زمستان گرم ایران؛ شرایط آب در ۱۶ استان اضطراری است
احد وظیفه افزود: از ابتدای زمستان تاکنون به طور میانگین دمای کشور ۹.۸ سلسیوس بوده است این در حالیست که دمای میانگین بلندمدت ۶.۶ سلسیوس ثبت شده است یعنی ۳.۲ درجه سلسیوس دمای میانگین فصل زمستان تا پایان بهمن‌ماه سال جاری بالاتر از حد نرمال بوده است.
وی با بیان اینکه گرم‌ترین آبان و آذر کشور را امسال سپری کردیم به خبرگزاری ایسنا گفت: طی زمستان سال جاری بی‌هنجاری دمایی شدیدی را تجربه کرده‌ایم. این وضعیت در دی ماه نیز حاکم بود. به احتمال زیاد رکورد گرم‌ترین دی ماه کشور ثبت شده است البته باید محاسبه شود. بهمن‌ماه هم خیلی گرم بود و باید با بهمن ماه‌های سال‌های گذشته مقایسه شود.
وظیفه با اشاره به اینکه طی هفته گذشته با وجود افت دما در کشور همچنان به‌ویژه در نیمه جنوبی به‌شدت بی‌هنجاری مثبت دمایی حاکم بود، اظهارکرد: اگر خطی از خوزستان به جنوب خراسان رضوی ترسیم کنیم. جنوب این خط با بی‌هنجاری شدید دمایی مواجه بود. دما در شمال این خط شامل استان‌های مرکزی تا سواحل شمالی و شمال شرق کشور به‌طور نسبی در شرایط نرمال قرار داشت. دما فقط شمال شرق اندکی کمتر از نرمال بود. در ماه‌های آینده نیز انتظار می‌رود به‌طور نسبی با شرایط جوی گرم‌تر از نرمال مواجه شویم.
وی با اشاره به صحبت‌های دبیر کل سازمان جهانی هواشناسی مبنی بر اینکه احتمالاً سال ۲۰۲۴ دوباره رکورد‌های دمایی ثبت شود یا یکی از گرم‌ترین سال‌های جهان خواهد بود، تصریح کرد: هشت سال گدشته جزو ۱۰ سال گرم تاریخ زمین محسوب می‌شود. گرم‌ترین سال قبل از سال ۲۰۲۳ سال ۲۰۱۶ بود. سال ۲۰۱۶ ال نینوی بسیار قوی حاکم بود که به آن سوپر ال‌نینو گفته می‌شد و هوا بسیارگرم بود و رکورددار گرم‌ترین سال شد. سال ۲۰۲۳ گرم‌تر از سال ۲۰۱۶ شد. سال ۲۰۲۴ کم و بیش آنومالی مثبت دمایی نسبت به میانگین ۳۰ سال اخیر دارد. در زمستان در غالب نقاط زمین دمای بیش از نرمال ثبت شده است. احیانا جزو سال‌های بسیار گرم خواهد بود، اما پیش‌بینی می‌شود طی بهار و تابستان ال‌نینو تغییر فاز بدهد و لانینا حاکم شود بنابراین احتمال دارد رکورد دمایی سال ۲۰۲۳ شکسته نشود، ولی سال بسیار گرمی خواهد بود.
ثبت بارش‌های تقریبا در حد نرمال در کشور
وی درباره وضعیت بارندگی گفت: طی بهمن‌ماه کشور به‌طور متوسط ۳۶ میلیمتر بارش دریافت کرد که از مقدار بلندمدت تنها دو درصد کمتر بود بنابراین بارش تقریباً در شرایط نرمال ثبت شد. از ابتدای سال آبی جاری تا پایان بهمن ماه ۷۹.۵ میلیمتر به‌طور متوسط بارندگی ثبت شد این در حالیست که میانگین نرمال آن ۱۲۷ میلیمتر است بنابراین ۳۸ درصد نسبت به وضعیت نرمال کم‌بارشی داشته‌ایم.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه کمترین بارندگی در استان‌های واقع در مرکز، جنوب و شرق کشور ثبت شده است، گفت: هرمزگان ۷۵ درصد، سیستان و بلوچستان ۶۷ درصد، فارس ۶۳ درصد، یزد ۵۳ درصد، قزوین ۳۸ درصد، خراسان رضوی ۳۶ درصد، تهران و البرز ۳۳ درصد، لرستان ۳۲ درصد و مرکزی ۲۷ درصد نسبت به نرمال بارش کمتر دریافت کردند. در استان‌های گلستان، کرمانشاه، خراسان شمالی و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی بارش در حد نرمال بود یعنی شمال غرب و غرب تا حدی بارش‌های خوبی دریافت کردند وبارش در سایر زیر حد نرمال بود.
