سونامی سرطان در ایران / علت سیر صعودی سرطان چیست؟
بررسی مطالعات و تحقیقات علمی و میدانی از روند شیوع سرطان‌ها در کشور، نشان می‌دهد در برخی از سرطان‌ها شاهد سیر صعودی هستیم و بعضی از سرطان‌ها نیز تا حدودی کم رنگ هستند. با این حال، برخی متخصصان حوزه سرطان شناسی و انکولوژی، نسبت به روند افزایشی سرطان‌ها در کشور ابراز نگرانی کرده و خواستار دقت نظر وزارت بهداشت در بحث پیشگیری و کنترل برخی سرطان‌ها هستند.
لیلا مؤدب شعار رییس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: در حال حاضر سرطان‌های پستان، روده بزرگ، ریه، پروستات و معده از جمله سرطان‌های شایع در کشور هستند که برنامه ریزی‌هایی برای تشخیص زودهنگام آن‌ها انجام شده است.
وی با عنوان این مطلب که غربالگری سرطان پستان و روده بزرگ از سال‌های گذشته در کشور در حال انجام است، افزود: به زودی غربالگری سرطان ریه و معده در برخی استان‌ها که آمار مبتلایان در آن استان‌ها بیشتر است، برای اولین بار انجام خواهد شد.
مؤدب شعار در ادامه از بازنگری دستورالعمل تشخیص سرطان‌های دهانه رحم، روده بزرگ و پستان در کمیته‌های تخصصی و علمی خبر داد و گفت: این دستورالعمل به زودی به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ خواهد شد.
کوروش اعتماد مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه سرطان یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در کشور است، تأکید کرد: پیشگیری از سرطان می‌تواند از طریق ترویج سبک زندگی سالم، غربالگری و آموزش انجام شود. همچنین تشخیص زودهنگام سرطان نیز می‌تواند به افزایش شانس بقا و بهبودی بیماران کمک کند.
وی به تشریح برنامه ملی پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان پرداخت و افزود: این برنامه با هدف کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان در کشور تدوین شده که شامل اقداماتی نظیر غربالگری سرطان پستان و روده بزرگ، آموزش به جامعه و ارتقای کیفیت خدمات تشخیصی و درمانی است.
اعتماد به موضوع سالمندی کشور اشاره کرد و گفت: با بالا رفتن سن و سالمندی، احتمال ابتلاء به سرطان نیز افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع در سال‌های آتی افزایش سرطان را در بر خواهد داشت.
سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، در واکنش به وقوع سونامی سرطان در ایران، گفت: وقتی سن امید به زندگی افزایش می‌یابد طبیعتاً با توجه به افزایش سن، تعداد موارد بروز سرطان نیز افزایش می‌یابد؛ چرا که عامل سن در بیماری سرطان بسیار نقش دارد.
وی افزود: علاوه بر سن، موارد دیگری مانند عوامل ژنتیکی، آلودگی محیط، آلودگی هوا و مواد شیمیایی می‌توانند در ابتلاء به سرطان مؤثر باشند.
معاون درمان وزارت بهداشت گفت: این طور مطرح می‌شود که ما با سونامی سرطان مواجه هستیم، اما این موضوع صحت ندارد و بیشترین ابتلاء به سرطان مربوط به اروپا است.
راهله معین آرا متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی پلاستیک، گفت: سرطان پستان یکی از شایع‌ترین علل بروز تومور‌های بدخیم در زنان و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در زنان است.
وی افزود: طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۲۳، از هر ۸ زن یک نفر در طول زندگی خود در معرض ابتلاء به این سرطان قرار دارد، یعنی میزان شیوع سرطان پستان در زنان حدود ۱۳ درصد برآورد شده است. البته، این بیماری ممکن است در مردان نیز بروز یابد، اما میزان شیوع آن بسیار کمتر، یعنی حدود ۱ نفر از ۸۳۳ نفر است.
علی قنبری مطلق فوق تخصص خون و سرطان، میزان بروز سرطان در ایران را در حد متوسط جهانی دانست و گفت: حدود ۱۵۵ هزار نفر در سال به آمار بیماران مبتلا به سرطان در کشور اضافه می‌شود.
وی افزود: میزان بروز سرطان در ایران طی دو دهه آینده افزایش قابل توجهی پیدا خواهد کرد، به طوری که افزایش ۱۱۵ درصدی را در میزان بروز سرطان خواهیم داشت.
قنبری مطلق، با عنوان این مطلب که میزان بروز سرطان در کشور‌های در حال توسعه خیلی بیشتر از کشور‌های توسعه یافته خواهد بود، ادامه داد: مهم‌ترین عامل بروز سرطان در کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران، افزایش امید به زندگی است که نشأت گرفته از کنترل بیماری‌های واگیر است که باعث شده طول عمر انسان افزایش پیدا کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که در کشور‌های توسعه یافته پیک امید به زندگی اتفاق افتاده است، افزود: عوامل دیگری هم در افزایش موارد ابتلاء به سرطان نقش دارند که می‌توان به شیوه زندگی ناسالم و عوامل محیطی اشاره کرد.
این فوق تخصص خون و سرطان به عوامل محیطی اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا و آب، سهم زیادی در ابتلاء به سرطان دارند؛ به طوری که در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت کشور، میزان تولید گاز‌های نامناسب به ازای هر مترمکعب هوا، ۱۱۵ میکروگرم است، در حالی که این عدد در متوسط جهانی، ۶۳ میکروگرم است. همچنین، استفاده از سوخت‌های نامناسب که منجر به تولید گاز‌های سمی می‌شود، ۲ برابر متوسط جهانی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در ادامه به شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان و زنان ایرانی اشاره کرد و افزود: در مردان، سرطان پروستات و زنان، سرطان پستان، شایع‌ترین‌ها هستند و در هر دو جنس، سرطان پستان شایع‌ترین است.
وی افزود: تا سال ۹۵، سرطان معده در رده اول سرطان‌های شایع مردان بود که به دلیل همین عواملی که توضیح داده شد، سرطان پروستات به رده اول آمد و سرطان معده در رده دوم قرار گرفت.
