاه دونالد ترامپ در رتبهبندیهای اقتصادی به مراتب بهتر از بایدن است. این موضوع چشمانداز خوبی برای شانس انتخاب مجدد بایدن در انتخابات نوامبر ترسیم نمیکند؛ بهویژه با توجه به اینکه از نظر رایدهندگان، اقتصاد مهمترین مساله کنونی آمریکا است.
باید توجه کرد که وضعیت اقتصادی آمریکا به سرعت رو به بهبود است. تورم کاهشی شده و رشد اقتصادی قدرتمند است، بازار سرمایه نیز شرایط پررونقی را تجربه میکند و اگر پیشبینی سرمایهگذاران درست باشد، فدرالرزرو تا زمان انتخابات نرخ بهره را یک واحد درصد کاهش خواهد داد (انتظاری که اکنون باعث افت نرخ سود وام مسکن شده است). با وجود جایگاه ضعیف بایدن در نظرسنجیهای اقتصادی، آیا میتوان تصور کرد که شرایط رو به تحول اقتصاد آمریکا بتواند شانس انتخاب او را تقویت کند؟
مطالعاتی که رابطه میان شرایط اقتصادی و نتایج انتخابات را بررسی کردهاند، به سه یافته قابلتوجه دست یافتهاند. دو یافته اول به ضرر بایدن هستند: نظر مردم درباره اقتصاد تاثیر با اهمیتی در نتیجه اقتصاد دارد و نکته دیگر آنکه رایدهندگان از تورم نفرت دارند. ۱۰ماه مانده به زمان انتخابات، شاخص «مخارج مصرف شخصی» بیش از ۱۴.۴درصد افزایش نسبت به آغاز کار دولت بایدن را نشان میدهد. به نظر میرسد که تورم بالا، دستاوردهایی مانند وضعیت خوب بازار کار آمریکا و رشد واقعی دستمزدها را تحتالشعاع قرار داده است.
اما یافته سوم به نفع بایدن تمام خواهد شد: حافظه رایدهندگان کوتاه مدت است. مطالعات دانشمندان علوم سیاسی نشان میدهد که عملکرد اخیر یک دولت نسبت به عملکرد بلندمدت آن تاثیر بیشتری در زمان انتخابات دارد. این مطالعات همچنین حاکی از آن است که آمریکاییها براساس احساس کنونی خود رای میدهند و معمولا آنچه را که طی کل دوره تصدی یک دولت احساس کردهاند فراموش میکنند یا به آن بیتوجهی میکنند. بررسیها نشان میدهد که میزان افزایش درآمد خالص واقعی رایدهندگان تنها در دو فصل قبل از انتخابات میتواند سهم حزب حاکم از آرا را با دقت بالایی پیشبینی کند.
این یافته از آن نظر حائز اهمیت است که توجه کنیم تورم در ایالات متحده اخیرا افت چشمگیری کرده است. در نیمه دوم سال۲۰۲۳، قیمتها با نرخ سالانه ۲درصد رشد کردند که بسیار پایینتر از رشد ۷.۷درصدی قیمتها در نیمه اول سال۲۰۲۲ (دوره اوج تورم) بود. حتی اگر رونق کنونی فعالیتهای اقتصادی باعث رشد مجدد تورم شود، بسیار بعید است که نرخ تورم به اوج خود بازگردد؛ بهویژه با توجه به اینکه روند معاملات در بازارهای آتی نشان میدهد که قیمت نفت و به تبع آن قیمت بنزین (بهعنوان فاکتور تعیینکننده در انتخابات آمریکا) طی سال جاری نوسان خاصی را تجربه نخواهد کرد. با توجه به کاهش تورم بدون ایجاد رکود اقتصادی، تقاضای مناسب برای نیروی کار در بازار آمریکا منجر به رشد درآمد خالص واقعی شده است.
دادهها نشان میدهد که در فصل آخر ۲۰۲۳، درآمد خالص واقعی سرانه با نرخ سالانه ۱.۹درصد رشد کرده است. شواهدی وجود دارد که احساس آمریکاییها درباره شرایط اقتصادی رو به بهبود است. بررسیهای دانشگاه میشیگان نشان میدهد که اعتماد مصرفکننده در ماه دسامبر و احتمالا ماه ژانویه افزایش چشمگیری پیدا کرده است. تضمینی نیست که برآوردهای اقتصادی که در این مطلب به آن اشاره شد، حتما درست باشد.
سیستم انتخاباتی آمریکا نیز به نحوی است که به نفع جمهوریخواهان سوگیری دارد؛ بهطوریکه ترامپ در سال۲۰۱۶ با وجود به دست نیاوردن رای اکثریت مردم، توانست رای هیات انتخابکنندگان رئیسجمهور را کسب کند و بر مسند قدرت بنشیند. بایدن نیز کارزار انتخاباتی را از موقعیت ضعیفی آغاز کرده است و این ضعف فقط ناشی از عملکرد اقتصادی او نیست. اما درحالیکه بایدن تلاش میکند فاصله خود با ترامپ را در نظرسنجیها پر کند، اقتصاد میتواند «باد موافقی» برای کارزار انتخاباتی او فراهم کند.