وی تاکید کرد: انتظار نداریم سال آبی خوبی از نظر بارندگی داشته باشیم. در حالت خوشبینانه بارش در حد نرمال و به احتمال قوی در حد زیر نرمال خواهد بود. فصل بارش در جنوب کشور و در استان‌هایی مانند خوزستان، بوشهر و فارس تا پیش از از پایان فروردین تمام می‌شود.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به کاهش بارش برف در کشور اظهارکرد: بی‌هنجاری شدید دمایی باعث ذوب سریع‌تر برف شود و خط برف در ارتفاعات بالاتر قرار می‌گیرد. مساحت پوشش برف محدودتر می‌شود. از سویی کمبود بارش و از سوی دیگر کمبود پوشش برفی باعث می‌شود ذخیره آبی در ارتفاعات ضعیف‌تر شود، در نتیجه رودخانه‌ها در فصل گرم زودتر با کمبود آب مواجه می‌شوند و جریان رودخانه سریع افت می‌کند و آورده آب پشت سد کمتر از حد معمول خواهد شد بنابراین می‌تواند تنش آبی را بیشتر کند.
وظیفه در پایان گفت: گرما، کم‌بارشی و خشکسالی برفی موجب افزایش سطح تنش آبی و تامین آب برای شرب، کشاورزی و صنعت می‌شود. امسال اوضاع آبی برای مرکز، جنوب شرق تا شمال شرق (خراسان رضوی تا سیستان وکرمان)، جنوب غرب نیازمند مدیریت بیشتر است، چون ماه‌های پیش رو احتمال بارندگی‌های فراتر نرمال ضعیف است بنابراین لازم است تمهیدات لازم از سوی وزارت نیرو و سایر متولیان تامین آب و انرژی اندیشیده شود.
۳۳۹ شهر کشور تنش آبی دارند/ شرایط ۱۶ استان اضطراری است
مدیر عامل آبفای کشور نیز گفته است: در حال حاضر ۳۳۹ شهر کشور دارای تنش آبی هستند که نسبت به پارسال افزایش یافته است.
هاشم امینی در حاشیه نمایشگاه صنعت آب در پاسخ به ایلنا، درباره شهر‌های دارای تنش اظهار داشت: در حال حاضر ۳۳۹ شهر کشور دارای تنش آبی هستند که نسبت به پارسال افزایش یافته است. شرایط ۲۶ استان زبرنرمال، ۴ استان نرمال و یک استان فرانرمال است.
مدیر عامل شرکت آبفای کشور گفت: ۴ استان تهران، سیستان و بلوچستان و گلستان و مشهد همانند سال گذشته همچنان شرایط خوبی ندارند. شرایط تامین آب در ۱۶ استان و ۲۸ شهر کشور به صورت خاص و اضطراری است. برای عبور از تنش آبی در ۱۶ استان به ۱۷.۵ همت اعتبار نیاز داریم.
مدیرعامل آبفای کشور گفت: در شرایطی که با کاهش باران مواجه هستیم باید شرایطی اتخاذ شود تا بتوانیم بیشترین بهره‌وری را از منابع آبی کشور داشته باشیم. استفاده از پساب به عنوان یک منبع غیرمتعارف برای به چرخش درآوردن موتور صنعت کشور مورد توجه قرار گرفته و روی این مساله نیز اقداماتی انجام داده‌ایم. موضوع بعدی بحث مدیریت مصرف آب است با توجه به اینکه ما در چهارمین سال سنوات خشکسالی قرار داریم و در ۵۵ سال گذشته رتبه ۵۱ را داریم، لازم است که به منابع آبی توجه بیشتری شود.
