رژیم‌های غذایی مختلف چه تاثیری بر سلامت قلب و عروق دارند؟
بیماری‌های قلبی عروقی، اصطلاحی جامع برای اختلالات قلب و عروق خونی است. آنها شامل بیماری عروق کرونر قلب، بیماری عروق مغزی و بیماری روماتیسمی قلبی هستند و برای پیش‌بینی رویدادهای نامطلوب قلبی عروقی به‌کار می‌روند.
بیماری‌های قلبی عروقی عامل اصلی مرگ‌ومیر جهانی انسان‌ها هستند و به‌طور نگران‌کننده‌ای، شیوع آنها در حال افزایش است. ترکیبی از انتخاب‌های غذایی نامناسب و افزایش سبک زندگی بی‌تحرک منجر به دو برابر شدن تعداد موارد بیماری‌های قلبی عروقی از ۲۷۱ میلیون در سال ۱۹۹۰ به بیش از ۵۲۳ میلیون در سال ۲۰۱۹ شده است که تخمین زده می‌شود این بیماری سالانه جان بیش از ۱۷.۹ میلیون نفر را بگیرد.
بیماری‌های قلبی عروقی علت اصلی مرگ‌و میر در سراسر جهان است، زیرا بیش از نیمی از مرگ‌ومیرها را شامل می‌شود. هم عوامل خطر قابل اصلاح و هم غیر قابل تغییر در ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی نقش دارند که مورد دوم شامل رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی ناسالم است.
بوم‌شناسان ادعا می‌کنند که رژیم غذایی مبتنی بر گیاه از نظر سلامت، پایداری، بهزیستی حیوانات و مقرون به‌صرفه بودن برای جمعیت انسانی زمین ایده‌آل است، با این حال، به‌جای یک رویکرد همه یا هیچ، می‌تواند یک رویکرد متعادل و مناسب وجود داشته باشد که مردم اغلب از غذاهای گیاهی همراه با مصرف گاه‌به‌گاه گوشت و گوشت فرآوری شده استفاده کنند. در مقایسه با گیاهخواران، این نوع افراد به‌عنوان انعطاف‌پذیر شناخته می‌شوند.
در حالی که رژیم غذایی معمولی همه چیزخوار با افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط است، به‌نظر می‌رسد رژیم غذایی گیاهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد اما تحقیقات کمی تا به امروز تأثیر رژیم غذایی انعطاف‌پذیر را بر خطر بیماری‌های قلبی عروقی ارزیابی کرده است.
رژیم انعطاف‌پذیر را می‌توان به‌طور کلی به‌عنوان رژیم غذایی نیمه گیاهخواری و گیاه محور(برنامه‌ای غذایی که در آن بخش اعظم انرژی و مواد مغذی با غذاهای گیاهی تأمین می‌شود) تعریف کرد.
به‌طور خاص، رژیم انعطاف‌پذیر، سبک غذایی انعطاف‌پذیر است که بر افزودن غذاها و نوشیدنی‌های گیاهی یا گیاه محور تأکید دارد، لبنیات و تخم‌مرغ را شامل می‌شود و مصرف گوشت را به دفعات کمتر و یا در بخش‌های کوچکتر تشویق می‌کند.
هیچ هدف تعیین کالری یا درشت مغذی در رژیم غذایی انعطاف‌پذیر وجود ندارد. اصول رژیم غذایی انعطاف‌پذیر با توصیه‌های دستورالعمل‌های رژیم غذایی ۲۰۲۰-۲۰۲۵ برای آمریکایی‌ها مطابقت دارد.
شواهد در حال ظهور نشان می‌دهد که رژیم غذایی انعطاف‌پذیر ممکن است به کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و انواع خاصی از سرطان و نیز به کنترل وزن کمک کند.
تحقیق کنونی چیست؟
شرکت‌کنندگان این تحقیق که افراد بین ۲۵ تا ۴۵ سال بودند به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول شامل انعطاف‌پذیران بلندمدت بود که هر روز ۵۰ گرم گوشت یا فرآورده‌های گوشتی مصرف می‌کردند، در حالی که گروه دوم شامل گیاهخوارانی بود که هیچ غذایی با منشاء حیوانی نمی‌خوردند و گروه سوم شامل همه چیزخواران بود که رژیم غذایی آنان شامل ۱۷۰ گرم گوشت و فرآورده‌های گوشتی در روز بود.