امینی با بیان اینکه منابع آب زیرزمینی به دلیل عدم تغذیه دچار ناترازی شده است، گفت: ضمن اینکه باید یک مدیریت درست در حوزه منابع آبی داشته باشیم باید در حوزه مصرف نیز مدیریت صورت گیرد که بخشی از این مدیریت به سامانه‌های تله‌متری مربوط می‌شود. در واقع شاه‌بیت بحث ما توجه به کاهش بارش‌ها و پیش‌بینی سازمان هواشناسی در این راستا است که توجه به منابع آبی را بیش از هر زمان نشان می‌دهد.
وی با تاکید بر اینکه از مهرماه سال جاری که سال آبی جدید شروع شد کلیه طرح‌های کشور را مورد رصد و پایش قرار دادیم و با توجه به حجم بارش‌ها میزان ناترازی همه شهر‌ها را رصد کردیم، گفت: تاکنون همه پروژه‌های اضطراری و رفع تنش آبی برای تابستان سال ۱۴۰۳ احصا شده و مجموعه وزارت نیرو در تلاش است این پروژه‌ها را به ثمر برساند تا با کمترین تنش تابستان را پشت سر بگذاریم، اما برای این موضوع نیازمند همکاری مشترکان هستیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با اشاره به آخرین وضعیت تامین آب شرب و بهداشت در کشور اظهار داشت: در حال حاضر در سطح کشور در حوزه شهری ۹۹.۹ درصد و در حوزه روستایی ۸۷ درصد مشترکان تحت پوشش آب شرب هستند که قصد داریم تا پایان این دولت جمعیت تحت پوشش روستایی را به ۹۲ درصد برسانیم.
وی با بیان اینکه ۱۶۹ تصفیه‌خانه آب در دستور کار داریم که حدود ۲۱.۶ میلیون مترمکعب در کنار این تصفیه‌خانه‌ها مخازن داریم و حجم خطوط انتقال نیز ۱۴۶ کیلومتر است. در بخش فاضلاب نیز جمعیت تحت پوشش ۵۴ درصد است، حجم خروجی پساب از این تصفیه‌خانه‌ها یک میلیارد و ۶۴۰ میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود. براساس آخرین آمار ۲۲۶ تصفیه‌خانه احداث شده و طول خطوط انتقال شبکه فاضلاب نیز ۳۸۰۰ کیلومتر است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با تاکید بر اینکه براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته ۶۴ درصد پروژه‌ها در دولت سیزدهم در بخش آب و ۵۱ درصد پروژه‌ها در بخش فاضلاب محقق شده است، گفت: در حوزه آب شیرین‌کن‌ها نیز اقدامات متعددی صورت گرفته به طوری که از ۱۰۵ سامانه آب شیرین‌کن که قرار بود، اجرایی شود تاکنون ۸۴ سامانه با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در ثانیه احداث شده است.
امینی با اشاره به آخرین وضعیت پیشرفت پروژه‌های آبرسانی اظهار کرد: تاکنون ۳۶۴۰ روستا را آبرسانی کرده‌ایم و با تامین اعتباری که اخیرا از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور انجام شد پروژه‌ها مجدد استارت خورده است.
وی در خصوص پروژه‌های اضطراری که در حوزه آب تدوین شده است، گفت: ۱۹۸۴ پروژه را طراحی کرده‌ایم که به واسطه آن‌ها تاب‌آوری شبکه افزایش یابد که تاکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و با اجرای آن‌ها میزان تنش آبی در شهر‌ها کاهش می‌یابد
وی در ادامه از تخصیص ۲۶۶۰۰ میلیارد ریال برای اجرای پروژه‌های آبرسانی شهری خبر داد و گفت: تامین آب شرب بهداشتی پایدار در قالب ۹۳ پروژه در سطح کشور از طریق حفر و تجهیز ۳۱۹ حلقه چاه به ظرفیت ۶۴۱۶ لیتر در ثانیه و اجرای ۵۴۸ کیلومتر خطوط انتقال و جمع آوری چاه‌ها صورت پذیرفت.