محققان نمونه‌های خون را از نظر نشانگرهای مختلف بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون، انطباق دیواره شریانی و ابتلای فرد به سندرم متابولیک که با مقاومت به انسولین، سطح بالای گلوکز خون و افزایش اندازه کمر مشخص می‌شود، بررسی کردند. این سنجش‌ها با الگوهای غذایی از طریق ابزارهای متعدد برای توصیف کیفیت رژیم غذایی، میزان مصرف غذا و سطح فعالیت بدنی مقایسه شد.
یافته‌های تحقیق
مقادیر شاخص توده بدنی برای هر سه گروه مشابه بود با این حال، زنان دارای رژیم غذایی انعطاف‌پذیر، چربی بدن کمتری نسبت به زنان همه چیزخوار داشتند که این تفاوت در مردان مشاهده نشد. زنان گیاه‌خوار کمترین درصد چربی بدن را در بین تمام شرکت‌کنندگان در تحقیق داشتند.
مصرف سبزیجات در گیاهخواران نسبت به همه چیزخواران افزایش یافت، به‌طوری که انعطاف‌پذیران و گیاهخواران به‌ترتیب ۲ و سه برابر بیشتر از همه چیزخواران سبزیجات مصرف کردند. هم گیاهخواران و هم انعطاف‌پذیران دو برابر بیشتر از همه چیزخواران میوه مصرف می‌کردند.
انعطاف‌پذیران به‌طور قابل توجهی شیرهای گیاهی یا جایگزین‌های لبنی کمتری مصرف می‌کردند که هیچ‌کدام در بین همه چیزخواران مورد علاقه نبودند. الگوهای مشابهی برای آجیل و حبوبات مشاهده شد.
مصرف گوشت در بین گیاهخواران کمتر و در میان انعطاف‌پذیران در مقایسه با همه چیزخواران به‌طور قابل توجهی کمتر بود. جایگزین‌های گوشتی بر پایه گیاه بیشتر در میان گیاهخواران مصرف می‌شد و مقداری مصرف در میان انعطاف‌پذیران گزارش شد. مصرف تخم مرغ در میان همه چیزخواران در مقایسه با انعطاف‌پذیران ۲ برابر بود.
بهترین کیفیت رژیم غذایی در میان گیاهخواران مشاهده شد و پس از آن انعطاف‌پذیران که با گزارش‌های قبلی مرتبط است.
همه نشانگرهای بیماری‌های قلبی عروقی در همه گروه‌ها در سطوح مشابه بودند، در حالی که پایین‌ترین سطح گلوکز ناشتا در گیاهخواران مشاهده شد. نمرات نشانگر سندرم متابولیک در گیاهخواران و انعطاف‌پذیران به‌طور معناداری بهتر از همه چیزخواران بود، با این حال، همه گروه‌ها با سطوح نمره کم خطر همراه بودند.
مصرف گوشت و لبنیات ارتباط نزدیکی با سطح کلسترول کل داشت. با این حال، مصرف لبنیات با مصرف میوه و سبزیجات، ازجمله حبوبات و جایگزین‌های گوشت همبستگی منفی داشت. مصرف نوشابه‌ها، شیرینی‌ها و گوشت با افزایش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم مرتبط بود.
نمرات سندرم متابولیک مربوط به گوشت فرآوری شده و مصرف گوشت و مصرف شیرینی بود اما با مصرف میوه ارتباط منفی داشت. التهاب کامل با هیچ گروهی همبستگی نداشت.
پیامدهای تحقیق
انتخاب‌های غذایی برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی بسیار مهم هستند، همانطور که توسط این تحقیق آزمایشی در مورد رژیم غذایی انعطاف‌پذیر در رابطه با عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی عروقی تایید شده است. اگرچه این یک تحقیق مداخله‌ای نیست اما تحقیق فعلی امکان مشاهده مستقیم چندین مولفه در سه گروه متمایز، به‌ویژه نمرات سندرم متابولیک و سفتی شریانی را فراهم کرد.
به‌نظر می‌رسد رژیم غذایی گیاهی با بهترین سلامت قلبی عروقی مرتبط است، با این حال، سندرم متابولیک و سفتی شریانی در رژیم‌های غذایی انعطاف‌پذیر مطلوب‌تر از گروه‌های دیگر بود، بنابراین، رژیم‌های غذایی انعطاف‌پذیر در مقایسه با الگوهای غذایی همه‌چیزخوار مزایای قابل‌توجهی را به‌همراه دارد.
کاهش مصرف گوشت و فرآورده‌های گوشتی فرآوری شده، مانند رژیم‌های غذایی انعطاف‌پذیر، ممکن است بر عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی عروقی اثر کند.