وی همچنین درخصوص اقدامات انجام شده در حوزه فاضلاب شهری و روستایی برای ایام دهه فجر امسال نیز گفت: جمع آوری و تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب در قالب ۶۴ پروژه صورت گرفت که عملیات ان شامل اجرای ۴۷ کیلومتر خط انتقال، لوله گذاری شبکه جمع آوری به طول ۵۷۳ کیلومتر است.
امینی تعداد روستا‌هایی را که در ایام دهه فجر امسال به آب پایدار دسترسی پیدا می‌کنند را نیز ۸۴۳ روستا عنوان کرد.
سخنگوی صنعت آب و فاضلاب کشور با اشاره به ورود کشور به چهارمین سال خشکسالی، گفت: هم در حوزه منابع آب سطحی و هم منابع آب زیرزمینی دچار چالش هستیم و همین امر ضروت بکارگیری از انواع تجهیزات و تاسیسات برای مدیریت آب را دوچندان می‌کند.
وی مدیریت آب را جزو مهمترین خدمات کشور به مردم قلمداد کرد و افزود: از مردم نیز درخواست داریم مدیریت مصرف را مدنظر قرار داده تا بتوانیم کمترین میزان تنش آبی را در سال ۱۴۰۳ داشته باشیم.
امینی با بیان اینکه از مهر ماه سال جاری کلیه شهر‌های کشور مورد رصد قرار گرفته و میزان ناترازی و تنش‌های موجود مورد بررسی قرار گرفته، اظهار داشت: همه پروژه‌های اضطراری و رفع تنش برای تابستان سال آینده شناسایی شده و در حال آماده شدن برای گذر از تابستان ۱۴۰۳ با کمترین میزان تنش آبی هستیم.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از مشترکین نیز خواست تا با تغییر نگرش در مصرف آب یاری رسان صنعت آب باشند..
امینی در ادامه خاطر نشان کرد: امروز بیش از ۹۹ درصد در حوزه شهری و ۸۷ درصد در حوزه روستایی آب شرب پایدار تامین شده و در بخش فاضلاب نیز با توجه به اینکه ۳ دهه از آغاز این صنعت می‌گذرد، ۵۴ درصد جمعیت کشور تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار گرفته اند که این میزان در ۲۶۶ تصفیه خانه در گردش است.
وی افزود: در حال حاضر حدود ۱۰۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پروژه در دولت در قالب پروژه‌های آبرسانی در حال اجرا داریم. در بخش فاضلاب نیز ۷۱ پروژه در دولت سیزدهم برنامه ریزی شد که ۲۷ پروژه از آن تاکنون اجرایی و یا به اتمام رسیده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور همچنین گفت: در حوزه آب شیرین کن ۳.۲ جمعیت کشور به عنوان جامعه هدف مورد توجه قرار گرفت که تاکنون ۱.۴ از آن در قالب ۱۰۵ پروژه به مرحله اجرا رسیده است.
امینی با بیان اینکه ۳۶۴۰ روستا تاکنون آبرسانی شده، به پروژه‌های در دست اجرا در حوزه جهاد آبرسانی پرداخت و گفت: تا پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم با یک عقب افتادگی تاریخی در حوزه آب شهر و روستا‌ها مواجه بودیم که طول بیش از ۲ سال و نیم گذشته ۸۷ درصد آبرسانی روستایی صورت گرفته و بنا داریم تا پایان طرح جهاد آبرسانی این رقم را به ۹۲ درصد برسانیم.
وی گفت: در صنعت آب لازم است سمت و سویی را طی کنیم که بیشترین بهره وری از منابع آب سطحی و زیرزمینی را داشته باشیم و از طرفی نیز به ضرورت استفاده از پساب فاضلاب و بهره گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان توجه ویژه کنیم.
